Türkiye’nin çam fıstığı üretiminin önemli bir bölümünü
karşılayan ve Bergama Kozak Yaylası’nın en önemli geçim kaynakları arasında
bulunan çam fıstığındaki verim düşüklüğü, 10 yıldır devam ediyor. 16 köyün
bulunduğu Kozak Yaylası'ndaki üreticiler, yıldan yıla azalan ürün nedeniyle
köylerinden göç etmeye başladı. Tarım ve Orman Bakanlığının yanı sıra İzmir
Büyükşehir Belediyesi ve çeşitli akademisyenlerin de verim düşüklüğüne neden
olan faktörleri araştırdığını belirten Ayvatlar köyü Muhtarı Yılmaz Tutar, elde
edilen sonuçlara göre yapılması gerekenleri köylüler olarak yapacaklarını ve
eski günlere dönmeyi umut ettiklerini söyledi.
“Büyük ihtimalle
iklim şartlarından dolayı”
2010 yılından bu yana çam fıstıklarında verimsizlik olduğunu
ifade eden Tutar, “2010 yılından önce Kozak Yaylası olarak gelirimiz çok
iyiydi. Ağaçlarımız mahsul veriyordu. Hastalık yoktu. Yıldan yıla verim azaldı
ve neredeyse tamamen bitti. Bu köy 6 bin 500 dekar. 150 hane vardı ama şu anda
117 haneye düştük. Verim düşünce göç olmaya başladı. Verim düşüklüğünün kesin
bir nedeni yok. Devletimiz, İzmir Büyükşehir Belediyemiz, akademisyenlerimiz
çalışıyor. Ancak henüz net bir sonuç yok. İklim şartlarından dolayı olabilir,
hastalıktan dolayı olabilir, madenden dolayı olabilir. Nedeni net bir şekilde
belli olursa halk olarak ne gerekiyorsa yapacağız. Bize göre büyük ihtimalle
iklim şartlarından dolayı verim düşüklüğü yaşanıyor” dedi.
“Bir çuval küner
satsan ayda 8 bin lira kazanırsın”
Verimin yüksek olduğu yıllarda küner de denilen bir çuval kabuklu fıstığı sattıklarında bir aylık geçimlerini sağladıklarını kaydeden Tutar, “Şu anda verim olsa ve bir çuval küner satsan ayda 8 bin lira kazanırsın. Kozak Yaylası’ndaki bazı köylerde geçen yıl nispeten daha iyi verim oldu. Ancak 2 bin 500 kilo kozalaktan ortalama 75 kilo ürün geldi. Eskiden bu rakam 500 kiloydu. Ürünümüzde neredeyse yüzde 70 azalma oldu. Köylüler olarak bize ne görev düşüyorsa yapmaya hazırız. Yeter ki bizi yönlendirsinler. Şu an ağaç var ama mahsul yok. Bir kilo kabuklu çam fıstığının kooperatif fiyatı 170 lira, ama bir markette kilosu bin 500 liraları bulabilir. Mahsulümüz olsa Kozak olarak refah içerisinde yaşayacağız. Aydın’daki verimde çok fazla bir düşüklük yok, ancak bizim verimimiz çok düştü” diye konuştu.