''Dünyada tüm
gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de yaşam süresinin uzamasına bağlı olarak,
Alzheimer hastalığının görülme sıklığı artıyor'' ifadesinde bulunan Özel
Ege Şehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Zaur Mehdiyev, bellek sorunlarının
günlük aktiviteleri etkileyen, ister ara-sıra unutkanlıklar, ister kısa süreli
bellek kayıpları olsun bir çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabileceğini
söyledi.
Alzheimer hastalığı
yaşlanmanın bir parçası değildir
Özel Ege Şehir
Hastanesi Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Zaur Mehdiyev: ''Beynimizde 100 milyon sinir
hücresi vardır ve bu hücreler birbirleriyle bağlantı kurarak büyük bir ağ
oluşturmaktadır. Beyindeki farklı hücre grupları farklı fonskiyonları üstlenir.
Örneğin, bazı hücre grupları öğrenmeden, bazı gruplar hafızadan, bazıları da
dikkat işlevinden sorumludur. Bazı hücre grupları görmemizi, bazıları
işitmemizi, bazıları koku almamızı, bazıları da kaslarımızın hareketini sağlar.
Dolayısıyla beyin hücreleri küçük fabrikalar gibi çalışır. Bu hücreler
bilgileri alır, işler, depolar ve diğer hücre gruplarıyla paylaşır. Alzheimer
hastalığı bu küçük hücre fabrikalarında işleyişin bozulmasına ve bir süre sonra
komşu hücre gruplarında da işleyişin aksamasına neden oluyor. Hasar yayıldıkca
hücre grupları görevlerini yapamaz hale geliyor ve hücre gruplarının ölmesine
sebep oluyor. Alzheimer hastalığının sıklığı yaş ilerledikce artmaktadır.
Özellikle 65yaş ve üstü bu risk biraz daha yüksektir. Bu yaş grubunda her 10
kişiden birinde Alzheimer hastalığına rastlanmaktadır. 85 yaş ve üzerinde ise
bu oran yüzde 30-40'lara kadar yükselmektedir.''
Unutkanlık, Bunama
Hastalarında İlk Farkedilen Bulgudur
Bellek bozukluğu,
karar verme, yargılama, dil ve diğer bilişsel işlevlerdeki bozukluklar “Demans
(bunama)” çatısı altında değerlendirilir. Demans hastalarında iş hayatındaki
insan ilişkileri ve sosyal etkileşim yetisinde bozukluk kademeli olarak başlar
ve zaman içinde artış gösterir. Unutkanlık, bunama hastalarında ilk ortaya
çıkan veya ilk farkedilen bulgudur. Diğer erken belirtiler arasında :
- Aynı soruyu tekrar-tekrar sorma
- Konuşurken bazı kelimeleri hatırlayamama
- Kelimeleri karıştırma (örneğin “masa” yerine “yatak” söylenmesi gibi)
- Rutin işleri yapmak için önceki zamanlara kıyasla daha fazla vakit harcama
- Eşyaları uygunsuz yerlere koyma (örneğin cüzdanı mutfak çekmecesine koyma gibi)
- Tanıdık bir yere giderken kaybolma
- Belirgin bir sebep olmadan ruh halinde ve davranışlarda ani değişiklikler
Bellek sorununu
değerlendirirken doktorunuz size bazı soruları soracaktır. Bu soruları aile
bireylerinden birinin gözetiminde cevaplamanız doktorunuz, dolayısıyla sizin
için faydalı olacaktır. Sorulacak sorulara örnek olarak:
- Bellek sorunlarınız ne zaman başladı?
- Düzenli kullandığınız ilaç var mı(bitkisel ilaçlar ve gida takviyesi olarak kullandıklarınız dahil)? Kullanıyorsanız hangi dozda?
- Yeni kullanmaya başladığınız ilaç var mı?
- Son zamanlarda yapmakta zorlandığınız bir iş, görev var mı?
- Bellek sorununuzla baş etmek için ne yapıyorsunuz? Bu yöntem faydalı oluyor mu?
- Alkol kullanıyor musunuz? Kullanıyorsanız ne sıklıkta ?
- Yakın zamanda kafa travması yaşadınız mı? (düşme, araba kazası ve s.)
- Son zamanlarda her hangi bir hastalık geçirdiniz mi?
- Son zamanlarda kendinizi üzgün, endişeli veya mutsuz hissediyormusunuz?
- Son zamanda sizi etkileyecek kayıp, değişiklik veya stres yaşadınız mı?
- Nasıl bir günlük yaşama sahipsiniz? Son dönemlerde günlük rutininizde bir değişiklik var mı?
Alzheimer ve Benzer
Hastalıkların Erken Tanısı Fayda Sağlar
Zor adım olsa bile,
erken tanı almak önemlidir. Bu, düzeltilebilir bellek sorununun belirlenmesi ve
uygun tedaviye başlanmasını sağlar. Yalnız düzeltilebilir bellek bozuklukları
değil, hafif kognitif bozukluk, Alzheimer hastalığı ve benzer hastalıkların
erken tanısının aşağıdaki faydaları vardır:
- Tedaviye başlanarak belirtiler giderilebilir veya geciktirilebilir
- Kendiniz, aileniz ve arkadaşlarınız hastalık konusunda bilgilenir, dolayısıyla mevcut duruma adaptasyonunuz kolaylaşır
- Gelecekte sorun haline gelebilecek mali ve hukuki konuları daha erken halledilir.