Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma
Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği İdari Sorumlusu Prof. Dr. Özlem
Evliyaoğlu, sigara içen kadınların içmeyenlere göre birkaç yıl daha erken
menopoza girdiğinin bildirildiğini belirterek, "Hiç sigara içmeyen
kadınlara göre, günde yirmiden fazla sigara içenlerde erken menopoz riski yüzde
50 artmıştır. Bu risk sigaranın direk yumurtalar üzerindeki toksik etkisine
bağlıdır." dedi.
Prof. Dr. Evliyaoğlu, menopozun yumurtalıklardaki
yumurtaların tükenmesiyle östrojen hormonunun üretilememesi ve bunun sonucunda
aylık adet döngüsünün ve doğurganlığın bitişi olduğunu söyledi.
"Bir kadın bir yıl boyunca adet görmezse menopoz
dönemine girmiş sayılır." diyen Evliyaoğlu, Türkiye'de ortalama menopoz
yaşının 47 olduğunu, 45 yaşından önce adetlerin kesilmesi durumu varsa erken
menopozdan bahsedilebildiğini aktardı.
Evliyaoğlu, kadınların yüzde 5-10'unun erken menopoza
girdiğini, genellikle adetlerin kesilmesinin birden olmadığını, bu süreçte bir
geçiş dönemi yaşandığını ifade ederek, şu bilgileri verdi:
"Bu dönemin ilk belirtileri de adet düzensizlikleridir.
Bu düzensizlikler sık adet görme şeklinde veya gecikmeli adet görme şeklinde
olabilir. Erken menopozun bilinen nedenleri arasında yumurtalıkların ameliyatla
alınması, kemoterapi ve radyoterapi tedavileri, genetik bozukluklar, romatoid artrit
gibi otoimmün hastalıklar ve sigaradır. Sigara içen kadınların içmeyenlere göre
birkaç yıl daha erken menopoza girdiği bildirilmiştir.
Hiç sigara içmeyen kadınlara göre, günde yirmiden fazla
sigara içenlerde erken menopoz riski yüzde 50 artmıştır. Bu risk sigaranın
direk yumurtalar üzerindeki toksik etkisine bağlıdır. Bir diğer önemli nokta da
yapılan araştırmalarda 30'lu yaşlarda sigarayı bırakan kadınların 40'lı
yaşlarda sigarayı bırakanlara göre erken menopoz riskinin çok daha düşük
olduğunun bildirilmesidir. Bu durum da sigarayı üreme çağının başlarında
bırakmanın avantajını ortaya koyması açısından önemlidir."
"Sigara içen kadınlar menopoz belirtilerini daha
şiddetli yaşıyor"
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Özlem
Evliyaoğlu, sigara içen kadınlarda menopoz belirtilerinin de daha şiddetli
görülebildiğine dikkati çekerek, bu belirtilerin östrojen hormonunun
üretilememesine bağlı ateş basmaları, gece terlemeleri, ruhsal durum
değişiklikleri gibi olabileceğini aktardı.
Evliyaoğlu, "Bu şikayetler kadının sadece yaşam
kalitesini düşürürken, erken menopozda esas sağlık sorunları kalp damar
hastalıkları ve kemik miktarının azalması olarak karşımıza çıkan osteoporoz
riskidir." diyerek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu süreci sağlıklı şekilde atlatabilmenin yolu, tıbbi
yardım ve danışmanlık almaktan geçer. Sağlıklı bir menopoz dönemi için dengeli
beslenme, daha fazla egzersiz, kalsiyum ve D vitamini takviyeleri, sigarasız
bir yaşam, kan şekeri, kan basıncı ve kolesterol düzeylerinin kontrolü, düzenli
jinekolojik muayeneler, meme ve kemik sağlığı açısından kontroller çok
önemlidir. Bu kontroller sırasında gerektiğinde hormonal veya hormon içermeyen
tedavilere başlanabilir. Tedavi seçiminde hastaya özgü davranıp tedavi
kişiselleştirilmelidir. Özellikle hormon tedavisi erken menopozda uzun dönem
sağlık sorunlarının azaltılmasında önem kazanmaktadır.
Hormon tedavisi hasta doğal menopoz yaşına gelene kadar önerilir. Günümüzde özellikle ortalama yaşam süresinin uzadığı düşünülürse bir kadın yaşamının neredeyse yarısından fazlasını bu dönemde geçireceğinden ve özellikle de kronik hastalıklar açısından risk altındayken her yıl yapılacak düzenli kontroller ayrı bir önem kazanır. Yaşam kalitesini arttıracak öneriler ve risk değerlendirmeleri bu kontrollerle sağlanır. Tarama testleri erken tanı ve tedaviye imkan sağlar. Kadınlar bu dönemi kadın hastalıkları ve doğum uzmanına düzenli aralıklarla giderek, danışmanlık alarak, gerektiğinde yaşam tarzı değişiklikleri uygulayarak daha konforlu ve sağlıklı geçirebilirler."