Yaşar Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı Doç.
Dr. Nurdan Yıldırım, meteoroloji raporlarına ve Covid-19 salgını süreci
insanların su tüketiminin arttığına dikkat çekerek, bilinçli su tüketiminin
hayati önemde olduğunu söyledi. Doç. Dr. Yıldırım, özellikle yağışların
azaldığı yaz döneminde, su tüketimimizi alacağımız küçük önlemlerle
azaltabileceğimizi söyledi.
Meteorolojinin paylaştığı Standart Yağış İndeksi (SPI) ve
Normalin Yüzdesi Metodu'na (PNI) göre, hazırlanan Mayıs 2021 ile son iki yıllık
meteorolojik kuraklık haritalarında, Türkiye'nin büyük bir bölümü 'olağanüstü
kurak', 'çok şiddetli kurak', 'şiddetli kurak' olarak gösterildi. 2021 yılı
Mayıs Ayı Ortalama Sıcaklıkları Raporuna göre, son 50 yılın en sıcak mayıs ayı
yaşandı.
Uzun yıllar mayıs ayı ortalama sıcaklığı 16,7 dereceyken, bu
yıl 19,3 derece oldu. 2021 Yılı Mayıs Ayı Alansal Yağış Raporunda ise Türkiye
geneli mayıs ayı yağışı 21,6 mm ölçüldü. 2020 yılı mayıs ayında 63,2 mm olan
yağışlarda, bu yıl geçen yıla göre yüzde 66 azalma olduğu açıklandı. Özellikle
Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yağış azlığı yüzde 80'lerin
üzerine çıkarken haritalarda Marmara'nın bir bölümü, Batı ve Orta Karadeniz ile
Iğdır civarları harici bölgeler 'şiddetli kurak' olarak gösterildi.
Barajlardaki doluluk oranları tasarrufa engel değil
Yaşar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği
Bölüm Başkanı Doç. Dr. Nurdan Yıldırım, Covid-19 salgını sürecinde artan su
tüketimiyle birlikte hem yağış azlığının hem meteorolojik kuraklık
haritalarının gösterdiği durumun suyu bilinçli kullanmanın önemini bir kez daha
ortaya çıkardığını söyledi. Türkiye'nin 3 büyük ilindeki baraj doluluk
oranlarına da değinen Doç. Dr. Yıldırım, "İstanbul ve İzmir'de geçen yıla
oranla olumlu anlamda bir değişim var. 28 Haziran 2021 tarihli İSKİ verilerine
göre, baraj dolulukları İstanbul'da yüzde 74,11 olarak ölçülürken geçen yıl
aynı dönemde bu oran yüzde 64,88'di. Ankara'da ASKİ'nin 27 Haziran 2021
verilerine göre, barajlardaki aktif kullanılabilir su miktarı oranı yüzde 19,17
olarak gerçekleşirken geçen yıla göre yaklaşık yüzde 7'lik bir azalış söz
konusu. İzmir'de ise İZSU'nun 28 Haziran 2021verilerine göre, şehrin büyük
bölümüne su sağlayan Tahtalı Barajı'ndaki doluluk oranı yüzde 67,9 iken geçen
yıl bu oran yüzde 51,31'di. Salgın döneminde evde kalan insan sayısının ve
hijyen farkındalığının artmasıyla su tüketimi de arttı. Barajlardaki doluluk
oranları bazı illerde geçen yıla oranla daha yüksek olsa da yağış azlığı ve
kuraklık nedeniyle vatandaşların suyu verimli kullanması, özellikle bu dönemde
daha da önemli" dedi.
Gelecek için suyu iyi kullanmalı uyarısı
Doç. Dr. Nurdan Yıldırım, su sıkıntısı yaşamamak için
vatandaşların suyu tasarruflu ve verimli kullanmasının hayati önemde olduğunu
belirterek, su tasarrufu noktasında şu önerilerde bulundu:
Banyo ve tuvalette tüketilen su miktarı, evde tüketilen
suyun yüzde 70'ini oluşturmakta. Küvette yıkanmak yerine duş almalıyız. Banyo
yapmak yerine duş almak, yüzde 30'a yakın enerji tasarrufu demektir. Duş alarak
40-60 litre su tüketirken banyo yaparak 120-150 litre su harcarız. Duş alma
sürenizi 1 dakika kısalttığınız takdirde 9 litre su tasarrufu sağlarız.
Saniyede bir damla su sızdıran musluğumuzdan yılda 3 bin 500 litre su boşa
akar. Benzer şekilde su sızdıran tuvalet rezervuarlarındaki bir kaçak, günde
700 litreye kadar suyun boşa akması demektir. Eğer böyle bir durum varsa hemen
sorunu gidermeliyiz. Sifonu gereksiz yere çekmemeliyiz. Tuvalet rezervuarının
su depolama kapasitesini düşürerek su tüketimini yüzde 20'ye kadar
azaltabiliriz. Ellerimizi yıkarken, dişlerimizi fırçalarken, tıraş olurken ya
da saçımızı şampuanlarken musluğu kapalı tutarak 15-35 litre suyu israf etmemiş
oluruz. Ayarlanabilir su başlıklarıyla daha az enerji ve su tüketimi
sağlayabiliriz. Bu başlıklar sayesinde dakikada 25-30 litre su yerine, 9-12
litre su tüketiriz. Böylece 5-6 dakikalık bir banyo esnasında 50-100 litre
sıcak sudan tasarruf etmiş oluruz. Evde tükettiğimiz toplam suyun yüzde 10'unu,
mutfakta harcıyoruz. Bulaşık ve çamaşır makinelerini tam kapasite doldurarak
çalıştırmalıyız. Bulaşıkları elde değil, bulaşık makinesinde yıkamalıyız.
Normal musluklarla dakikada 8-27 litre su tüketilirken düşük akımlı musluklarla
su tüketimi yarı yarıya düşürülebiliriz. Sebze ve meyve yıkadığımız suyla çiçek
sulayabilir, temizlik yapabiliriz. Yaz mevsimi ile birlikte kapı önü, balkon,
teras gibi yerleri yıkarken hortumla su tutmak yerine kova ve süpürge
kullanalım. Otomobilimizi de aynı şekilde silerek ya da kova ve sünger
kullanarak temizleyebiliriz. Bahçe sulamak için buharlaşmanın az olduğu sabah
ya da akşamüstü saatlerini tercih ederek tasarruf sağlayabiliriz."