Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şubesi 34. Dönem
Yönetim Kurulu, bugün gerçekleştirdiği basın açıklamasıyla yarından itibaren
sanayide ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgazda yüzde 40 oranında
kesintiye gidileceğini hatırlatarak, elektrikte arz güvenliği için önlem
alınması çağrısı yaptı.
Yapılan basın açıklaması ise şöyle;
Hava sıcaklığının ülke genelinde en soğuk düzeylere inmesiyle birlikte doğalgaz arzında sıkıntı yaşandığı ortaya çıktı. İran`ın Türkiye`ye doğalgaz sevkiyatını "mücbir sebepten" dolayı keseceği haberleri basında yer alıyor. Enerji Bakanlığı`nın, aralarında elektrik üreticilerinin de olduğu sanayi kuruluşlarına gönderdiği yazıda ise ikinci bir emre kadar Günlük Gaz Çekiş miktarının yüzde 60‘a düşürüldüğünü bildirdi. "Ülkemizde arz-talep dengesinin sağlanmasında karşılaşılan güçlükleri bertaraf edebilmek ve sistem dengesinin sağlanabilmesi için gerekli ilave tedbirlerin alınması ve uygulanması zarureti doğmuştur" ifadeleriyle gerekçelendirilen kısıtlamanın yarından (21 Ocak 2022) itibaren başlayacağı ve ikinci bir bildirime kadar sürdürüleceği belirtiliyor.
Cam, demir-çelik, kimya, gıda, çimento ve seramik başta
olmak üzere çok sayıda üretim alanı için doğalgaz arzının kısıtlanması, üretimi
kaçınılmaz olarak düşürecektir. Doğalgaz kısıtlaması nedeniyle daha pahalı
enerji kaynağı kullanmak zorunda kalacak sanayi kuruluşlarının maliyetleri
artacaktır. Sanayide kullanılan elektrik ve doğalgaza geçtiğimiz yıl içinde
gerçekleştirilen yüksek oranlı zamlar nedeniyle, birçok sanayi kuruluşu için
üretim maliyetlerinde enerjinin payı yüzde 50 oranını aşmıştır. Üretimlerini
ihraç edebilen, döviz bazlı geliri olan sanayi kuruluşları bile; enerji
maliyetlerini hesap edemez duruma düşmeleri nedeniyle mali sorunlar
yaşamaktadır. Enerji maliyetlerin yüksekliği bir yana enerji arzında yaşanan
kriz ile ekonomik göstergeleri daha da gerileyecektir.
Gelişmeler 2022`inin ilk enerji krizinin doğalgaz arzında
başladığına işaret etmektedir. Hava sıcaklığının düşmesi nedeniyle konutlarda
kullanılan doğalgaz yaşamsal önemdedir. Benzer şekilde doğalgazın ısıtma amaçlı
kullanımına devam edilebilmesi için elektrik kesintisinin de yaşanmaması
gerekir. Olumsuz hava şartları nedeniyle 2012 yılının Ocak ayında, Bursa`da bulunan
bir doğalgaz santralının bağlantısını sağlayan enerji nakil hatlarında yaşanan
arıza, tüm Marmara Bölgesi`nde hayatın durmasına neden olmuştu. Metrolar
çalışmamış, başta İstanbul olmak üzere kentlere doğalgaz verilememiş, sanayide
üretim tamamen durmuştu. Tek bir santralın devreden çıkmasıyla yaşanan
sorunların tekrarlanmaması için önlem alınmalıdır.
Elektrik üretimindeki güncel duruma bakıldığında, dün (19
Ocak 2022) elektrik üretiminde doğalgazın yüzde 34, ithal kömürün ise 20,4 payı
olduğu görülmektedir. Payları küçük olan diğer ithal kaynaklar gözardı edilse
bile elektrik üretimindeki ithal kaynak bağımlılığımız, yüzde 54,4
düzeyindedir. Kullanılan elektriğin yüzde 34`ünü üreten santrallara,
doğalgazdan yüzde 40 oranında kesinti yapılması arz güvenliği açısından risk
yaratabilir. Önlem alınarak, daha fazla yedek kapasite hazırda bekletilmelidir.
Alım garantileri verilerek üretimdeki payı büyütülen ithal fosil kaynak bağımlılığından kurtulmak için artık adım atılmalıdır. Enerji maliyetlerinin düşürülmesi, iğneden ipliğe tüm hizmet ve ürünler için yeni zamlar oluşmasının önüne geçilmesi için enerji alanı yeniden yapılandırılmalıdır. Özelleştirilen santralların kamulaştırılmasının yanında, kamunun düşük maliyetle üretim yapmak için yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapması gereklidir. Enerji maliyetlerini kontrol altına tutmak ve ekonomik bağımsızlığın temeli olan arz güvenliğini sağlamak için elektrik dağıtım bölgelerinin de kamulaştırılması ve merkezi planlama ilkelerine geri dönülmesi yaşamsal önemdedir.