Sağlıkla İlgili Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
(KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe
girdi.
Kanunla terör örgütlerine üyeliği, mensubiyeti, iltisakı
veya bunlarla irtibatı olduğu için kamu görevinden çıkarılan ve güvenlik soruşturması
sonucunda kamu görevine alınmayan devlet hizmeti yükümlüsü doktorlar, çıkarma
veya göreve alınmama kararının verildiği tarihten itibaren 450 gün sonunda
mesleklerini icra edebilecek.
Devlet yükümlülüğünü yerine getirirken kamu görevinden
çıkarılanların hizmet süreleri bu süreden düşürülecek.
Sağlıkta şiddetin önlenmesi
Sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı
görevleri sebebiyle kasten işlenen suçlardan şüpheli olanlar, kolluk
görevlilerince yakalanacak ve gerekli işlemleri yapılarak Cumhuriyet
başsavcılığına sevk edilecek. Cumhuriyet savcısı adli işlemleri yerine
getirecek.
Bu suçların soruşturmasında, kolluk tarafından müşteki,
mağdur veya tanık olan sağlık personelinin ifadeleri iş yerlerinde alınacak. Bu
hükümler, özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personele karşı
görevleri sebebiyle kasten işlenen suçlar hakkında da uygulanacak.
Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'na göre birlikte kullanım
protokolü yapılmış sağlık tesislerinde çalışacak üniversite personeli ile maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde bu kanun kapsamında sözleşme
yapılacak.
Tütün ürünleri için kapsamlı düzenleme
Televizyonda yayınlanan program, film ve dizilerde, müzik
kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde, sinema ve tiyatrolarda gösterilen
eserlerde tütün ürünleri kullanılamayacak, görüntülerine yer verilemeyecek.
Ayrıca internet, topluma açık olan sosyal medya veya benzeri ortamlarda ticari
gaye ile veya reklam amacıyla tütün ürünleri kullanılamayacak, görüntülerine
yer verilemeyecek.
Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen
yerlerde ve üniversite yerleşkelerinde tütün ürünlerinin satışı yapılamayacak.
Tütün ürünleri paketleri ile nargile şişelerinin üzerine,
zararlarını belirten resimli ve Türkçe yazılı uyarı veya mesajların konulacağı
alan yüzde 65'den yüzde 85'e çıkarılacak. Bütün tütün ürünlerinin üzerindeki
yazı ve şekiller aynı olacak.
Türkiye'de üretilen veya ithal edilen tütün ürünleri;
markanın yazım şekli, yazı karakteri, punto boyutu, paket üzerindeki konumu,
paketlerin rengi, diğer yazı, ibare ve şekiller dahil olmak üzere, aynı şekilde
tasarlanan düz ve standart paket biçiminde piyasaya arz edilecek.
Sigara paketlerinin üzerinde markanın logosu olmayacak
Marka, paketin sadece bir yüzeyine ve bu yüzeyin yüzde 5'ini
aşmayacak şekilde yazılacak. Paketlerin üzerine markanın logosu, simgesi veya
sair işaretleri konulamayacak. Bu kurallar, birden fazla paketi bir arada
bulunduran tütün ürünleri kutuları için de geçerli olacak.
Tek tip olarak tasarlanan sigara paketleri ile ilgili
hususlar, Sağlık Bakanlığının uygun görüşü alınarak Tarım ve Orman Bakanlığı
tarafından hazırlanan yönetmelikle düzenlenecek.
Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Türkiye'de
üretilen veya ithal edilen tütün ürünleri, 7 ay içinde, Tütün Ürünlerinin
Zararlarının Önlenmesi Ve Kontrolü Hakkında Kanun'un kuralları ve yasakları
düzenleyen maddesine uygun hale getirilecek. Bu süre Tarım ve Orman Bakanlığı
tarafından 6 aya kadar uzatılabilecek.
Şahsi kullanım için yurt dışından ilaç sağlanabilecek
Kanunla birlikte Türkiye'de ruhsatlı olmayan veya ruhsatlı
olup piyasada bulunmayan ilaçların, reçeteli olarak şahsi kullanım için Sağlık
Bakanlığının izniyle Türk Eczacıları Birliğince (TEB) yurt dışından temininde
yaşanan sıkıntılara çözüm getirildi.
Buna göre, TEB'in yanı sıra Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve
Sağlık Bakanlığı tarafından uygun görülen kamu kurum ve kuruluşları
aracılığıyla şahsi kullanım için yurt dışından ilaç sağlanabilecek, doğrudan
hastalara verilebilecek.
Hastanelerin yurt dışından toplu olarak getirdiği ilaçların
temini de bu şekilde sağlanabilecek.
Bu ilaçlar için yurt dışı ilaç listesine girdiği tarihten
itibaren 3 yıl içinde izin ve ruhsat sahibi tarafından ruhsat başvurusunda
bulunulacak, başvuru tarihinden itibaren en geç 2 yıl içinde ruhsat alınacak.
Cumhurbaşkanı, ruhsat başvurusu yapılmayan veya ruhsatı
alınmayan ilaçların bu şekilde teminine devam edilmesine karar verebilecek.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu da ceza
uygulayabilecek
Kanunla, Ecza Ticarethaneleriyle Sanat Ve Ziraat İşlerinde
Kullanılan Zehirli Ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkanlara Mahsus
Kanun'da değişiklik yapıldı.
Cezaların zamanında ve gecikmeden tesis edilebilmesi için
mahalli mülki idarelere göndermeden Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna da
ceza uygulayabilme yetkisi verilerek, caydırıcılığı sağlamak için fiilin
niteliği ve önemine göre para cezalarının alt ve üst sınırı yeniden belirlendi.
Kanunda belirtilen kurallara ve yasaklara uymayan eczane
sahipleri veya mesul müdürü ile sanat ve ziraat işlerinde kullanılan zehirli ve
müessir madde satıcılığı yapanlara, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu veya
mahalli mülki amir tarafından 2 bin liradan 20 bin liraya kadar idari para
cezası kesilecek. Fiilin bir yıl içinde tekrarı halinde ceza bir kat
artırılacak.
Yurt dışından sağlanan ilaçlar için ruhsat başvurusunda
bulunma süresi, maddenin yürürlüğe girdiği tarihte başlayacak.
Eczacı olmayanların, eczacı mesul müdür atayarak eczane
açabileceği kuralı şirketler için de uygulanacak, böylece muvazaalı ortaklıklar
ortadan kaldırılacak. Diplomalı eczacı olmak şartıyla ortaklardan birinin
ticarethane işlerinden mesul müdür gösterilmesi şartı kaldırılacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce oral patoloji
alanında doktora eğitimi yapmış veya doktora eğitimine başlamış olanlardan
eğitimlerini başarı ile bitiren diş hekimlerine, oral patoloji dalında uzmanlık
belgesi verilecek.
Diş hekimlerinden, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce
tıbbı patoloji ve tümör patolojisi alanlarında doktora eğitimi yapmış olup yurt
içinde veya yurt dışında en az iki yılı eğitim kurumlarında olmak üzere üç yıl
süreyle oral patoloji alanında araştırma, uygulama ve inceleme yapmış
bulunanlar, belgelerini ve bu alanda yurt içi ve yurt dışında yayımlanmış
bilimsel yayınlarını ibraz ederek, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten
itibaren üç ay içerisinde uzmanlık belgesi almak için Sağlık Bakanlığına
başvurabilecek.
Tıpta Uzmanlık Kurulu, başvuru süresinin bitiminden itibaren
6 ay içerisinde başvuruları değerlendirecek. Çalışmaları yeterli görülenlere
oral patoloji dalında uzmanlık belgesi verilecek.
Oral patoloji, Diş Hekimliğinde Uzmanlık Ana Dalları ve
Eğitim Sürelerine Dair Çizelge'ye diş hekimliğinde uzmanlık ana dalı olarak
eklenecek.
Tıbbi cihazların ruhsatlandırma süreçlerinin daha kısa
sürede yapılabilmesini sağlamak amacıyla ruhsatlandırmaya esas tahliller,
Sağlık Bakanlığının yanı sıra Bakanlıkça yetkilendirilen laboratuvarlarda da
yaptırılabilecek.
Müstahzar olmamakla beraber hastalıkları teşhis veya tedavi
ettiği beyanı ile herhangi bir ürünün satışını, pazarlamasını veya reklamını
yapanlar 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.
Tabip odasından izin almayacaklar
Tabiplerin birden fazla tabiplik görevi kabul etmeleri için
tabip odasından izin almaları şartı kaldırılacak.
Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı için tahsis edilen
döner sermaye miktarı, her bütçe yılında Cumhurbaşkanı tarafından ihtiyaca göre
artırılabilecek. Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı için tahsis edilen döner
sermaye miktarı 10 milyar lira olacak.
Sağlık Bakanlığına bağlı döner sermaye işletmelerinin
muhasebe hizmetleri Bakanlıkça yürütülecek ancak Bakanlık tarafından teklif
edilen ve Hazine ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen döner sermaye
işletmelerinin muhasebe hizmetleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından
yerine getirilebilecek.
Embriyo ve üreme hücresi bağışlayana ceza
Kanuna aykırı şekilde embriyo ve üreme hücresi bağışlayan,
aşılayan, bulunduran, kullanan, saklayan ve nakledenlerle bunların alım ve
satımını yapanlar, alım ve satımına aracılık edenler veya komisyonculuğunu
yapanlar veya bu fiilleri özendiren, bunlara yönlendiren, bunlara yönelik ilan,
reklam veren, yayınlayan kişiler hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir
suç teşkil etmediği takdirde 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve bin günden 2 bin
güne kadar adli para cezası uygulanacak.
Bakanlıktan izin almadan organ nakli ve üremeye yardımcı
tedavi merkezi açılamayacak. Kanuna ve Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara
aykırı şekilde faaliyet gösteren sağlık kurum ve kuruluşlarının, fiilin
niteliği ve tekerrürü halinde faaliyeti durdurulacak veya faaliyet izni iptal
edilecek.
Üremeye yardımcı tedavi uygulamaları
Kanuna göre, doğal yollarla çocuk sahibi olunamadığı veya
tıbbi gereklilik bulunduğu hallerde, kadın veya erkeğin üreme hücrelerinin
tıbbi yöntemlerle döllenmeye elverişli hale getirilmek ve vücut içinde veya
dışında döllenmesini sağlamak suretiyle üreme hücreleri veya embriyo anne
adayına uygulanabilecek. Bu yöntem sadece evli olan eşler arasında
gerçekleştirilecek.
Bu tedavi uygulamaları, yalnızca Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilmiş
hekimler tarafından ve bakanlıkça ruhsatlandırılan üremeye yardımcı tedavi
uygulama merkezlerinde yapılabilecek.
Eşlerden biri veya her ikisinden alınan üreme hücreleri ve
bu hücrelerden elde edilen embriyonun, başka kişilere uygulanması yoluyla çocuk
sahibi olmak ve taşıyıcı annelik yapmak yasak olacak. Başkasına ait üreme
hücresi veya embriyonun kullanılması suretiyle donasyon işlemi yapılması ve bu
amaçla üreme hücresi veya embriyo bağışlanması, satılması, bulundurulması,
kullanılması, saklanması, taşınması, ithalatı, ihracatı ve bu işlemlere
aracılık edilmesi de yasaklanacak.
Organ nakli kimlerden yapılabilecek?
Canlıdan organ nakli alıcının en az 2 yıldan beri evli
olduğu eşi ile dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın
hısımlarından yapılabilecek. Organ nakli gereken hastalığın evlilikten sonra
teşhis edildiği durumlarda, eşlerin en az 2 yıllık evli olması şartı
aranmayacak.
Organ nakli hizmeti sunan hastanelerin bulunduğu her ilde,
Organ Nakli Değerlendirme Etik Komisyonu kurulacak.
Sağlık Bilimleri Üniversitesine tahsis edilecek öğretim
elemanı kadroları, temel bilimler hariç olmak üzere, birlikte kullanılan eğitim
ve araştırma hastanesinin eğitim birimleri, ihtiyacı ve nitelikleri dikkate
alınarak, Sağlık Bakanlığının talebiyle, rektörün önerisi üzerine Mütevelli
Heyeti tarafından il bazında belirlenecek ve öğretim üyesi atamaları bu
kadrolara yapılacak.
Diş hekimlerinin birden fazla tabiplik görevi kabul etmeleri
için Tabip Odasından izin almalarına ilişkin düzenlemeler yürürlükten
kaldırılacak.
Kanunla, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık tesisleri ile
üniversitelerin tıp ve diş hekimliği alanında lisans, uzmanlık eğitimi veren
kurulların birlikte kullanımı hususunda uygulamada karşılaşılan problemlerin
çözümüne yönelik düzenleme yapıldı.
Buna göre, birlikte kullanıma konu sağlık tesisleri için
birden fazla üniversiteyle protokol imzalanabilecek.
Tabipler devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan veya
yükümlülüğünü tamamlamadan ana dallarda uzmanlık eğitimi yapmak için asistanlık
sınavına katılabilecek ve uzmanlık eğitimine başlayabilecek. Ancak yan dalda
veya birden fazla uzmanlık dalında eğitim yapmak üzere asistanlık sınavına
girebilmek için devlet hizmeti yükümlülüğünün tamamlanmasına 9 aydan daha az
süre kalmış olması ve uzmanlık eğitimine başlanabilmesi için de devlet hizmeti
yükümlülüğünün tamamlaması şart olacak.
Vakıf üniversiteleri "eğitim aile sağlığı
merkezi" açabilecek
Kanun ile aile hekimlerinin ve aile sağlığı çalışanlarının
çalışma yaş ve süreleri belirtilerek vakıf üniversitelerinin de "eğitim
aile sağlığı merkezi" açmasına imkan sağlanıyor.
Kamu görevlisi olmayan ve aile hekimi ile aile sağlığı
elemanı olarak çalışanlara, İşsizlik Sigortası Kanunu hükümleri
uygulanabilecek.
Sağlık Bakanlığınca belirlenen süre sonunda kişiler aile
hekimlerini değiştirebilecek veya sağlık hizmet planlamasına uygun olarak
Sağlık Bakanlığı da kişilerin aile hekimini değiştirebilecek.
Her bir aile hekimi için kayıtlı kişi sayısında, coğrafi
şartlar, sağlık hizmet planlaması gibi kriterler esas alınacak.
Kanun, çocuk sahibi olamayan evli çiftlere SGK desteğinin
kapsamını genişletiyor. Buna göre, kadındaki yaş sınırı "23 yaşından
büyük, 40 yaşından küçük" olarak düzenleniyor.
Kadının primer overyan yetmezliği ve erkeğin azoospermisi
olması halleri hariç olmak üzere, son 3 yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden
sonuç alınamamış olduğunun yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık
kurulları tarafından belgelenmesi, uygulamanın yapıldığı tıbbi merkezin kurum
ile sözleşme yapmış olması, eşlerden birinin en az 5 yıldır genel sağlık
sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup 900 gün genel sağlık
sigortası prim gün sayısının olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde
veya sağlam çocuk sahibi olan çiftler hariç olmak üzere kurumun belirlediği
kalıtsal bir hastalığı olan veya bu hastalık için taşıyıcı olduğu bilinen evli
çiftin sağlam çocuk sahibi olması için SGK tarafından finansman sağlanacak.
Kan ve kan ürünleri üretim yerlerinin faaliyetleri
Kan ve Kan Ürünleri Kanunu'nda değişiklik yapılarak kan ve
kan ürünleri üretim yerleriyle ilgili yaptırımlar ihtiyaçlara ve günün
şartlarına göre yeniden düzenlendi.
Buna göre, ruhsat almadan faaliyet gösterenler valilikçe
faaliyetten men edilecek ve 10 bin lira idari para cezasıyla cezalandıracak.
Saklanması zorunlu tutulan belge ve örnekleri saklamadığı tespit edilenlerle
mevcut ruhsatı kapsamı dışında faaliyet gösterenlere 10 bin lira idari para
cezası uygulanacak.
Bu ihlallerin 2 yıl içinde tekrarı halinde idari para cezası
bir kat artırılacak. İhlalin üçüncü tekrarında artırımlı idari para cezası
uygulanarak, bu yerlerin faaliyeti 10 güne kadar durdurulacak. Dördüncü
tekrarda ise kan ve kan üretim yerlerinin faaliyetleri süresiz durdurulacak.
Halk sağlığının korunması amacıyla gıda ve takviye edici
gıdaların etiketinde, tanıtımında veya reklamında "sağlık beyanı"
kullanılabilmesine Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından izin
verilecek.
Farmasötik formda olan takviye edici gıdalarla özel tıbbi
amaçlı diyet gıdaların üretimi, ithalatı, ihracatı ve kontrolüne ilişkin görev
ve yetki, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunda olduğundan bu konuda idari
yaptırım uygulama yetkisi, mahalli mülki amir ile birlikte Türkiye İlaç ve
Tıbbi Cihaz Kurumuna da verilecek.
Kaynak suları için yaptırımlar artıyor
Kaynak suları, içme suları, doğal mineralli sular ve tıbbi
amaçlı sular bakımından belediyelere ve il özel idarelerine de müeyyide
uygulanmasına imkan sağlanacak.
Kanunla, entegre şehir hastanelerinde yüklenici şirketin
sözleşme kapsamında yer alan miktara bağlı tıbbi destek hizmetleri içinde
bulunan piyasa testinin 10 yılın sonunda gerçekleştirilmesi hususu yeniden
düzenleniyor. Buna göre, ihtiyari hizmetlerde sözleşmede yer alan miktara bağlı
tıbbi destek hizmetleri 10 yılı geçmemek üzere dönemsel piyasa testi ile
güncellenecek. İşletme dönemindeki teminat miktarı her yıl, Türkiye İstatistik
Kurumunca belirlenen yurt içi üretici fiyat endeksindeki artış oranında artırılacak.
Halen müfettiş, denetmen, denetçi, aktüer ve kontrolör
istihdamında yabancı dil şartı bulunmadığından, mevcut müfettiş yardımcısı,
denetmen yardımcısı, denetçi yardımcısı, aktüer yardımcısı ve stajyer kontrolör
olarak çalışanların belirtilen kadrolara atanmalarında da yabancı dil şartı
aranmayacak.
Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kuruluşlarında çalışan ve
şiddete uğrayan personel için uygulanan hukuki yardım, devlet ve vakıf
üniversitelerinde sağlık hizmeti sebebiyle şiddete maruz kalan sağlık çalışanları
için de uygulanacak. Bu yardımın usul ve esasları Yükseköğretim Kurulu
tarafından belirlenecek.
Uluslararası Sağlık Hizmetleri AŞ'nin misyonunu gerçekleştirebilmesi ve daha efektif hizmet verebilmesi için yurt dışında sağlık kuruluşu açmak, işletmek, ortaklık kurmak ve iş birliği yapmak, sağlık ve eğitim amacına yönelik bina inşa etmek, ettirmek, ilaç, cihaz ve tıbbi malzeme tedariki yapmak, sağlık meslek eğitimi turizmine yönelik faaliyetlerde bulunmak, yurt içindeki eğitim kurumlarına yurt dışından öğrenci teminine aracılık etmek, yurt dışında eğitim kurumu açmak ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak da görevlerine dahil edildi.