İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in, atıkların
hammadde olarak değerlendirilerek ekonomiye kazandırılması ve 2050’ye kadar
kentte "0" karbon politikası doğrultusunda İzmir'de Türkiye'ye örnek
olacak bir çevre projesi daha başladı. Çiğli Harmandalı’da kurulan tesiste bitki
atıklarını organik gübreye dönüştüren, Bornova’da organik gübre tesisi kurmaya
hazırlanan Büyükşehir Belediyesi, Konak’ta da Park ve Bahçeler Dairesi
Başkanlığı’nın şantiyesinde Türkiye’nin ilk ve kapasitesi ile en büyük seri
üretim yapan biyokömür tesisini hizmete aldı. Tesiste üretilen biyokömürün
kullanımı sayesinde bir aracın 75 bin kilometrelik yol boyunca yaydığı yani 15
bin kilogram karbondioksit salımı engellenmiş olacak.
Ayda 15 ton kömür
Üretime başlayan tesiste, budanan ağaçlardan elde edilen
organik atıklar, yaklaşık bir buçuk saatte oksijensiz ortamda 500 derece
sıcaklıkta termal ayrışma (piroliz) işleminin ardından, karbondioksit
çıkarmadan biyokömüre dönüşüyor. Doğa dostu bir geri dönüşüm yöntemiyle elde
edilen biyokömür, önümüzdeki günlerde toprak şartlarının kötü olduğu
ağaçlandırma alanlarında, park ve bahçelerde toprak düzenleyici olarak
kullanılacak. Biyokömür, küresel ısınmaya neden olan karbondioksit gazı
emisyonunu azaltarak, çevrenin ve doğanın korunmasına önemli katkı sunacak.
Tesis ayda 15 ton biyokömür üretme kapasitesine sahip.
“Hava ve toprak
iyileşiyor”
Biyokömürün faydalarına yönelik bilgi veren İzmir Büyükşehir
Belediyesi Park ve Bahçeler Daire Başkanlığı’nda görevli Yüksek Ziraat
Mühendisi Bilal Kaya, bu uygulama ile hem toprağın hem de havanın iyileştiğini
belirtti. Bilal Kaya, “Karbon emisyonunun her geçen gün arttığı dünyada,
biyokömür karbonu muhafaza ediyor. Organik bir materyalin karbon içeriği yüzde
40-50 arasındayken, biyokömürün karbon içeriği yüzde 70 ile 80 arasında. Yani
biz karbonu atmosfere, karbondioksit gazı olarak vermiyoruz. Karbonu malzemede,
materyalin içerisinde hapsediyoruz. Bu şekilde karbonu toprağa veriyoruz. Yani
topraktaki karbon içeriği yükseliyor. Karbon depolama kapasitesi artıyor.
Böylece topraktaki mikroorganizmalar, karbonu enerji kaynağı olarak kullanıyor.
Bu sayede toprağın biyolojik aktivitesi artıyor” dedi.
“Bitki ve toprak için sağlıklı”
Saatte 20 kilogram kapasiteyle çalışan tesiste elde edilen
biyokömürün, toprak şartlarının kötü olduğu ağaçlandırma alanlarında, park ve
bahçelerde toprak düzenleyici olarak kullanılacağını ifade eden Kaya,
“Biyokömürü kullandığımız bölgelerde, toprağın su tutma kapasitesi artıyor. Bir
sonraki sulama sezonunda park ve bahçelerdeki kullanılan su miktarı da böylece
azalıyor. Topraktaki karbon miktarı arttığında bitki ve toprak için daha
sağlıklı bir ortam oluşuyor. Park ve bahçelerde zaman zaman gübreleme de
yapılıyor. Yapılan mineral gübrelerin, topraktan yıkanıp uzaklaşmasını
engelliyor. Organik gübre toprakta birkaç yıl kalırken biyokömürün kalıcılığı
ise beş yüz ile bin yıl arasında değişiyor” diye konuştu. Kaya, gerektiğinde
tesiste hayvan gübrelerini de biyokömüre dönüştürebileceklerini, tesiste kamu
kuruluşlarından ve üniversitelerden gelen talepleri de karşıladıklarını ifade
etti.
AB’nin en yüksek
bütçeli hibe programı
Avrupa Birliği’nin en yüksek bütçeli hibe programı HORIZON
2020 kapsamında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin “Doğa Esaslı Çözümler” projesi
39 uluslararası proje arasından seçilerek 2,3 milyon Euro hibe almaya hak
kazandı. Sürekli Beslemeli Biyokömür Üretim Sistemi de bu proje kapsamında
hayata geçirildi. Bağ, bahçe ve budama atıklarından elde edilen biyokömür ile
çeşitli tarım ürünlerinin yetiştirilmesi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi
bünyesinde projelendirilen park düzenlemelerinde biyokömürün kullanılması
hedefleniyor. Parklarda kullanılan biyokömürün topraktaki karbonu tutmasıyla
birlikte şehir merkezlerinde oluşan karbon salımının azaltılması ve toprak
veriminin arttırılması amaçlanıyor.
Biyokömür nedir?
Organik maddelerin oksijensiz ortamda yüksek sıcaklığa maruz
kalarak elde edilmesiyle yüksek karbon ve mineral içerikli ürüne biyokömür
denir.
Organik gübrenin de biyokömürün de kaynağı organik atıklardır. Organik gübrenin toprakta kalıcılığı 1-3 yıldır. Gübre niteliğinde bitki besin elementleri içeren organik gübre, toprağa doğrudan etki eder ve topraktaki bitkileri biyokömüre göre daha iyi besler. Biyokömür bitki besin elementi yönünden zayıf olsa da toprakta kalıcılığı 500-1000 yıl arasında değişir.