TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Yönetim Kurulunun
gıda konusunda alınması gereken önlemleri duyuran Toprak, önlemleri şu şekilde
sıraladı:
"Virüsler gıdada üreyip çoğalamayan dolayısıyla da gıdaların
bozulmasına sebep olmayan mikroorganizmalardır.
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), Amerika Gıda ve İlaç Otoritesi
(FDA) ve Amerika Tarım Birimi’nin (USDA) araştırmaları virüsün gıdalar ile
bulaşmadığını ortaya koysa da virüslerin yüzeylerde belirli süre hayatta
kalmasının mümkün olduğu bilinmektedir. Bu
sebeple de gıdaların üretilmesi, hazırlanması, depolanması, satışı ve
tüketilmesinde iyi hijyen uygulamalarının (GHP) takip edilmesi önemlidir. İyi hijyen uygulamaları kurallarına uyularak
üretilen gıda ürünlerinde COVID-19‘un bulunması pek mümkün görülmezken, gıda
üreten işletmelerde çalışan personellerin ve gıda tüketicilerinin;
Üretim öncesinde, sonrasında ve süresince gerektiğinde, çiğ
bitkisel ve hayvansal gıdalarla temastan sonra, yemekten önce ve sonra,
tuvaletten sonra, evcil ve yabani hayvanlara temas sonrası, çöpe dokunduktan
sonra, hasta ziyareti ve refakati öncesi ve sonrası, kesik veya yara
tedavisinden önce ve sonra, burun temizliği, öksürme veya hapşırdıktan sonra
eller mutlaka akan su ve sabunla en az 20 saniye boyunca yıkaması ve ellerini
tek kullanımlık kağıt havlu ile kurulaması,
Ekipmanların çiğ bitkisel ve hayvansal gıdalara temas
ettikten sonra sıcak su ve deterjan ile veya bulaşık makinesinde yüksek
sıcaklıkta yıkanması,
Üretim, işleme ve tüketim aşamalarında ayırma ve tasnifleme
işleminin doğru şekilde yapılması, alışverişte çiğ hayvansal gıdalar ile diğer
gıdalar ve gıda olmayan maddelerin birbiri ile temas etmeyecek biçimde ayrı
poşetlere konulması, pişmiş ve çiğ gıdaların birbiri ile temas ettirilmemesi, çiğ
gıdalarla temas eden tüm malzemelerin uygun deterjan ve sıcak su ile yıkanması hususlarına
uyulması çok büyük önem taşımaktadır.
Ayrıca; pişirilerek/ısıl işlem uygulanarak tüketilmesi
gereken et, süt, yumurta gibi gıdalar çiğ olarak tüketilmemeli, gıda
işletmelerinde ürünün mevzuatına uygun koşullarda ısıl işlem uygulandığı
sürekli kontrol edilmeli ve kayıtları tutulmalı, evde tüketimde gıdanın merkez
sıcaklığının yeterli dereceye çıkması sağlanmalı (>65°C), etlerin kanlı
olmaması, yumurta akının sıvı görünümünden kurtulması gibi görsel izlemenin
yanı sıra ev tipi mutfak termometresinin kullanılması ve etikette belirtilen
pişirme önerilerine uyulması da faydalı olaraktır.
Gıdalarda sağlık riski oluşturan mikroorganizmalar
genellikle 4°C ile 65°C arasında çok hızlı gelişirler. Bu nedenle de pişirilen
gıdalar hemen tüketilmeyecekse hızlı bir şekilde 4°C nin altına soğutulmalıdır.
Çabuk bozulabilen gıdalar 2 saatten fazla oda sıcaklığında bekletilmemelidir.
Gıdanın etiketinde yazan saklama, hazırlama, muhafaza ve
tüketim koşullarına mutlaka uyulmalıdır.
Donmuş gıdalar asla ortam sıcaklığında çözdürülmemeli veya
marine edilmemelidir. Çözdürme işlemi mutlaka buzdolabında veya mikrodalga
fırınlarda yapılmalıdır.
HACCP kriterlerine ve iyi hijyen uygulamalarına uyarak risk
ve tehlike analizi temelli gıda üreten ve bu koşullara uyan gıda işletmeleri
personel hijyenine dikkat etmeli, çalışanlarının kişisel koruyucu donanımları
kullanmalarını sağlamalı, özellikle gıda güvenliği ve hijyen eğitimlerini
tekrarlamalı, bilinçli personellere görev vermelidir. Gıda işletmeleri, restoranlar ve diğer hizmet
sektörleri çalışanlarının Sağlık Bakanlığınca açıklanan önlemleri dikkate
almalı, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı, akut solum yolu hastalıkları
belirtisi gösteren ve 37 °C ve üstünde ateşi olan çalışanlarını iyileşinceye
dek çalıştırmamaları gerekmektedir.
Ekmek, poğaça, gevrek gibi ürünler alınırken dokunarak
seçmek yerine, göz ile seçip alınmalı, pazar ve manav reyonlarından alınan
meyve ve sebzeler de yine aynı şekilde ve şartlarda temin edilmeli, açıkta
satılan ve hava ile doğrudan temas eden baharat, kuruyemiş ve bakliyatlar
tercih edilememelidir.
Her zaman olduğu gibi, bu süreçte de gıda ve gıda ürünleri
alırken ambalajlı, ambalajı zarar görmemiş, iyi hijyen uygulamaları ve gıda
güvenliği yönetim sistem uygulamalarını uygulayan, gıda mühendisi veya ilgili
meslek mensupları tarafından denetim ve kontrole tabi olan kayıtlı veya onaylı
işletmelerde üretilen gıda ürünleri tercih edilmelidir. Özellikle merdiven altı
diye tabir edilen kayıt dışı ve denetim mekanizmasından uzak gıda işletmeleri
halk sağlığını korumak açısından ALO 174’e ihbar edilmedir.
Bu süreç boyunca, yerel yönetimler su kaynaklarının
güvenliği için gerekli önlemleri almalı, halkın içme ve kullanma suyu
ihtiyacını kesintisiz olarak sağlamalıdır. Daha önceki açıklamalarımızda da
belirttiğimiz gibi özellikle bu dönemde pazaryerinin hijyenik koşullarını da
Gıda Mühendisleri eşliğinde denetlemelidir."