Başkan Tugay'dan kentsel dönüşüm için 6 maddelik çözüm önerisi

İzmir Ticaret Odası ve Yeni Asır Gazetesi,  İzmir 2. Kentsel Dönüşüm Zirvesi düzenledi. İzmir Ticaret Odası Kongre Salonu'nda yapılan zirveye İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay başta olmak üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Ömer Bulut, İzmir Vali Yardımcısı Mehmet Sadık Tunç, İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, Yeni Asır Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ercan Demir, Buca Belediye Başkanı Görkem Duman, İzmir Büyükşehir Belediyesi bürokratları, siyasi parti ve sektör temsilcileri katıldı.

Tugay, Türkiye'nin dönüşüm süreçlerini anlattı

Kentin altyapı, ulaşım planlaması ve kentsel dönüşüm konusunda eksikleri olduğunu ifade ederek konuşmasına başlayan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, Türkiye'nin son 60-65 yıl içinde üç kez dönüşüm süreci geçirdiğini belirtti. 1950-1980 arasını Hızlı Kentleşme, 1980-2000 arasını Büyük Dönüşüm, 2000 yılından günümüze kadar olan süreci ise Afet Riskli Dönüşüm süreci olarak nitelendiren Başkan Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin dönüşüm çalışmalarını anlattı. Kentsel dönüşüm uygulamalarının 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 73. maddesi kapsamında yürütüldüğünü belirten Tugay, aynı alanda iki ayrı kanun olmasının süreci yavaşlattığını kaydetti. Tugay, “Analizler sonucunda İzmir’in tamamında bulunan 2 milyon 639 bin 406 konutun yüzde 33'ünün yenileme önceliği bulunduğu ortaya çıkmaktadır. Yaklaşık 880 bin konut” dedi.  

“Kentsel dönüşümde çalışmalar sürüyor”

Başkan Tugay, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin “Afet riski altında bulunan alanlarda dönüşüm çalışmaları”, “Belediye tarafından yapılan imar plan revizyonları ile dönüşümün vatandaş tarafından gerçekleştirilebileceği alanlar” ve “Kent bütününde planlı alan olmasına rağmen kaçak yapılaşmanın olduğu alanlardaki dönüşüm çalışmaları” olmak üzere kentsel dönüşümde 3 ana başlıkta çalıştığını söyledi.

Karabağlar Uzundere, Karşıyaka Örnekköy, Gaziemir Aktepe-Emrez, Konak Ege Mahallesi, Konak Ballıkuyu ve Çiğli Güzeltepe'de kentsel dönüşüm çalışmalarını sürdürdüklerini kaydeden Tugay, “Hak sahiplerinden 405 bin metrekarelik tapu devri alınmış durumda. Bin 150 bağımsız birimin anahtar teslimi yapıldı. 5 bin 798 bağımsız birimin yapım çalışması devam ediyor. Toplamda 7 bin 948 bağımsız birim için çalışmış oluyoruz” dedi.  

Başkan Tugay'dan kentsel dönüşüm için 6 öneri

Başkan Tugay, kentsel dönüşüm sürecinin daha hızlı ve sağlıklı ilerlemesi için de 6 çözüm önerisinde bulundu.

• “Kanunlar birleştirilmeli”

Ülkemizdeki kentsel dönüşümün temel uygulamaları çoğunlukla 5393 Sayılı Belediye Kanunu ve 6306 Sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun” esaslarına göre gerçekleştirildiğini, bunun çeşitli sorunlar yarattığını ifade eden Başkan Dr. Cemil Tugay, “Mevcut Kentsel Dönüşüm Yasaları (6306 Sayılı Kanun ve 5393 sayılı Kanun'un 73. maddesi) birleştirilerek tek bir Kentsel Dönüşüm Kanunu olarak düzenlenmeli ve 5393 sayılı Kanun'un 73. maddesinde Büyükşehir Belediyeleri'ne verilen yetkiler korunmalıdır” dedi.

• “Kentsel dönüşüm yasalarıyla diğer yasalar uyumlu hale getirilmeli”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, kentsel dönüşüm mevzuatı ile ilgili diğer kanunlar arasında koordinasyon oluşturulamadığını, mevzuatta eksiklikler bulunduğunu belirterek çözüm önerisini şöyle dile getirdi:

“Özellikle İmar Kanunu, Kamulaştırma Kanunu, Kat Mülkiyeti Kanunu, Medeni Kanun, Türk Borçlar Kanunu, Emlak Vergisi Kanunu, Tebligat Kanunu, Kamu İhale Kanunu, Tapu Kanunu, Kadastro Kanunu, Harçlar Kanunu, Arsa ve Arazi Düzenleme Yönetmeliği gibi yasal düzenlemelerde kentsel dönüşüm mevzuatı ile koordinasyonunu sağlamak amacıyla değişiklikler yapılmasını önemli ve zorunlu görüyoruz.”

• “İhtisas mahkemesi kurulmalı”

Kentsel dönüşüm uygulamalarında ortaya çıkan uyuşmazlıkların uzun yargı süreçlerinin sorunlardan biri olduğunu vurgulayan Başkan Tugay, “Kentsel dönüşüm uygulamalarına ve imar, planlama konularına ilişkin idari ve adli uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmak üzere 'ihtisas mahkemesi' kurulmalı ve hızlandırılmış yargılama olan 'ivedi yargılama usulü' kullanılmalıdır” şeklinde öneride bulundu.

• “Kredi desteği sağlanmalı”

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay kentsel dönüşümün önündeki sorunlardan birinin de ülkenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar ve artan inşaat maliyetleri olduğuna dikkat çekti. Başkan Tugay çözüm önerisi olarak şunları dile getirdi:

“Belediyemizce mevcut yapı stokunun tespitine yönelik yürütülen yapı envanteri çalışmaları kapsamda risk grubunda olduğu tespit edilen yapıların dönüşümünün hızlandırılması için vatandaşların uygun ödeme koşullu krediye ulaşımının sağlanarak hızlandırılması gerekmektedir. Bu kapsamda, yapılan çalışmalar ile tespit edilen öncelikli yapılar başta olmak üzere, tüm yapılar için ilgili mevzuat gereğince güçlendirilmesi veya yenilenmesi kararlaştırılan yapı sahibi vatandaşlarımıza, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Dünya Bankası arasında imzalanan protokol kapsamında kentsel dönüşüm kredi desteğinin sağlanması veya başka kredi imkanlarının geliştirilmesi sorunu çözecek en önemli adım olacaktır.”

• “Tapulardaki şerh sorunu çözülmeli”

Hak sahiplerinin tapularında kısıtlayıcı şerh olarak yer alan ve ülkemizde “hazine fazlalığı” olarak bilinen sorunun belediye ve hak sahiplerine mağduriyetler yarattığını dile getiren Başkan Tugay, “Gaziemir'de Aktepe Emrez Mahallesi Kentsel Dönüşüm Alanında mülkiyetle ilgili yer alan sorunların başında ‘Hazine Fazlalığı’ şerhi yer almaktadır. Bu şerhin bulunduğu parsellerdeki Hazine adına tanımlanan hakların uygulayıcı kamu idaresi adına harca esas değer üzerinden yani emlak vergi beyan değeri üzerinden devri sağlanmalıdır” şeklinde öneri getirdi.

• “Rezerv alanların belediyeye devri”

Başkan Dr. Cemil Tugay, imar planlarında belirlenmiş olan yapılaşmanın; kent estetiği, silueti ve tarihi dokunun korunması, zemin özelliği gibi nedenlerle uygulanamayacağı kentsel dönüşüm alanlarında imar hakkı transferi yapılabilecek rezerv alanlara ihtiyaç olduğunu vurgulayarak, “Dönüşüm alanındaki yapılaşma hakkının kısmen taşınmasını temin edecek rezerv alanların dönüşüm projesi kapsamında Hazine mülkiyetinde yer alan taşınmazlar rezerv alan olarak belediyelere devir edilmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.

“İrade ortaya koymak istiyoruz”

Başkan Tugay sözlerini iş birliği mesajıyla noktaladı. Tugay, “Biz İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak şehrimizdeki binaların yüzde 33'ünün dönüşümünün gerektiği bilinciyle önümüzdeki dönemde, belirttiğim 6 sorunla ilgili özellikle mevzuatla ve bakanlık, yerel yönetim ilişkisinde daha yapıcı tavırla atılacak adımların bir parçası olmaya hazırız. Şehrimizin önümüzdeki yıllarda hızlı bir şekilde dönüşümü için yetkin ve donanımlı Büyükşehir Belediyesi'nin yetkilisi arkadaşlarımızla birlikte irade ortaya koymak istiyoruz. Bunun için görüşmelerimiz devam edecek” dedi.

Bulut: Bakanlık olarak her zaman yanınızdayız

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Ömer Bulut, Başkan Dr. Cemil Tugay'ın yaptığı konuşmayla ilgili “Konuşmanızın bizimle ilgili bölümlerini not ettim. Onlar üzerine çalışacağım” ifadelerini kullandı. Bulut, “Yapıları yenileyebilirsek, yeni çağın gerektirdiği donatıları yeni planlarla o şehre kazandırabilirsek, o şehirler gençleşerek yeni nesillere hizmet etmeye devam eder. Aksi takdirde insan gibi değerini kaybederek ölüme terk edilmiş olur” dedi. Tugay'ın 6 önerisi hakkında konuşan Bulut, “Tavsiyelerinizle birlikte 6306 sayılı kanunla sahada gerçekleştirmek isteyeceğiniz projelerle ilgili bakanlık olarak her zaman yanınızda olduğumuzu ifade etmek isteriz. Bunun seni beni yok, yereli, merkezi ve vatandaş ayağı var. Bakanlığımız yerelden bize gelecek, her türlü dönüşümü sağlayabilecek projeler için iş birliği yapmaya büyük bir istek duyuyor” dedi.

Özgener: Ortak akılla yönetilmesi gerektiğine inanıyoruz

İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener, “Biz, İzmir’in geleceğini şekillendirecek kentsel dönüşüm sürecinin merkezi ve yerel yönetimler, planlamacılar, meslek odaları, akademisyenler, özel sektör ve elbette vatandaşlarımızın ortak aklıyla yönetilmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu çerçevede, kentteki konut ve sanayi alanlarının iç içe geçerek yaşam kalitesini tehdit etmemesi adına yürüttüğümüz mekânsal ayrıştırma çalışmalarının da önem taşıdığını düşünüyoruz. Bugün görüşülen ve önerilen konuların hayata geçirilmesi noktasında İzmir Ticaret Odası olarak üzerimize düşeni yapmaya her zaman hazır olduğumuzu bir kez daha belirtmek istiyorum” dedi.

Demir: O hayal bu salonda başlıyor

Yeni Asır Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ercan Demir, “Artık bekleyecek zamanımız yok. Kentsel dönüşüm sadece yeni yapılar demek değil; daha yeşil, güvenli, yaşanabilir İzmir demek. Sokaklarında çocuklarımızın güvenle oynadığı, sevdiklerimizle huzurla yaşadığımız bir şehir hayal edelim. O hayal bu salonda başlıyor” dedi.