Yeni askerlik sisteminin TSK'nin ihtiyacının karşılanması
başta olmak üzere öngörülebilir, süreklilik, eğitim, mesleki ve sosyal gelişim
ihtiyaçlarıyla eğitimli insan kaynağının etkin ve verimli kullanılması gibi
özelliklere sahip olduğunu vurgulayan Bakan Akar, bu çerçevede hazırlanan kanun
teklifinin yasalaşmasıyla 1111 Sayılı Askerlik Kanunu ile 1076 Sayılı Yedek
Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu'nun kaldırılacağını kaydetti.
2 milyon 200 bin askerlik yükümlüsü bulunuyor
Bakan Akar, silah altına alınabilecek durumda şu anda 2
milyon 200 bin yükümlünün olduğunu belirtti.
Bedelli askerlikle ilgili yapılan projeksiyonlara ilişkin de
bilgi veren Bakan Akar, "Biz '15 bin lira' dersek ne olabilir, '30 bin
lira' dersek ne olabilir, '50 bin lira' dersek ne olabilir diye tek tek
çalıştık. Hem Silahlı Kuvvetlerin hem gençlerin ihtiyacını karşılamak
bakımından en optimal çözümün 30 bin lira civarında olması gerektiği ortaya
çıktı" dedi.
Bir ay temel askerlik eğitimi
Yeni askerlik sisteminde yükümlü kaynağının "yükümlü
erbaş/er", "yedek astsubay" ve "yedek subay" olarak
sınıflandırılabileceğini ifade eden Akar, bunların yanı sıra bedelli ve dövizli
askerlik uygulamalarının da yer alacağını söyledi.
Akar, askerliğe başvuranların bir kısmının bedelli, bir
kısmının dövizli yapacağını diğerlerinin de "yükümlü erbaş/er",
"yedek astsubay" ve "yedek subay" olacağını belirtti.
Yapılan hesaplamalar sonucu bir yılda 145 bin kişinin bedelli askerlik
yapabilmesi mümkün olduğunu aktaran Bakan Akar, "145 binden fazla bedelli
başvurusu olursa durum ne olacak? Milli Savunma Bakanlığı Askeralma Genel
Müdürlüğünde öğretmenlerimizde, doktorlarımızda olduğu gibi kura olacak.
Kuranın şekli yapılan tecrübelerden istifade edilerek belirlenecek" diye
konuştu.
Yeni sistemin lise ve altı mezunlarının yanı sıra lisans,
lisansüstü ve meslek yüksekokulu mezunlarından isteyenlere de ihtiyaçlar
kapsamında askerlik görevini er olarak yapabilme imkanı tanıdığını vurgulayan
Akar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu gençlerimiz gelecek, bedelli isteyenler dahil, bir
ay temel askerlik eğitimi yapacaklar. Millet olmanın, asker olmanın gereği
burada bir aylık eğitimi alacaklar. Bu program üzerinde önemle duruyoruz.
Gençlerimizin hem günlük hayatına hem de gelecek hayatlarına etki edecek
bilgileri içerecek bir eğitim vermeye çalışacağız. Bu bir aylık eğitim
süresince buraya gelen gençlerimiz her zaman olduğu gibi cüzi miktarda harçlık
alacaklar. Bir aylık eğitimin ardından bedelli askerlik yapanlar ayrılacak ve
faaliyetleri tamamlanacak. Kıtalara gidenler ise 5 ay daha görev yapacaklar.
Temel askerlik eğitimi ile 6 ay bittikten sonra ihtiyaç ve isteğin yanı sıra
kadroya göre buradakilere 'İkinci bir altı ay er olarak maaşlı görev yapmak
istiyor musun' diyeceğiz. 'Evet' demesi için bazı imkan ve fırsatlar da
vereceğiz. Bu dönemdeki aylık harçlık 2 bin lira civarında bir para olacak.
Mehmetçik 6 ay daha burada görevini yapacak. Bunu yapmamız lazım çünkü 6 aya
indirdiğimiz zaman kadrolarımız boşalacak. Öyle olmaması için varsayımımız
buradaki erlerimizin en az yarısının, üçte birinin kalması esasına dayalı.
Onların kalabilmesi için harçlık adı altında maaş veriyoruz ayrıca hizmet
borçlanması, muhtaç asker ailelerine yardım, deniz ve şehir içi toplu ulaşımdan
ücretsiz yararlanma, müzelerin ücretsiz ziyareti gibi imkanlar sağlanacak.
Askerlik bittikten sonra da TSK'ya personel temininde öncelik kazanacaklar ve
TOKİ'de önceliğe hak kazanacaklar. 6 aylık askerliği er olarak yaptıktan sonra
6 ay daha maaşlı askerlik yapanlara bu sürenin sonunda yeniden 'Kalmak ister
misiniz' diye soruyoruz. Eğer ihtiyaç, istek, performans değerlendirmesine göre
söz konusu Mehmetçik yeterli performansı, yeterli kriterleri sağlayabiliyorsa
sözleşmeli erbaş ve er veya uzman erbaş olarak Türk Silahlı Kuvvetlerine
katılacak ve sözleşme yapılacak. Bu sözleşmesinin sonunda maaş, OYAK, lojman,
sağlık ve sosyal güvence ile ilgili birtakım haklardan yararlanabilecek. Bu
gençler okul, bedeni performans, sicil gibi gerekli kriterleri sağlarsa belli
bir kontenjan dahilinde bir sınavı müteakip astsubay olabilecekler.
Astsubaylıktan belli bir süre geçtikten sonra belirlenen kriterleri sağlayanlar
da subay olabilecek. Er olarak başlayacak, subay olacak belki de general olacak."
Yedek astsubaylık
Bedelli ve dövizli askerlikten sağlanacak gelirle yükümlü
erbaş ve erlerin maaşları ile diğer giderlerin karşılanabileceğini ifade eden
Akar, bütçeye herhangi bir yük teşkil etmeden bu sistemin kendi içinde
dönmesini amaçladıklarını vurguladı.
Yeni sistemle birlikte çok önemli olarak nitelendirdiği
"yedek astsubaylık" uygulamasının da hayata geçirileceğini açıklayan
Bakan Akar, şöyle konuştu:
"Yedek astsubaylıkla, meslek yüksekokulunu bitirdikten
sonra herhangi bir şekilde zorlamayla 4 yıllık okul bitirmenize gerek yok
diyoruz. Mesleğinizi seviyorsanız bunu yapın, askerlikten dolayı bunu
değiştirmeye kalkmayın, böylece ara personel konusunda da sıkıntı oluşmasın
istiyoruz. Yedek astsubaylığa kontenjanların uygun olması ve istemeleri
durumunda lisans ve lisansüstü mezunları da başvurabilecek. Buraya
geldiklerinde iki aylık temel ve sınıf eğitiminin ardından maaşlı olarak 10 ay
faaliyetlerini yapacak. Toplamda 12 ayın bitirilmesinin ardından gençler
isterse terhis olabilecek. İstek, ihtiyaç ve kadroya göre kendilerine 'Kalmak
ister misiniz' diye soracağız. Kalmak isteyenler astsubay olarak devam edecek.
Yine astsubaylığa müteakip istenilen kriterleri karşıladıkları takdirde
subaylığa geçebilecek"
Peşin ödenecek
Akar, yedek subaylık sisteminin de devam edeceğini
belirterek, "Bedelli askerlik konusunda, 40 bin gösterge asteğmen maaşına
tekabül ediyor, asteğmen maaşı da bugün itibarıyla aşağı yukarı 5 bin küsur
lira. Dolayısıyla 6 aylık asteğmen maaşından bahsediyoruz. Bedelli 30 bin lira,
dövizle askerlik ise bunun avro karşılığı olacak" dedi.
Bedelli askerlik bedelinin 30 bin lira olarak sabit kalıp
kalmayacağı sorulan Akar, "Aynı kalmayacak. 40 bin gösterge diyoruz,
asteğmenin maaşı her yıla göre değişiyor" yanıtını verdi.
Yeni sistemin gündeme getirilmesinin ardından tek
eleştirinin "30 bin liranın fazla olduğu" yönünde geldiğini aktaran
Bakan Akar, "Yaptığımız objektif çalışmalarda, projeksiyonlarda bunun
normal olduğunu değerlendiriyoruz. Bu sistemin karşılanması için bizim buna
ihtiyacımız var. Diğer türlü sistem kendi kendini karşılayamıyor,
desteklemiyor. Ayrıca bu miktarı bir seferde, peşin olarak verecekler."
diye konuştu.
"En kısa zamanda bitireceğiz"
Sözleşmeli erbaş ve er olan bir gencin ne kadar sürede subay
olabileceğine yönelik soruyu Akar, "Burada kriterler var. Kişilere bağlı.
Sözleşmeli erbaş veya er olan birinin astsubay olabilmesi için yüksekokul
bitirmesi lazım. İstenilen performansı gerçekleştirecek, rütbe bekleme süresini
tamamlayacak dolayısıyla hesabı yapıldığında en geç 10 sene içinde subay
olabilecek" şeklinde yanıtladı.
Akar, ister uzman, ister astsubay olsun okulu bitirme,
sınavlara girme imkanları tanıyacaklarını söyledi.
Sistemin kanunlaşmasıyla beraber silah altındaki askerlerin
terhis olup olmayacağı sorulan Bakan Akar, "Olabilir" yanıtını verdi.
Akar, sistemin hemen uygulamaya girip girmeyeceği sorusuna
da "Bunun kararını tabii Cumhurbaşkanımız ve Meclis verecek. Biz TSK
olarak bu kanunun yayımlandığından itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte
çıkabilecek sorunlara karşı tedbirlerimizi almaya çalışıyoruz" karşılığını
verdi.
Yeni sistemin ne zaman hayata geçirileceğine yönelik soru
üzerine Bakan Akar, "En kısa zamanda bitireceğiz" ifadesini kullandı.
"Ramazan Bayramı'ndan önce yeni sistem yasalaşır
mı?" sorusunu Akar, "Çıkar inşallah" diye yanıtladı.
Askerlik süresine ilişkin soru üzerine Bakan Akar, herkes
için 6 ay askerlik yapma şansı bulunduğunu vurguladı.
Erteleme yaş sınırı
Eskiden gençlerin bedelli askerlik çıkar umuduyla
okullarını uzattıklarına dikkati çeken Bakan Akar, şunları kaydetti:
"Lisede 29 olan erteleme yaş sınırını 22'ye indiriyoruz, meslek liselerine artı 3 sene daha ekliyoruz, 25 yaşına kadar devam etme şansı veriyoruz. Meslek yüksekokulları ve lisans 28, lisansüstü 32, doktora 35, tıp 35, sporcu 35 yaş oluyor. Bunları aşağı çekerek lüzumsuz beklemeleri, tıkanıklıkları ve insanların bir an önce bu işi bitirerek işlerini güçlerini yapmalarını sağlamayı hedefliyoruz."