2018 yılında 116 bin 760 baş ithal, 156 bin 975 baş yerli
olmak üzere toplam 273 bin 735 büyükbaş hayvan kesimi gerçekleştiren ESK, bu
kesimlerin büyük kısmını dondurarak saklamayı tercih etti. 2018 yılında kesilen
273 bin 735 büyükbaş hayvandan toplamda 29 milyon 996 bin 69 kilogram kırmızı
karkas et elde edilirken, bunun 12 milyon 388 bin 149 kilogramı taze olarak
piyasaya sunuldu. Geriye kalan 17 milyon 607 bin 920 kilogram ise dondurulmuş
olarak depolarda bekletiliyor. 2017 yılında 3 milyon 898 bin 367 kilogram olan
dondurulmuş et miktarının 2018 yılında yüzde 451 oranında artarak 17 milyon 607
bin 920 kilograma ulaşması dikkat çekti.
ESK 2018 yılı Sayıştay raporunda, “Kurum tarafından satış
mağazaları kanalıyla nihai tüketicinin talepleri, yapılan sözleşme ve
protokollerle toplu alım yapan kamu kurum kuruluşları, hastaneler, yatılı bölge
okullarının talepleri ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin talepleri
karşılanmaktadır. Stoklarda mevcut olan miktardan Kurumun anlaşma yaptığı satış
miktarı düşüldüğünde dahi kurumun elinde yüklü miktarda gövde sığır eti
kalacağı anlaşılmaktadır” tespiti yapıldı.
SERTEL SOĞAN
BASKINLARINI HATIRLATTI
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili ve KİT
Komisyonu üyesi Atila Sertel, görevi piyasayı regüle etmek ve et fiyatlarındaki
artışa engel olmak olan kurumun depolarında bu kadar çok miktarda et
bulundurmasına anlam veremediğini söyledi. Fiyatların yüksekliğinden dolayı bir
dönem depolarda soğan baskınları yapıldığını hatırlatan Sertel, vatandaşın pahalılıktan
dolayı et yiyemediği bir ortamda bu miktarda etin dondurulma gerekçesinin
açıklanması gerektiğini vurguladı.
Fiyatları düşürmek gerekçesiyle son yıllarda Tarım ve Orman
Bakanlığı tarafından ithalata yönlendirilen kurumun depolarındaki etleri piyasaya
sürmesi halinde et fiyatlarında belirgin bir düşüş gerçekleşeceğini öne süren
Sertel, şunları söyledi:
“Belki de savaş dönemlerinde dahi bu miktarda et depolarda
bekletilmemiştir. Depolardaki dondurulmuş et miktarının bir önceki yıla göre
yüzde 451 oranında artmasını uzmanlar yürütülen ithalat politikasına bağlıyor.
Depolarda bu denli et var ve buna rağmen ESK’nın satış mağazalarında
vatandaşlar ucuz et bulamıyor. Sayıştay da ‘Kurum kombina ve mağazalarında
yapılan inceleme ve denetleme çalışmalarında, kuşbaşı, kıyma vb. temel et
ürünleri ile sucuk vb. şarküteri ürünlerinin satış mağazalarında zaman zaman mevcut
olmadığı, kurumun tüketici talebini yeterince karşılayamadığı gözlenmiştir’
tespitini yapıyor. Bir tarafta vatandaş et bulamıyor diğer tarafta milyonlarca
kilogram et depolarda bekletiliyor. Bir dönem fiyatların pahalılığını bahane
ederek soğan depolarını bastıran iktidar, fiyat düşürmek bahanesi ile ithal
ettiği etleri depolarda saklıyor. Bu ne perhiz bu ne lahana turşusu?”
İTHALAT NEDENİYLE
KURUM ZARAR EDİYOR
Dövize dayalı ithalatın getirdiği finansman yüklerinin
kurumu zarara uğrattığını belirten CHP İzmir Milletvekili Atila Sertel, Et ve
Süt Kurumu’nun 2018 yılında 491 milyon 116 bin TL zarar ettiğini açıkladı. 2017
yılında 223 milyon 453 bin TL kar eden ESK’nın, 2017 yılında başlayan ithalatın
ardından 2018 yılını ciddi bir zararla kapattığını söyledi.
2018 yılında yapılan ithalat için 2 milyar 900 milyon lira ödeme yapıldığını kaydeden Sertel, “Sayıştay raporlarına yansıyan tespitlere göre; dövize dayalı ithalatın getirdiği finansman yüklerinin yanı sıra besicilere olan borçların ödenebilmesi için kurum ticari kredi kullanmak durumunda kalmış, bu durum kurumu faiz yüküyle karşı karşıya bırakmıştır. Denetimin yapıldığı dönem olan Nisan 2019 sonu itibariyle ödenecek olan kredi tutarı, 1 milyar 521,7 milyon TL düzeyine ulaşmış olup, aynı tarih itibariyle ödenen kredi faizlerinin tutarı 49,1 milyon TL’dir. İthalat nedeniyle 2018 yılında toplamda 2 milyar 900 milyon yabancıların cebine girmiş. Kurum zarar etmiş. Rakamlar tüm gerçekliğiyle ortada iken AKP iktidarı ve Tarım Bakanı halen ithalatı savunuyor. ‘İthalata devam edeceğiz’ diyor. Kurumlara görev zararı yazdıra yazdıra, yerli üreticiyi perişan ede ede ithalat yapıyorlar. Soruyorum; bunlar mı yerli ve milli” diye konuştu.