Tarım
ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin duyurduğu ambalajlı gıda ürünlerinde
devreye girecek "trafik ışığı" uygulamasının detayları belli oldu.
Bakanlıktan
edinilen bilgilere göre, Sağlık Bakanlığı ile yürütülen obeziteyle mücadele
çalışmaları kapsamında Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri
Bilgilendirme Yönetmeliği'nde değişiklik yapılacak. Hazırlanan yönetmelik
taslağına göre, sıvı ya da katı olarak satışa sunulan ambalajlı gıdalarda,
üründe yer alan yağ, doymuş yağ, şeker ve tuza ilişkin referans alım oranları
etikette belirtilecek.
Işıklandırma
modeli
Yağ,
doymuş yağ, şeker ve tuzda alınması gereken referans alım değerlerine ilişkin
olarak, "trafik ışığı" modeliyle renkli etiketleme yapılacak. Gıda
ambalajlarında, sarı, yeşil ve kırmızı renkli uyarılar yer alacak.
Renklendirme
uygulaması, her bir besin ögesi için ayrı ayrı gerçekleştirilecek. Örneğin,
yağ, doymuş yağ, şeker ve tuz içeren bir gıda ürününün ambalajında, yağ ve tuz
için "kırmızı", şeker için "sarı" uyarı yer alabilecek.
Renkli
etiketleme kuralları içecekler ve katı gıdalar için iki farklı şekilde olacak.
Katı ve sıvı gıdalarda, kişinin günlük tüketebileceği miktarlara göre referans
alım değerleri tespit edildi. Bu alım değerlerinin gıdanın içindeki miktarına
göre,"düşük", "orta" ve "yüksek" olmak üzere üç
kriter belirlendi.
Yağ,
doymuş yağ, şeker ve tuz yönünden "düşük" ürünlerde yeşil,
"orta" ürünlerde açık sarı, "yüksek" ürünlerde kırmızı
renkler kullanılacak. Örneğin, "yüksek" kriterleri belirlenirken yağ,
doymuş yağ, şekerler ve tuz besin ögeleri için referans alım oranının yüzde
25'inden fazla olması gerekecek.
Katı
bir gıdanın her 100 gramında 1,5 gramdan fazla tuz varsa kırmızı renk, 12 gram
yağ varsa sarı renk, 4,6 gram şeker varsa yeşil renk konacak.
Gıdada
olmayan besin ögeleri için renk kullanılmayacak
Yağ,
şeker ve tuz gibi besin ögelerinin gıdanın bileşiminde yer almaması durumunda
renklendirme yapılmayacak. Örneğin, kolada hiç yağ yoksa, yağ için renklendirme
yer almayacak.
Gıdanın
adı, adı oluşturan bütün kelimeler aynı büyüklükte, aynı yazı tipinde, aynı
stilde ve arka plan rengi ile kontrast oluşturacak şekilde en az 3 milimetrelik
punto büyüklüğündeki karakterler kullanılarak yazılacak.
Yönetmelikle
yapılacak bir diğer düzenlemeye göre, çölyak hastalarının hassasiyetleri
dikkate alınarak, isteğe bağlı bilgilendirme kapsamında glüten içermeyen
gıdaların etiketlerinde "Glüten içermez", "Glütensiz",
"Glüten yoktur" gibi ifadeler kullanılabilecek.
Mumlanmış
meyvede alerjen bilgisi olacak
Taze
meyve ve sebze, balık için zorunlu etiket bilgileri de belirlenecek. Taze meyve
ve sebze etiketlerinde zorunlu bilgi olarak ürünün adı ve varsa çeşidi, menşe
bilgisi, kükürt dioksit ve sülfitler ile işlem görmüş yada herhangi bir gıda
katkı maddesiyle kaplanmış (mumlanmış) olması durumunda alerjen bilgisi,
izlenebilirliğin sağlanması amacıyla gıda işletmecisine ait iletişim bilgileri
yer alacak.
Çözülmüş
balığı tüketici bilecek
Hazır
ambalajlı olmayan taze balık ve balıkçılık ürünlerinin etiketinde, ürünün
bilimsel literatürlerde geçen resmi adı veya alışılagelen adı, üretim metodu
(çiftlik, tatlı su, deniz gibi), menşe bilgisi, gıda işletmecisine ait iletişim
bilgileri bulunacak. Balık, çözündürülerek piyasaya arz edilmesi durumunda
"Çözündürülmüştür, tekrar dondurmayınız" ifadesi kolayca
görülebilecek, açıkça okunabilecek şekilde tüketiciye sunulacak.