Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İzmir Milletvekili sıklıkla
gündeme getirdiği Karaburun Yarımadası’nın çevresel ve yaşamsal sorunlarını bir
kez daha TBMM gündemine taşıdı. Beko, ülke ve dünya mirası Karaburun
Yarımadası’nın giderek artan çevresel sorunlarının kaynağının balık çiftlikleri
olduğunu belirterek Çevre ve Şehircilik Bakanı’nın yanıtlaması istemiyle 20
soruyu kapsayan ayrıntılı bir soru önergesi verdi. Karaburun Yarımadası’nın
karasal ve denizel alanlarının doğal yapısı ve barındırdığı uluslararası
sözleşmelerle koruma altına alınmış türleri de içeren bitki ve hayvan
varlığıyla çok özel ve nadir bir alan olduğunu vurgulayan CHP’li Beko,
“Karaburun Yarımadası, öncelikle korunması ve yaşatılması gereken bir ülke ve
dünya mirasıdır. Tarım, hayvancılık, sürdürülebilir balıkçılık ve doğa ile
barışık turizm olanaklarıyla bir ekonomik değerdir. Ancak koruma ve bozulma
arasındaki geçişin yaşandığı çok kritik bir noktadayız. Bozulmanın artmaması
için bir an önce önlemlerin alınmasını istiyor, bunun için de her fırsatta
konuyu Meclis gündemine taşıyoruz” dedi.
AKDENİZ FOKLARI BÜYÜK TEHLİKE ALTINDA!
CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, Uluslararası Doğayı Koruma
Birliği (IUCN) tarafından koruma altına alınan 12 canlı türünden biri olan
Akdeniz Foklarının kalan son üreme ve yaşam alanlarından biri olan Karaburun’da
konuyla ilgili Karaburun Yerel Fok Komitesi’nin yoğun bir çalışma yürüttüğünü
de belirtti. Balık çiftliklerinin neden olduğu denizel alandaki ekolojik
yıkımın, Akdeniz Fokları’nın yaşam alanlarını son derece sağlıksız bir ortam
haline getirdiğine ve Akdeniz Fokları için yaşamsal bir tehlike oluşturduğuna
dikkat çeken Beko, “Ege bölgesinde kıyısal yapılaşmadan korunmuş en uzun kıyı
alanlarından biri olan Karaburun Yarımadası,
kıyı oluşumlarıyla da Akdeniz Foklarına uygun üreme ve yaşam alanlarına
sahiptir. Balık çiftlikleri denizde kapladıkları alanlar, kafesleri birbirine
bağlayan çapalar, zincirlerle ve bağlantı halatları, neden oldukları deniz
kirliliği ve kıyı/deniz alanındaki balık taşıması, yemleme, ilaçlama gibi artan
insan faaliyetleri ile Akdeniz Foku’nu ve yaşam alanlarını tehdit eden ana
unsurlar arasında yerini almıştır” bilgisini paylaştı.
CHP’li Beko, önergesinde bölgede kaç adet su ürünleri
yetiştiricisi olduğu, bunlardan kaçının taşındığı, yeterli deniz suyu
tahlillerinin yapılıp yapılmadığını, deniz çayırlarının yaşam alanlarıyla
ilgili analizlerin yapılıp yapılmadığı, Ada martısı ve diğer kuş türleriyle ilgili
çalışmaları, Akdeniz Foklarıyla ilgili yapılan çalışmalar, Akdeniz Foku’nun
yaşam ve üreme alanları ile ilgili “hassas alanların korunması” kapsamında ne
gibi tedbirlerin alındığı gibi konularda sorularına cevap bekliyor.
İşte o sorular;
1) Karaburun Yarımadasının denizel alanında kaç adet aktif
su ürünleri yetiştiricisi (Firma İsmi, Kapasite, Yetiştirilen Ürün, Kiralama
Süreleri ve Alanları/km2 ) bulunmaktadır?
2) Karaburun Yarımadası’ndan taşınan su ürünleri yetiştiricisi var mıdır? Taşınan su ürünleri yetiştiricileri, terk edilen yerlerde hangi yıllar arasında faaliyet göstermiştir?
3) Gerek terk
edilen, gerekse halen faaliyet gösterilen alanlarda, yasal zorunluluk olan
deniz suyu tahlilleri yapılmakta mıdır? Bunların sonuçları nerede
yayınlanmaktadır?
4) Terk edilen
yerlerde, deniz dibi araştırması, özellikle deniz çayırlarının (Posidonia
oceanica) sağlıklı olarak varlıklarını sürdürebilme durumları incelenmiş midir?
5) Deniz
Çayırları Gerence körfezinde, konusunun uzmanı bilirkişiler tarafından izlenmiş
midir? Tetkikler yapılarak bu çok önemli
denizel varlığın tahribat boyutu ortaya çıkarılmış mıdır?
6) Gerence
Körfezi’nin taşıma kapasitesi nedir? Konuyla ilgili ne zaman bilimsel bir
araştırma yapılmıştır?
7) İlgili alanda
hangi kriterlere göre yatırım izinleri verilmektedir?
8) Karaburun
Yarımadası kıyılarında; Ada Martısı hangi Adalarda üremektedir? Diğer kuş
türlerinin üreme dönemleri ve sayısal verileri nedir?
9) Etki analizi
neye göre yapılmaktadır?
10) Yarımadanın
denizel alanında kümülatif etki ne zaman ölçülmüştür, sonuçları nelerdir?
11) Denizel yaşam
ve çiftlik ilişkisi incelenmiş midir?
12) Karaburun
Yarımadası-Ildırı Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi ilanı ile birlikte denizel
alanın planlanması, mevzuata taşınması ile ilgili çalışma başlatılmış mıdır?
Başlatıldıysa hangi aşamadadır? Bu sürece Yarımadadaki ilgili birimler;
Karaburun Yerel Fok Komitesi, SAD/AFAG ve Su Ürünleri Kooperatifleri dahil
edilecek midir?
13) Karaburun Yarımadası-Ildırı Körfezi Özel
Çevre Koruma Bölgesi ilanı ile birlikte denizel alanda potansiyel balık
yetiştiriciliği alanları (Karaburun Yarımadası’nda 4-5-6 No’lu alanlar) ile
ilgili kiralamalar devam edecek midir? Bu kararla birlikte mevcut balık
çiftlikleri belirli bir zaman aralığında taşınacak mıdır?
14) Karaburun
Yarımadası’nda, uluslararası sözleşmelerle koruma altındaki Akdeniz Foku
(Monachus monachus) ile ilgili bir gözlem birimi var mıdır? Akdeniz Foklarının
görülme sıklıkları ile ilgili sayısal veri programı oluşturulmuş mudur?
15) Bölgedeki
Akdeniz Foklarının sayısı nedir?
16) Karaburun
Yarımadası’nda Akdeniz Foku’nun yaşam ve üreme alanları ile ilgili “hassas
alanların korunması” kapsamında ne gibi tedbirler alınmıştır, alınacaktır?
17) Yaralı ve hasta
Akdeniz Fokları’na ilk müdahale için ilgili birimlere eğitim programı
uygulanmış mıdır?
18) Akdeniz Fokları
için rehabilitasyon merkezleri oluşturulmuş mudur?
19) Akdeniz Fokları
ile ilgili çalışmalar yapan Ulusal Fok Komitesi neden etkisizleştirilmiştir? Bu
komite aktif bir organizasyona girecek midir?
20) Ulusal Fok Komitelerine bağlı olarak oluşturulan Yerel Fok Komiteleri için lojistik destek sağlanacak mıdır?