Salnur “Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı ve
zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek
oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme neden olur.” Dedi.
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar
•Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine
sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
•Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli,
izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
•Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde
düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba
yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
•Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar
konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle
yakıt konulmamalı,
•İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında
karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın
üstten yanması sağlanmalı,
•Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında
artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı
havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam
olarak söndürülmeli,
•Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca
gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
•Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
•Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli
olarak temizletilmeli,
•Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst
noktasının çatının en üst noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve
baca şapkası mutlaka takılmalı,
•Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine
uyulmasına özen gösterilmelidir.
•“Acil sağlık sorunlarında derhal 112 no'lu telefondan Acil
Yardım Servisi aranmalıdır”
Şofben
Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar
•Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat
edilmeli,
•Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan
(bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
•Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı,
şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekâna takılmalı,
şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
•Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil,
yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma
sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle
gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi
sağlanmalı,
•Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina
girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten
geçirilmemeli,
•Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde detektör
bulundurulmalı,
•Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: Öncelikle gaz vanası
ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen
kapatılmalı, kibrit - çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem
yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz
şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır.
Lodos Süresince Dikkat Edilecek Hususlar
•Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe
soba yakılmamalıdır.
•Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette
söndürülmelidir.
•Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya
durmamaya özen gösterilmelidir.
•Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve
kablolarına yaklaşmayınız ve bu gibi durumları 186 no'lu telefondan Elektrik
Arıza Servisi'ne bildirilmelidir.
•Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal
110 no'lu telefondan İtfaiye Servisi'ni aranmalıdır.
•Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112
no'lu telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır.
•Doğalgaz Şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda
187 no'lu telefondan Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır.
Doğru Soba Kullanımı İle İlgili Bilgiler
Soba Kurulurken;
•Öncelikli olarak baca temizlenmiş olmalıdır. Bacanın açık
olduğu-çekişi, küçük bir ayna ile ve kâğıt parçası yakılarak kontrol
edilebilir.
•Soba oda içerisinde bacaya yakın bir yere devrilmeyecek
şekilde yerleşti¬rilmelidir.
•Soba boruları duvara en az 50 cm en fazla 1,5 metre
uzaklıkta olmalı ve fazla dirsek ve borudan kaçınılarak ( en fazla iki dirsek)
bacaya bağlanmalıdır.
•Soba boruları ile dirsek ek yerleri ve baca girişi yanmaz
alüminyum bantla bantlanarak sızdırmazlık arttırılabilir.
•Soba borularının uç kısımları baca deliğine fazla sokulup
baca tıkanmasına neden olunmamalıdır.
•Soba ile duvar arasına konulacak ısıyı yansıtan bir levha;
odanın daha iyi ısınmasını sağlayacaktır.
Sobalarımızı Bağladığımız Bacalar;
Aşırı sıcaklar çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde
getirmektedir. Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta ve
metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Normalde terleme ile
vücut ısısı dengede tutulmaya çalışılır. Ancak aşırı sıcaklarda sadece
terleyerek vücut ısısı dengede tutulamaz. Yaşlılar, bebekler ve kronik
hastalığı olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulması
her zaman mümkün olmayabilir. Yine ortamdaki nem oranı yüksekse terleme
suretiyle vücut ısısı yeterli düzeyde düşmeyebilir. Ayrıca şişmanlık, herhangi
bir hastalığa bağlı yüksek ateş, aşırı sıvı kaybı (dehidratasyon), kalp
hastalığı, ruh ve sinir hastalığı, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı ile
tedavi amaçlı bazı ilaçların (tansiyon düşürücüler, idrar söktürücüler vb.)
kullanımı da sıcak havalarda terlemeyi etkileyen diğer faktörlerdendir. Bu gibi
durumlarda yükselen vücut ısısı beyin ve diğer hayati organlarda hasara yol
açabilir.
•Mümkünse bağımsız olmalı, başka dairelerle ortak
kullanılmamalı; yani aynı bacaya başka soba, şofben gibi cihazlar bağlanmamalı,
•Bina çatısının en yüksek noktasından en az 50-80 cm
yukarıda ve 3 metre uzağında olmalı, en yakın binaya en az 6 metre uzaklıkta
olmalı,
•Üzeri iyi sıvanmış olmalı, yarık ya da çatlak bulunmamalı;
iç yüzeyi ise mümkün olduğunca pürüzsüz olmalı,
•Üzerinde kar sularının, yağmur sularının ve kuşların
girişini engellemek için başlık olmalı,
•Yılda en az bir kez temizletilmelidir.
“Tam sönmemiş soba kovaları, karbonmonoksit zehirlenmelerine
neden olmaması için evin içinde tutulmamalıdır”
Soba Yakarken;
Sobalarda kömürü yakarken en üst verimi sağlayabilmek için
üstten yak¬ma tekniği kullanılmalıdır. Kömür bu şekilde yakıldığında içerisinde
bulunan uçucu ve yanıcı gazlar da soba içerisinde yanmakta ve böylelikle daha
fazla ısı alınmakta, bacadan atılan gaz ve duman azalmakta ve soba boruları ve
bacalar daha geç kurumlanmaktadır. Düzgün uygulanan üstten yakma tekniği
karbonmonoksit gazından zehirlenme riskini en aza indirmektedir.
•Kömürü kullanmadan 4-5 gün önce torba ağzını açıp,
havalanıp kurumasını sağlayın. Soba da daha verimli yanacaktır.
•Sobanın içerisine 2/3 oranında kömür doldurun.
•Kömürün üzerine tahta parçaları koyarak tutuşturun, güç
yakıtları kullanmamaya özen gösterin.
•Kömür tutuşturulurken sobanın alt ve üst hava kapakları
açık olmalıdır.
•Tutuşmadan sonra üst hava kapağı kapatılıp alt kapaktan
hava girişi ayarlanmalıdır.
•Soba yanarken alt hava kapağı ve baca çıkısında bulunan
duman kelebeği mutlaka açık olmalıdır.
•Üstten yakılan sobaya sonradan kömür ilavesi kesinlikle yapılmamalıdır; yanma
kötüleşeceğinden zehirli karbonmonoksit gazı çıkışı artacaktır.
•Soba söndükten sonra kömür doldurulmalı, ya da kovalı
sobalarda yeni kova koyulup üstten yakılmalıdır.
•Mümkünse yatarken soba söndürülmeli ya da alt hava girişi
ve duman kelebeği açık bırakılmalıdır.
•Tam sönmemiş soba kovaları, karbonmonoksit zehirlenmelerine
neden olmaması için evin içinde tutulmamalıdır.