MEVLÜT DAĞDEVİREN - İzmir, tarımsal üretimdeki tarihsel gücünü hem koruyor hem de artırıyor. Bir çok üründe neredeyse Türkiye’nin üretim yükünü tek başına omuzlayan İzmir’in, vizyoner projelerle tarımsal alandaki yeniliklere de öncülük ettiği dikkat çekiyor. 2020 yılında “Tarımda 35’in izi” sloganı ile 35 tarımsal proje ile kentin tarımsal üretimdeki öncülük misyonunu yerine getiren Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa Özen ile ufuk açıcı bir söyleşi gerçekleştirdik. İl Müdürü Özen’in paylaştığı istatistiklerle bir kez daha gördük ki, İzmir tarımsal üretimin ülkemizdeki lokomotifi olmayı sürdürüyor. İl Müdürü Özen, bizimle paylaştığı istatistiklerin henüz 2021 yılına ait verileri içermediğini de hatırlatarak, 2021 verilerinin bu sonuçları daha da güzelleştireceğini söylüyor. İşte Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa Özen’le yaptığımız söyleşi…
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak, 2021 yılında hayata geçirdiğiniz 35 projenin temel hedefleri nelerdi, bu hedeflere ulaşıldı mı?Mustafa Özen: İzmir’in tarımını ön plana çıkarmak, İzmir’in tarımda mevcut olan güçlü konumunu koruyabilmek amacıyla 2021 yılında “Tarımda 35’in İzi” sloganıyla ilimizde 30 ilçemizin ihtiyaç analizini yaptık. Tüm ilçelerimizin ihtiyacını karşılamak amacıyla bu 35 projeyi hayata geçirdik. Projelerimizin 34 tanesini 2021 yılı içerisinde tamamladık, bir tanesini tesis yapımına bağlı bina inşası olduğu için 2021 yılına yetiştirilemedi, 2022 yılında bu projemizi de hayata geçireceğiz.
2021 yılında pilot uygulama olarak başlatılan projeden, hangileri kapsamı genişletilerek 2022 yılında da desteklenecek?2021 yılında uyguladığımız projelerden üretici memnuniyeti anlamında çok olumlu geri dönüşler aldık. Bu anlamda 2021 yılında 35 projemizden 2022 yılında da devam edeceğimiz bizim de çok önem verdiğimiz 1 milyon 200 bin adet yerli fideyi 5 bin üreticimiz ile buluşturduğumuz; Yerli ve Milli Çeşitlerin Yaygınlaştırılması Projesi; sadece kentli kadınlarımıza yönelik 15 bin kadınımıza 570 bin adet yerli fide dağıtımını yaptığımız; Yerli ve Milli Çeşitleri Kentte; Taraçada, Balkonda, Kırsalda; Bahçede, Tarlada Toprakla Buluşturuyoruz Projesi; Seferihisar İlçesi Düzce Mahallesinde Ekinezya Tarımının Yaygınlaştırılması, Kınık İlçemizde Kekik Yetiştiriciliğinin Yaygınlaştırılması Projelerini 2022 yılında da ilçelerimizde uygulayacağız.
2022 İÇİN 60 PROJE HAZIRLANDI2022 yılında hayata geçirilecek projeler nelerdir?2022 yılında sadece bitkisel üretime yönelik uygulamayı düşündüğümüz ve ciddi bir alt yapı çalışması ile gerek İl Müdürlüğümüz gerekse İlçe Müdürlüklerimiz teknik personelince hazırlanan yaklaşık 60 projemizi Bakanlığımıza ilettik. Bu kapsamda 2021 yılında pilot uygulama olarak başlatılan ve kapsamı genişletilen yukarıdaki projelerimize ilave olarak; organik ve iyi tarımın yaygınlaştırılması, tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması, yerli ve milli buğday çeşitlerinin üreticilerimiz ile Bakanlığımızın büyük destekleri ile buluşturulması, tarımda dijitalleşmenin üreticilerimiz ile buluşması, tarımda basınçlı sulamaların yaygınlaştırılması, ilçelerimizde üreticilerimizin gelirlerini artırıcı yeni fidan, fide ve tohumlarla buluşturulması amaçlarıyla hazırlanan projelerimizi 2022 yılında uygulamaya geçireceğiz.
ALİAĞA’YA 5 BİN BAŞ KIVIRCIK KOYUN TESİSİYine İl Müdürlüğümüz ile Aliağa Belediyesi arasında “İzmir Aliağa 5.000 Başlık Küçükbaş Kapasiteli Yarı Açık Sistem Damızlık Kıvırcık Koyunculuk Tesisi Projesinin” startını vermiştik. Proje Aliağa İlçesi olmak üzere bölge üreticilerinin ihtiyacı olan et verimi yüksek damızlık koç ve koyun ihtiyacını karşılamak amacıyla uygulanacak. Uzun yıllar bölge üreticisinin damızlık küçükbaş hayvan ihtiyacını karşılayacak bu projede inşaat çalışmalarına başlandı. 2022 yılı son çeyreğinde hayvan alımının başlaması ile tesisin faaliyete geçmesini hedefliyoruz.
İzmir, tarımsal potansiyelini etkin bir şekilde kullanıyor mu? Ürün bazında değerlendirme yapabilir misiniz? Üretim miktarı, verimlilik, pazarlama başarısı, ihracat bağlamında neler söylersiniz?İzmir birçok üründe gerek verim gerekse miktar olarak ülke tarımına ve ekonomisine büyük katkılar sunan bir ildir. Öyle ki et ve sütten balığa, organik üretimden sanayi bitkilerine kadar pek çok alanda İzmir her daim öncü ve lider bir il olmuştur. Sahip olduğu verimli tarım alanlarını çalışkan ve yenilikleri çabucak benimseyen üreticileri ile ekip biçerken, yılda 2-3 ürün yetiştirerek sahip olduğu potansiyeli en iyi şekilde değerlendiriyor.2021 yılı rakamları netleşmemiş olduğu için öncelikli olarak 2020 üretim miktarları ve ilimizde öne çıkan tarımsal ürünler aşağıdaki gibi sıralanmıştır. Ayrıca 2021 yılında bir önceki yıla göre tarımsal ürünlerimizin miktarında azalma görülmemiştir.
İzmir Bitkisel Üretim Verileri (2020 TÜİK) | Alan(dekar) | Miktar(ton) |
Tarla Bitkileri Üretimi | 1.355.000 | 4.600.000 |
Meyve Üretimi | 1.500.000 | 611.000 |
Sebze Üretimi | 359.000 | 1.800.000 |
Süs Bitkileri Üretimi | 16.365 | 488.402.300 ad. |
İzmir Öne Çıkan Bitkisel Üretim Verileri (2020 TÜİK)ÜRÜN ÇEŞİDİ | ÜRETİM MİKTARI | SIRALAMA |
Silajlık Mısır | 3.239.681 TON / TR’nin %11,92’si | TR’de 1. |
Enginar | 12.097 TON / TR’nin %30,80’i | TR’de 1. |
Hıyar (Turşuluk) | 57.392 TON / TR’nin %27,61’i | TR’de 1. |
Kiraz | 108.495 TON / TR’nin %14,97’si | TR’de 1. |
İç Mekân Süs Bitkisi | 356.000 m2 / TR’nin %20,86’sı | TR’de 1. |
Dış Mekân Süs Bitkisi | 12.332.000 m2 / TR’nin %31,03’ü | TR’de 1. |
Mandarin (Satsuma) | 155.569 TON / TR’nin %20,27’si | TR’de 2. |
İncir | 62.347 TON / TR’nin %19,48’i | TR’de 2. |
Kestane | 20.802 TON / TR’nin %27,35’i | TR’de 2. |
Kesme Çiçek | 3.664.022 m2 / TR’nin %30,07’si | TR’de 2. |
Domates (Salçalık) | 891.115 TON / TR’nin %19,60’ı | TR’de 3. |
Zeytin (Yağlık) | 83.861 TON / TR’nin %10,44’ü | TR’de 3. |
Patates | 435.925 TON / TR’nin %8,38’i | TR’de 5. |
Pamuk (Kütlü) | 148.769 TON / TR’nin %8,39’i | TR’de 5. |
İzmir ili Hayvansal Üretim Miktarı (2020 TÜİK)Ürünler | 2020 |
Süt Üretim Miktarı (ton) | 1,2 milyon |
Bal (ton) | 1,5 bin |
Yumurta (adet) | 1.930 milyon |
Kırmızı Et (ton) | 35 bin |
Beyaz Et (ton) | 321 bin |
İzmir ili Hayvan Varlığı (2020 TÜİK) | ÜRETİM MİKTARI | SIRALAMA |
BÜYÜKBAŞ | 785.608 BAŞ / TR’nin %4’ü | TR’de 3. |
KÜÇÜKBAŞ | 1.057.099 BAŞ / TR’nin % 2’si | TR’de 17. |
KANATLI | 21.528.088 ADET / TR’nin %6’sı | TR’de 6. |
İzmir ili Su Ürünleri ÜretimiSu Ürünleri Üretimi | Üretim (ton) |
Avcılık | İçsu | 4 |
Deniz | 3.982 |
Kültür Üretimi | İçsu | 258 |
Deniz | 95.150 |
Genel Toplam | 98.394 |
İZMİR’İN TARIMSAL İHRACATI 2,5 MİLYAR DOLARA ULAŞTIİzmir gerek tarımsal büyüklük gerekse tarımsal ihracat ile ilgili olarak her daim söz sahibi olmuştur. 18 milyar TL’ye ulaşan tarım üretim değeri ve 2,5 milyar dolarlık tarım ürünleri ihracatı ile ülke ekonomisine büyük katkı sağlıyor. Bu kapsamda 2021 yılında tarımsal üretim değerinin ve tarımsal ürün ihracatında bir önceki yıla göre artışlar bekleniyor.
(TÜİK rakamları henüz açıklamadı)DİJİTAL TARIM PAZARINDA İZMİR FARKITarım ürünleri pazarlama konusuna gelecek olursak da; bu konuda önemli bir adım olan DİTAP Dijital Tarım Pazarını ayrı bir başlıkta değerlendirmek gerekmektedir. Bilindiği üzere “Dijital Tarım Pazarı”(DİTAP) 3. Tarım Orman Şurası’nda alınan kararlar neticesinde Bakanımız Sayın Dr. Bekir PAKDEMİRLİ’nin katılımı ile gerçekleştirilen lansmanla, tarım ve gıda sektörünün tüm paydaşlarının kullanımına açıldı. Sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılarak ulusal gıda arzını daha sürdürülebilir ve öngörülebilir kılınmasını hedefleyen DİTAP ile üretici ve alıcı arasında doğrudan satış da gerçekleştirilebiliyor. İlimizde 2020 yılında 868 alıcı, 9417 satıcı ve 253 sözleşme gerçekleşirken, 2021 yılında 198 satıcı, 7.981 satıcı ve 3973 sözleşme gerçekleştirilerek Türkiye’de yapılan toplam sözleşme sayısının yaklaşık %70’ini ilimiz gerçekleştirerek ilk sırada yer aldı.
KINIK’A TIBBİ VE AROMATİK BİTKİ DESTEKLERİKınık'ta hayata geçirilen Aromatik Bitkiler ağırlıklı tarımsal Organize Sanayi Bölgesinin işlevini detaylandırabilir misiniz? Hangi tıbbi ve aromatik bitkilere destek veriyorsunuz? Bu proje ile bölgede tohum, fide, tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliğiyle buna bağlı sanayi gelişimi planlanıyor. Proje kapsamında özellikle modern seralarda yetiştirilebilecek katma değeri yüksek tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesi, sebze, meyve fidesi ve tohumu üretilmesi ve Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülmesi amaçlanıyor. Ayrıca yetiştirilen bu ürünlerden sağlık sektöründen kozmetik sektörüne kadar birçok endüstriye hammadde sağlanması planlanıyor. Kınık TDİOSB hedeflerine baktığımızda;
- Fidecilik, tohumculuk, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler alanında seracılık faaliyetlerini geliştirmek,
- Bölgenin tıbbi ve aromatik bitki potansiyelini değerlendirerek bu yöndeki örtü altı yatırım faaliyetlerini arttırmak,
- Ülkemizin tohum, fide, tıbbi ve aromatik bitki ihtiyacını karşılayacak şekilde yatırım ortamı oluşturmak,
- Sertifikalı tohum üreticileri ile tohum bankamızı geliştirerek iç piyasa ve ihracata katkı sağlamak,
- Tıbbi ve aromatik bitki üretiminde bir kümelenme bölgesi oluşturmak, bu alanda faaliyet gösteren firmalara ve yetiştiricilere yatırım ortamı oluşturmak,
- İzmir’i tüm dünyada bu konuda bilinen bir merkez haline getirmek, yerli ve yabancı yabancı yatırımcılara yatırım olanağı sağlamak olarak görüyoruz.
Kınık ilçemiz, Kenevir, adaçayı, stevia, kekik, anason, adaçayı başta olmak üzere birçok tıbbi ve aromatik bitkinin yetiştirilmesine uygun olarak görülmekte ve bu ürünlerin ticari olarak Kınık TDİOSB’ sinde yetiştirilmesi planlanmaktadır. Bu kapsamda 2021 yılında Kınık’ta tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştirilmesine destek verdik.
KINIK’TA TOHUM VE FİDE DAĞITIMI105 kg Kimyon Tohumu, 7,5 kg Anason Tohumu, 7,5 kg Rezene Tohumu, 49 bin 800 adet Kekik Fidesi ile 48 bin adet Adaçayı Fidesini üreticilerimize ücretsiz olarak dağıttık.Ayrıca İzmir - İstanbul Otobanı ve Çandarlı Limanı'na yakınlığı dolayısıyla ve bölgenin bu yolun geçiş güzergâhında olması ticari olarak büyük avantaj sağlayacağı düşünülüyor.
İzmir ve Ege Bölgesinde bir su krizi yaşamamak için gerek ürün tercihlerinde ve sulama tekniklerinde gerekse ihtiyaç duyulan yatırımlarda mevcut fotoğrafı bizimle paylaşır mısınız?Dünya gündeminin en üst sıralarında yer alan iklim değişikliğinin etkilerini, ülkemizin ve ilimizin de içinde olduğu Akdeniz havzasında, her geçen yıl daha fazla hissetmekteyiz. İlimizde de en sıcak ve kurak günleri, çok kısa sürede sele neden olacak yağışları, hortum ve fırtınaları yaşadık.Tarım için çok önemli olan ve %75’ler seviyesinde suyun en fazla kullanılmasından dolayı tarımda iklim değişikliğinin etkilerini çok görüyoruz. İlimizde özellikle Küçük Menderes Havzası başta olmak üzere tamamına yakın bir bölümünde yeraltı sularımızın seviyeleri her geçen yıl düşmektedir. Dünyanın ve ülkemizin gündeminde olan iklim değişikliği, su kaynaklarının azalması ve mevcut kaynakların ise verimliliklerinin düşmesi, suyu daha verimli ve tasarruflu kullanmayı zorunlu hale getirmektedir. Dolayısıyla tüm sektörlerin ve evsel kullanımın yanında suyun en fazla kullanıldığı tarım sektöründe de su tasarrufu yapan yöntemler kullanmak kaçınılamaz bir zorunluluğa dönüşmüştür. İlimizde en fazla üretimi yapılan silajlık mısır ve pamuk yetiştiriciliği su tüketimi yüksek bitkiler olmakla beraber genellikle de salma sulama sistemi kullanılmaktadır. Salma sulama sistemi suyun fazla kullanılmasının yanında toprağımızın verimli kısmını erozyona uğratarak elimizden alıp gitmektedir. Yüksek su tüketen mısır, pamuk gibi bitkiler yerine ayçiçeği, keten, susam, maralfalfa gibi daha az su tüketen bitkilere geçiş için çalışmalar yürütüyoruz. Örneğin ilimizde 2020 yılındaki 16 bin dekar Ayçiçek ekim alanı 2021 yılında 50 bin dekara ulaşmıştır. Ayrıca Tarımda ‘35’in İzi Projesi kapsamında sulama ile ilgili birçok proje uyguladık ve mısırda damla sulama, pamukta da yüzey altı damla sulama, kuraklığa karşı Ekoboks uygulamaları demonstrasyonları yaptık.
BAKANLIK BASINÇLI SULAMA SİSTEMLERİNİ DESTEKLİYORBu bağlamda Bakanlığımız da üreticilerimize vahşi sulama sistemlerinden su tasarrufu sağlayan basınçlı sulama sistemlerine geçiş için hem hibe desteği sağlayan hem de Ziraat Bankası aracılığıyla sıfıra kadar düşük faizli kredi destekleri sağlıyor. Bireysel Sulama Sistemlerinin Desteklenmesi Programı kapsamından 2007 yılından beri basınçlı sulama sistemlerine %50 hibe desteği veriliyor. 2022 yılı başvuruları 10 Ocak 2022 tarihinde başlamış ve 28 Şubat 2022 tarihine kadar başvuruları alacağız. Bu program kapsamında tarla içi damla, yağmurlama, mikro yağmurlama, yüzey altı damla sulama, lineer, center pivot, tambulu ve güneş enerjili sulama sistemleri ve makinelerine 1 milyon TL’ye kadar %50’sine hibe desteği sağlıyoruz. Bu modern sulama sistemleri ile su tasarrufu yanında otomasyon sistemleri ve tarım 4.0 uygulamaları ile üreticilerimizin maliyet ve işgücünde de azalma sağlanmaktadır.