Makedonya'nın başkenti Üsküp'teki Aziz Kiril ve Metodi
Üniversitesinin makine mühendisliği bölümü öğrencileri, icat ettikleri hava
temizleyici filtreli elektrikli bisikletle ülkedeki hava kalitesinin
artırılmasına katkı sağlamayı hedefliyor. Şehir Eko-Taşımacılığı (GET) olarak
adlandırdıkları yenilikçi proje aracılığıyla ülke genelinde ekolojik kentsel
ulaşım sistemi oluşturmayı amaçlayan grup, neredeyse her bisiklete
yerleştirilebilecek hava temizleyici filtrelerle kilometre başına 9 metreküp
havanın temizleneceğini ifade ediyor.
Yoğun hava kirliliğini gözlemledikleri 1,5 yıl önce böyle
bir fikrin ortaya çıktığını anlatan öğrenciler, günlük hayatın önemli bir
sorununu çözmeye katkıda bulunmak adına bir şeyler yapma arzusu duyduklarını
söyledi.
Hocaları İle Mirçeski'den de büyük destek alan öğrenci
grubu, makine mühendisliği bölümünün yanı sıra üniversitenin teknik
kampüsündeki diğer bölümlerden de yardım alarak yola çıktı.
"Her bisiklete monte edilebilir"
Projede yer alan öğrencilerden Filip Poposki ile Marko
Naseski, proje hakkında bilgi verdi.
Poposki, tekerleklere yerleştirilen proaktif filtrelerle
hava kirliliğinde en büyük sorun ve en çok zarar veren parçacıklardan olan
partikül maddelerin (PM10) temizlenmesinin sağlandığını aktardı. Poposki,
bisikletin bir hedeften diğerine hızlı şekilde ulaşmak ve aynı zamanda da hava
kirliliğinin azaltılmasını sağlamak isteyenler için üretilmiş bir araç olduğunu
söyledi.
Hava temizleyici bisikletin, klasik bisikletlere benzer hız
değiştirme sistemine sahip olduğunu, ayrıca elektrikli kullanım modunda motorun
beş seviyeli hıza kadar çıktığını anlatan Poposki, "Filtreler ek bir yük
getirmiyor ve elektrik tüketmiyor. Her bisiklete monte edilebilir." dedi.
Gidona yerleştirilen optimizasyon kutusu ile bisikleti
kiralamak isteyenlerin kartlarını okumaya yarayan bir sistem de bulunduğunu
söyleyen Poposki, ilerleyen dönemlerde cep telefonlarının da bu sisteme entegre
edilebileceğini aktardı.
"Kullanımı arttıkça havanın temizlenmesi artar"
Naseski de bu bisikletin ilk prototip olduğunu belirterek,
bunu daha da geliştirerek hem piyasaya hem de şehir ulaşım sistemi ile kişisel
kullanıma sunmayı hedeflediklerini kaydetti.
Ulaştıkları aşamaya kadar çeşitli zorluk ve sorunlarla
karşılaştıklarını anlatan Naseski, bisikletin birçok parçasını yurt dışından
satın almak zorunda kaldıklarını dile getirdi.
Naseski, kiralanan bisikletin alındığı istasyondan 2 ila 4
kilometre uzaklıkta bırakılabileceğini belirterek, "Ne kadar çok
kullanılırsa o kadar çok faydası olacağını düşünüyoruz. Daha yaygın
kullanıldığında, araç kullanımı azalır ve böylece havanın temizlenmesi
artar." dedi.
Proje için destek bekliyorlar
GET Projesi ile öğrenciler, toplu taşıma araçlarının
kullanımı gibi bir kullanım amaçlıyor. Bisiklet, belirli istasyonlardan
kiralanarak toplu taşımada kullanılan kartlar aracılığıyla ödenebilecek.
Elektrikli bisikletlerin şarj edilmeleri ise kiralandıkları istasyonlarda
gerçekleşebilecek.
Projenin farklı şehirlerde hayata geçirilmesi noktasında ise
belediyelerden destek bekleniyor.
Buna benzer başarılı projelerin daha önce Paris ve Madrid
gibi Avrupa'nın önemli şehirlerinde uygulandığını hatırlatan öğrenciler, GET
Projesi'ndeki hava temizleyici filtrelerin bu projeyi eşsiz kıldığını
belirtiyor.
Çevre dostu bisikletin patentini almaya çalışan öğrenciler, projenin Devlet İnovasyon ve Teknolojik Gelişim Fonu'nun desteğiyle ülkenin orta kesimindeki Kavadar'dan bir şirket iş birliğinde gerçekleştiğini kaydetti.