İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “Başka Bir
Tarım Mümkün” vizyonuyla oluşturulan İzmir Tarımı stratejisi doğrultusunda
küçük üretici her alanda destekleniyor. 2019’da Türkiye Ormancılar Derneği ile
işbirliği protokolü imzalayan Büyükşehir Belediyesi, Kozak bölgesinde çam
fıstığındaki verim düşüklüğünün nedenlerini tespit etmek ve mücadele etmek için
çalışmalarını sürdürüyor. Geçimini büyük ölçüde çam fıstığından sağlayan
üreticinin gelir kaybı her geçen gün artarken, uzmanlar iklim krizine bağlı
kuraklık ve çam kozalak emici böceğinin etkisi üzerinde duruyor. 15 mahallede
ormanlık alanlara çam kozalak emici böceğinin yakalanması için büyük ve küçük
tuzaklar yerleştiren Büyükşehir Belediyesi, bölgede kurduğu iki hava kirliliği
ölçüm istasyonu ve iki meteoroloji istasyonuyla veri analizlerini de
sürdürüyor.
İki tip tuzak
hazırlandı
Proje yürütücüsü Prof. Dr. Sezgin Özden, bölgede hastalık ve
zararlıların araştırıldığını belirterek “Proje kapsamında yapılan
araştırmalarda fıstık çamlarında zarar yapma potansiyeli bulunan bir mantar
hastalığı tespit edildi. Ancak bu mantarın yoğunluğunun henüz zarar yapacak
boyutta olmadığı belirlendi. Ağaçların stresinin artmasıyla mantarın zarar
yapmaya başlayabileceğini tahmin ediyoruz” dedi.
Projenin zararlı böceklerle ilgili kısmında ise çam kozalak
emici böceği araştırılıyor. Böceğin kışlama davranışına yönelik olarak,
bazıları ağaç gövdelerine asılan, bazıları ise orman içi açıklık alanlara
konulan iki tip tuzaktan söz eden Sezgin Özden, “Tuzakların hemen hepsinde az
da olsa çam kozalak emici böceği tespit ettik. Kıranlı Mahallesi’ne kurduğumuz tuzak
tiplerinin birinde 72, diğerinde ise 30 adet böcek belirledik. Bu bulgu,
tasarlanan tuzakların çam kozalak emici böceğini cezbetmede başarılı
olabileceğini gösterdi. İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bu tuzak tiplerinden
ekonomik olarak daha uygun olanının daha çok sayıda üretilerek, Eylül 2022’de
Kozak’taki farklı bölgelere yerleştirilmesi fikrimizi sunacağız” ifadelerini
kullandı.
“Tuzaklarla böceğin
popülasyonu azaltılacak”
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kırsal Kalkınma Şube
Müdürlüğü’nde görevli Orman Mühendisi Mehmet Volkan Kester ise çam kozalak
emici böceğine özel bir tuzak kurulduğunu söyleyerek “Bu tuzak oldukça etkili.
Böceklerde kızılötesi almaçlar var. Sıcak alanları belirleyip, bu alanlara
yöneliyor. Hazırladığımız tuzaklar da sıcak olduğundan, böcekler kış uykusunu
geçirmek için bu tuzaklara giriyor. Tuzaklara giren böcekler, daha sonra imha
ediliyor. Bu böcek tuzakları çoğaltılacak. Böylece kozalak veriminde böceğin
oluşturduğu düşüşün önüne geçilmeye çalışılacak. Bu tuzaklar aracılığıyla böceğin
döl vermesini engelleyip, popülasyonunu azaltmayı hedefliyoruz” şeklinde
konuştu.
Başkan Soyer’e destek
teşekkürü
Karaveliler Köyü Muhtarı Ferudun Gürkaya da bu sorunun 15
yıldır devam ettiğini ve köylünün çok büyük bir gelir kaybına uğradığını belirterek
“Kozak Yaylası’nın yüksek kesimlerinde ağaçlarda kozalaklar olsa da bunların
içi boş. Rakımın düştüğü yerlerde kozalak bile yok. Bunun çözümü için verdiği destekten dolayı
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’e çok teşekkür ediyoruz” dedi.
“İşletmemi kapatmak
zorunda kaldım”
Üretici Mehmet Gider ise Bergama’da doğup büyüdüğünü, çam
fıstığı işletmeciliği yaptığını belirterek “Hastalık başlayınca ağaçlarda verim
düştü, ben de işletmemi kapattım. İnsanlar şu anda ekonomik olarak çok zor bir
durumda. Burada benim gibi bir sürü işletme kapamak zorunda kaldı. İnsanlar
ürün alamayınca ağaçları kesmeye başladı” diye konuştu.
Sosyoekonomik
araştırmalar da yapıldı
İzmir Büyükşehir Belediyesi, tüm bunların yanı sıra bölgede
sosyoekonomik araştırmalar da yapıyor. Sosyolog Filiz Egi Oğuz “Sosyoekonomik
analiz de bu araştırmada önemli yer tutuyor. Üreticilerle her zaman bir
aradayız. Bu havzada bulunan 16 köyün, 40-50 milyon dolar olan gelirinin ciddi
anlamda düştüğünü gördük. Bunun yanı sıra yaşanan sorunlar üreticilerin
örgütlenmesini sağladı. Kozak’ta köylüler kooperatifleşerek dayanışma içerisine
girdi” dedi.
Akademisyenlerin
çalışması sürüyor
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, çam fıstığındaki verim düşüklüğünün nedenlerinin tespiti ve çözüm yollarının araştırılması için Türkiye Ormancılar Derneği ile protokol imzalamıştı. Proje çerçevesinde sorunun nedenini bulmak için Prof. Dr. Sezgin Özden liderliğinde sosyoekonomik analiz, Prof. Dr. Murat Türkeş liderliğinde iklim değişiminin etkileri, Prof. Dr. Ünal Akkemik liderliğinde dendroklimatoloji, fenoloji ve polen araştırmaları, Prof. Dr. Doğanay Tolunay liderliğinde hava kirliliği ve bitki beslenmesinin etkileri, Prof. Dr. Tuğba Lehtijarvi liderliğinde de hastalık ve zararlılar üzerinde araştırmalar yapılıyor.