MEVLÜT DAĞDEVİREN - İzmir’de 30 Ekim’de yaşanan depremin sancıları sürüyor. Deprem sırasında yıkılan bina sahiplerine devlet TOKİ aracılığıyla konut yapımına başladı. Ancak depremde yıkılmayıp, ağır ve orta hasar alan bina sayısı bini aşıyor. Cumhurbaşkanı’nın önerdiği 5+1 kat formülü ise sorunu çözecek gibi görünmüyor. Bazı yerlerde 11 katı bulan binaların olması, yerinde dönüşümü imkansız kılarken, ortaya çıkan maliyet ise neredeyse hiçbir daire sahibinin altından kalkabileceği gibi değil...Bu noktada depremin vurduğu ilçelerden biri olan Bornova’nın Belediye Başkanı Dr. Mustafa İduğ ile ‘çare neder’i konuştuk. Her şeyden önce deprem sonrası ortaya çıkan tabloda sağlıklı bir kentsel dönüşüm için Bakanlıklarla yerel yönetimlerin birlikte çalışması gerekliliğine dikkat çeken Başkan İduğ, “Tek taraflı olarak Bakanlık ‘ben şunu yapacağım’ ya da yerel yönetimler ‘ben bunu yapacağım’ diyemez. Bu konunun yerel yönetimlerin, halkın ve Bakanlığın ortak kararıyla ve herkesin menfaatine olacak şekilde sonuçlanması gerekir. Örnek veriyorum; Bakanlık diyor ki, ‘Ben Bayraklı’ya 1+5 yapacağım’ ya da ‘TOKİ konutları yapacağım’. Ama bunun için halka sormak lazım; TOKİ Konutlarına gider mi, gitmez mi? Bayraklı’da veya Bornova’da yıllarca yaşamış insan, bulunduğu yerden çok ayrılmak istemeyebilir. Ama bunu yaparken de 8 katlı binaları 5 katlı binaya dönüştürdüğünüzde birilerini mutlaka başka bir yere göndermeniz gerekiyor. Ya da kat sıkıştırması ile o beş katı altı kata dönüştürecekler ya da metrekareler küçülecek bloklar arttırılacak. Mantıken böyle bir çözüm olması lazım” diye konuştu.“BAKANA ÇÖZÜM ÖNERDİK”Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’la katıldıkları toplantıda, kendi çözüm önerilerini sunduklarını da anlatan Başkan İduğ, bu çözüm modelini şöyle anlattı:“Örneğin sizin eviniz orta hasarlı tespiti yapıldı. Yıkılıp yeniden yapılacak. Bu yenileme için en az 250-300 bin TL maliyet çıkıyor. Siz de emeklisiniz ve bir tane eviniz var. Orada biz size ne yapacağız? 250 bin lira kredi vereceğiz. 2 yıl ödemesiz, 18 yıl ödemeli. Bir bakıma sizin evinizi yeniden size satmış oluyoruz. O modelde kişi bir daha ev satın almış oluyor. Peki, ödeyebilir mi? Tartışmalı bir konudur. Peki, o halde ne yapacağız? Bizim önerimiz; TOKİ evlerinden o insanlara ekonomik fiyatlı bir ev verilecek. Kişi de kendi bulunduğu alanı, apartmandaki arsa payını müteahhit satacak. Arsa payını sattıktan sonra oradan gelen gelirle ev sahibi olacak. Bu bir model. Bunun dışında 150 metrekare evde oturan bir kişi, belki 100 metrekare evi para vermeden kabul edecek. Çünkü riskli bir yapıyı risksiz bir yapıya dönüştürüyorsun. Bu yüzden orada mutlaka fedakarlık etmek lazım. Örneğin sizin Bayraklı’da 400 bin TL değerinde daireniz var, bu daire yenilendiğinde değeri 800 bin TL’ye çıkacak. Dolayısıyla 150 metrekare yer yerine 100 metrekare yeri kabul etmek lazım. Bu uzlaşmayla oluyor. Tabi bu modelde de depremzedenin şu sıkıntısı var. Mağduriyetin önüne geçmek için bir yıl bir konut ya da inşaatlar bitene kadar konut sağlanması gerekiyor. Vatandaşın kirasız bir şekilde oturabileceği bir sosyal devlet anlayışıyla bir kaynağa ihtiyacı var. Diyelim ki TOKİ evleri bir senede bitti. Bu insanların oturacak bir yere ihtiyacı var, bunun sağlanması. Bu sorunun birinci ayağı… İkincisi ise arsa değerleri konusunda gerçek değerlerle müteahhitlerin satın almasını sağlamak lazım. 8 katlı kötü bir binayı yıktın. Artık arsa payından sağlam düzgün bir bina yaptığında daha yüksek fiyatlara satacaksın. Dolayısıyla oradaki arsa değerlerinin daha doğru değerlendirilmesi, halkın mağduriyetini azaltılması lazım. Bunlar hep masada, yerel yönetimlerin, Bakanlığın ve halkın beraber karar vereceği şeylerdir.”BORNOVA’DA KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİNE DEPREM AYARIBir de depremin hasar verdiği bölgede olmasa da kentsel dönüşüm ihtiyacı duyulan bölgeler var. Peki, İzmir depremi kentsel dönüşüm planlarında bir değişikliğe neden oldu mu? Bornova’da hangi mahallelerde kentsel dönüşüm adımları atılacak? Bu sorularımızı da cevaplayan Başkan Dr. Mustafa İduğ, kentsel dönüşümün Bornova için de mutlaka halledilmesi gereken bir konu olduğunu hatırlatarak, “Bornova İzmir’in en eski ilçelerindendir. 1881’de kurulmuş. Kızılay Mahallesi de dahil olmak üzere tek katlı, damlar, hayvancılık yapılan yerler hepsi böyle atıl vaziyette duruyor. Bornova Meydanı’na 200 metre yakınlıktaki yerlerden bahsediyorum. Bunları biz zaten kentsel dönüşüm anlamında planladık ve yakında da Nisan Meclis’inde gerekli kararlar çıkacak” dedi."HALKIN İSTEMEDİĞİ HİÇ BİR ADIMI ATMAM"Kendisinin de bir göçmen çocuğu olduğunu vurgulayan Başkan İduğ, sözlerini şöyle sürdürdü: “Altındağ, Çamdibi gibi mahallelerimizdeki insanlarımız, mübadelede gelmişler. İki katlı evler ama sonradan 4 katlı, 5 katlı olmuşlar. İmar affı onlara da uğramış ancak bunlar riskli yapılar. Olası böyle büyük bir depremde onlar da kalmaz. Bu yüzden onları iyileştirmek, risksiz yapı hakline getirmek lazım. Kentsel yenileme, kentsel dönüşüm, kentsel gelişim alanları bizim odak noktamız. Orada planlar hazır ama halk hazır değil. Birkaç örnek görmek istiyor. İzmir’in en büyük emsal planı bizde. Bugün Büyükşehir’e ben tekrar Altındağ, Çamdibi için müracaat etsem 1.75’in üstünde emsal vermezler. Elimizde çok büyük bir avantaj var. Fakat halk hazır değil, hemen bir anda kentsel dönüşüme girmek istemiyorlar. Ben başarılı bir örnek yapabileceğimizi biliyorum ama bu riskli bir durum. Ben halkın istemediği hiçbir şeyi yapmayacağım. Dede ve baba bulunduğu yerden ayrılmak istemiyor. Ama torun diyor ki, “Ben buradan ayrılmak istiyorum.” İkincisi de yüksek katlarda yaşamak istemiyorlar. Üçüncüsü ise biz duygusal bir milletiz. Kültürümüze sahibiz, anne, baba, dede, torun böyle birbirimizden ayrılmayız. Vatandaşımız senelerdir orada yaşıyor, sen orada inşaatını yap, 11. kata onu oturt. Bu bir travma da yaratır. Ben böyle bir şeye sebep olmak istemem. O yüzden halk hazır olmadığı takdirde ben böyle bir şeye girmeyeceğim. Talep halktan geldiği takdirde ben on dakikada her şeyin kararını alırım. Halkın lehine olacak her türlü hareket için her şeye hazırım.”
İzmir Haberleri
10 Şubat 2021 - 11:38
Başkan Mustafa İduğ'dan orta hasarlı binalar için dönüşüm modeli
İzmir, depremin ilk şokunu atlattı ancak depremin ardından bıraktığı bini aşkın az ve orta hasarlı bina büyük sorun olmaya devam ediyor. Depremzedelerin ‘dönüşüm’ çilesi için Bornova Belediye Başkanı Dr. Mustafa İduğ, Bakanlığa sunduğu çözüm önerisini oncusehir.com’a anlattı.
İzmir Haberleri
10 Şubat 2021 - 11:38