Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla
yayımlanan kararla, Türkiye Uzay Ajansının kuruluş, görev ve yetkilerine
ilişkin usul ve esaslar düzenlendi.
Kararnamede belirlenen görev ve yetkileri yerine getirmek
üzere tüzel kişiliği haiz, idari ve mali özerkliği ile özel bütçeye sahip
olacak Ajans, Cumhurbaşkanınca belirlenen politikalar doğrultusunda "Milli
Uzay Programı"nın hazırlanarak hayata geçirilmesi için çalışmalar
yürütecek.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgili olacak Ajans, uzay
ve havacılık bilimi ve teknolojilerine yönelik orta ve uzun vadeli amaçları,
temel ilke ve yaklaşımları, hedef ve öncelikleri, performans ölçütlerini,
bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını da içeren
stratejik planlar hazırlayacak.
Türkiye Uzay Ajansının görevleri arasında rekabetçi bir uzay
ve havacılık sanayinin geliştirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler
doğrultusunda uzay ve havacılık teknolojilerinin kullanımının
yaygınlaştırılması, uzay ve havacılık teknolojileri alanında bilimsel ve
teknolojik altyapıların ve insan kaynaklarının geliştirilmesi, kapasite ve
yeteneklerin artırılması, uzaya bağımsız erişim imkanı sağlayacak tesis ve
teknolojilerin kazanılması, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri
alanındaki uzmanlık ve bilgi birikiminden milli sanayinin diğer sektörlerinin
de yararlanabilmesi için gerekli çalışmaların yapılması bulunuyor.
Ulusal kapsamda ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
(ITU) nezdinde yürütülen spektrum ve yörünge tahsis ve koordinasyon faaliyetleri
ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yürütülen görevler hariç
olmak üzere uzay araçları ve uzay yer sistemlerine ilişkin ulusal egemenlik
kapsamındaki hakların kullanımına karar vermeye yetkili olacak Ajans, bu
hakların yönetimi ve kullandırılmasına yönelik usul ve esasları belirleyerek,
bu haklarla ilgili ulusal yükümlülüklerin gereklerini yerine getirecek.
Ulusal ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyonu
yürütecek
Uzay yer istasyonlarının işletilmesine yönelik sözleşme
imzalamak, uzay yer istasyonları arasında koordinasyonu sağlamak, Türkiye'nin
uzaya yönelik hak ve menfaatlerinin korunması ve güvence altına alınması için
ulusal ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyonu yürütmekle yetkili olacak
Ajans, milletlerarası andlaşmalar uyarınca uzaya fırlatılan nesnelerin
kayıtlarını devlet adına tutacak ve Birleşmiş Milletler nezdinde tescil
işlemlerini gerçekleştirecek veya tescil işlemlerini gerçekleştirmek üzere
yetkilendirme yapacak.
Ticari, bilimsel ve araştırma-geliştirme amaçlı uzay
operasyonları ile insanlı veya insansız uzaya erişim ve uzayın keşfine yönelik
operasyonları yaptırmak veya yapılmasını koordine etme görevini yürütecek
Ajans, uydu, fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay
platformları dahil uzay ve havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji,
sistem, tesis, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli
testlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla plan, proje ve çalışmalar
gerçekleştirecek.
Kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör kuruluşları
tarafından uzaya gönderilecek uydu ve uzay araçlarının yurt içinden
fırlatılmasına, yörüngeye yerleştirilmesine ve geri döndürülmesine ilişkin
gerekli izinleri vererek koordinasyonu sağlayacak Ajans, uydu ve uzay
araçlarının yurt dışından fırlatılmasına, yörüngeye yerleştirilmesine ve geri
döndürülmesine ilişkin bildirimleri da kayıt altına alacak.
Uzay ve havacılığa yönelik ilgi merakın geliştirilmesine
öncülük yapacak
Türkiye Uzay Ajansı, uzay ve hava araçları ile uzay yer
sistemleri alanında her türlü tasarım, analiz, üretim, test, operasyon ve
entegrasyon faaliyetlerini düzenleyip, izleyerek ve gerektiğinde bu hususlarda
yetkilendirme yaparak gerekli süreçleri yürütecek.
Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinin; ülke
kalkınması, milli güvenliğin sağlanması, kamu sağlığının ve çevrenin korunması,
doğal kaynakların ve tarımsal verimliliğin tespit edilmesi, doğal afetlerin
erken tespitinin yapılması ve doğal afetlerden kaynaklanan hasarların
azaltılması, milletlerarası andlaşmalar ve yükümlülüklerin takibine yönelik
kullanılması amacıyla yapılacak çalışmalarda ilgili kurumlar ile koordinasyonu
sağlayacak olan Ajans, ülke genelinde uzay ve havacılık alanında bilim ve
teknolojilere yönelik ilgi ve merakın geliştirilmesinde de öncülük yapacak.
Ajans bu amaçla faaliyet alanlarında kamuoyuna ulaşmak için
gerekli yayınları yaparak, her türlü iletişim ortamında içerik hazırlayıp
sunarak etkinlikler gerçekleştirecek ve bu amaca yönelik faaliyetleri
destekleyecek.
Milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanmasında rol
oynayacak
Milli güvenlik ve kamu düzeninin sağlanması amacıyla görevi
kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verilerin standartlarını
oluşturacak olan Türkiye Uzay Ajansı, gerektiğinde bu verilerin işlenmesini,
saklanmasını ve kullanılmasını sağlamak ve paylaşım şartlarını düzenlemekle
sorumlu olacak.
Türkiye'nin sahip olduğu kritik uzay ve havacılık
teknolojilerinin ihracına ilişkin usul ve esasları ilgili kurum ve kuruluşlarla
koordineli olarak belirleyecek Ajans, deneysel amaçlı uzay ve hava araçları,
uzay ve yer sistemleri ile alt sistemler, ekipman ve bileşenlerin
geliştirilmesinde, uzayın keşfine yönelik araştırmalar yaptırarak, gerekli
sistem ve araçların tasarlanması, geliştirilmesi ve sair suretle temin edilmesi
için üniversiteler ve diğer bilimsel faaliyette bulunan kurum ve kuruluşlarla
veya yurt dışındaki kuruluşlarla iş birliği yaparak gerekli çalışmaların
yürütülmesini gerçekleştirecek.
Uzay ve havacılık alanında bilim ve teknolojilere ilişkin
uluslararası standartları da dikkate alacak Ajans, ilgili kurum ve kuruluşlarla
koordinasyon içinde ülke standartlarını belirlemeye yönelik çalışmalar
yürütecek.
Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinde dışa
bağımlılığı azaltmak, uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak, bilimsel ve
teknolojik altyapıyı oluşturmak ve her türlü yeni teknolojinin geliştirilmesi
amacıyla Ar-Ge ve yüksek teknoloji girişimciliği destek programları
hazırlayacak Ajans, astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili çalışmaları
destekleyerek, ulusal düzeyde yürütülen çalışmaları koordine edecek, gözlem ve
ölçüm sistemleri teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalara destek
vererek uluslararası iş birliklerini geliştirecek.
Ajans Yönetim Kurulu 7 üyeden oluşacak
Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulu, başkan dahil 7 üyeden
oluşacak. Yönetim Kurulu, Ajansın en üst karar organı olacak ve Ajansın
Başkanı, Yönetim Kurulunun da başkanı olarak görev yapacak.
Başkan dışındaki Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç
yıl olacak. Görev süresi biten üyeler yeniden seçilebilecek. Başkan
yardımcılarından Yönetim Kurulu üyeliğine atananlardan görevleri herhangi bir
nedenle son bulanların Yönetim Kurulu üyelikleri de sona erecek.
Ajansın Yönetim Kurulu her ay en az bir kere toplanacak.
Yönetim Kurulunun olağan toplantılarına yıl içinde toplam dört defa veya üst
üste üç defa katılmayan üyelerin üyelikleri Yönetim Kurulu kararıyla
düşürülebilecek.
Herhangi bir nedenle boşalan üyeliklere seçilen üyelerin
görev süresi de üç yıl olacak. Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları,
Yönetim Kurulu kararı doğrultusunda Ajans tarafından çıkarılacak yönetmelikle
düzenlenecek.
Yönetim Kurulu üyelerine ayda ikiden fazla olmamak üzere her
bir toplantı için 9000 ek gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı
sonucunda bulunacak miktarda huzur hakkı ödenecek.
Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri
ise şunlar olacak:
"Cumhurbaşkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi
ve teknolojileri politikalarını uygulamak. Uzay politikası doğrultusunda Milli
Uzay Programı'nı hazırlamak. Ajansın çalışma ilkeleri ile bilimsel, teknolojik,
hukuki ve idari altyapı ve insan kaynağı altyapısının oluşturulmasına dair
düzenlemeleri yapmak. İnsan kaynakları politikasını oluşturmak ve uygulanmasını
izlemek, personelin nitelikleri, işe alınmaları, performans değerlendirme
kriterleri ile ilgili genel esasları belirlemek. Ajansın faaliyetlerini
yönlendirmek, denetlemek ve koordinasyonu sağlamak. Ajansın faaliyet
sonuçlarını, belirlenen politika, strateji ve hedefler doğrultusunda izlemek,
değerlendirmek ve beklenen performansın sağlanmadığı alanlar için gerekli
tedbirleri almak. Gerektiğinde yurt içinde çalışma ofisi açılmasına karar
vermek, buralarda istihdam edilecek personelle ilgili hususlarda kararlar
almak. Uzay ve havacılık teknoloji ve sistemleri ile ilgili her türlü tesis ve
altyapının kurdurulmasına veya kiralanmasına ilişkin hususlarda karar almak. İlgili
mevzuatına göre faaliyet alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve
kuruluşlara üye olmak veya üyelikten ayrılmak için karar vermek; yurt dışında
temsilcilik açmak için karar almak. Ajansın görevleri ile ilgili yürüteceği
faaliyetler çerçevesinde; ücret, telif ve işletme ücreti tarifelerini
belirlemek. Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinin gelişimini ve
yaygınlaştırılmasını destekleyici mahiyette finans, hukuk, yönetim, işletme,
pazarlama ve benzeri konularda çalışmalar yapmak veya yaptırmak konusunda karar
almak. Uluslararası uzay hukukundaki gelişmeleri izlemek ve muadil yabancı
kuruluşlar ile işbirliği yapmak, uzay hukukuna ilişkin mevzuat dahil her türlü
çalışmaları yürütmek. Uzay ve havacılık teknolojileri ile ilgili bölgesel veya
uluslararası oluşum ve kuruluşlara üye olmak, görev alanı ile ilgili konularda
uluslararası kuruluşlar ve ülkelerle bağlantı sağlamak, uluslararası oluşum,
kuruluş ve anlaşmalar nezdinde ülkemizi temsil edecek personeli
görevlendirmek."
Ajans, belirtilen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri
faaliyetlerine ilişkin genel usul ve esasları Bilim, Teknoloji ve Yenilik
Politikaları Kurulunun ilke ve önerilerini dikkate alarak belirleyecek.
Uzay ve havacılık alanında Ar-Ge çalışmaları
desteklenecek
Türkiye Uzay Ajansının gelirleri, her yıl genel bütçeden
aktarılacak tutar ile yapılan yetkilendirmeler ve danışma hizmeti karşılığı
elde edilecek gelirler, buluşlardan doğan haklara ilişkin gelirler, yapılacak
her türlü yardım, bağış ve vasiyetler, Ajansa ait taşınır veya taşınmaz
malların gelirleri ile yayın ve diğer faaliyet gelirlerinden oluşacak.
Ayrıca Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
(TÜBİTAK) Başkanlığı gelirleri kapsamında, TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma
Enstitüsü Müdürlüğü tarafından bir önceki yıl elde edilen gelirlerin yüzde
20'si oranında izleyen yılın ocak ayı sonuna kadar aktarılacak tutar ile Sivil
Havacılık Genel Müdürlüğünün yıllık gelirlerinden o yıla ilişkin her türlü
giderinin karşılanmasından sonra kalan miktarın yüzde 20'si oranında izleyen
yılın ocak ayı sonuna kadar aktarılacak tutar da Ajansı gelirleri arasında yer
alacak.
Bu arada 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına ilişkin
Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40'ıncı maddesinin
birinci fıkrası gereğince Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına aktarılan tutarın
yüzde 20'si de aktarmayı takip eden ayın sonuna kadar Ulaştırma ve Altyapı
Bakanlığınca Ajans hesaplarına aktarılacak. Aktarılan bu tutarlar, uzay ve
havacılık araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla
kullanılacak.
Ajans, Cumhurbaşkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi
ve teknolojileri politikaları doğrultusunda Türkiye'nin önceliklerinin
belirlendiği stratejik planlar çerçevesinde ortaya çıkan ihtiyaçları karşılamak
amacıyla proje ve burs çağrılarına çıkabilecek.
Bu kapsamda Ajans uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri
alanındaki Ar-Ge ihtiyaçlarını karşılamak üzere Yönetim Kurulu'nun kararıyla
TÜBİTAK programları üzerinden proje çağrılarına çıkacak, insan kaynağı
ihtiyaçlarını karşılamak üzere TÜBİTAK üzerinden burs verebilecek.
Kamu kurum ve kuruluşları personeli Türkiye Uzay Ajansında
geçici olarak görevlendirilebilecek ve ilgili kanun ve yönetmelikler
çerçevesinde yerli veya yabancı personel istihdam edilebilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca sağlanan burslardan doğan
zorunlu hizmet yükümlülükleri, yükümlünün isteği, Ajansın talebi ve yükümlünün
bağlı olduğu bakanın onayı ile Ajansa devredilebilecek.
Ajans Başkanı ve Başkan Yardımcıları, mali ve sosyal hak ve
yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından sırasıyla Türkiye İstatistik
Kurumu Başkan ve Başkan Yardımcılarına denk olacak.
Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü kapatıldı
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin yürürlüğe girdiği tarih
itibarıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bünyesinde bulunan Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Genel Müdürlüğü kapatıldı.
Söz konusu Genel Müdürlüğe ait her türlü taşınır, taşıt,
araç, gereç, yazılı ve elektronik ortamdaki evrak kayıt ve dokümanların Ajansa
devrine ilişkin iş ve işlemler ise Ulaştırma ve Altyapı Bakanı tarafından
oluşturulacak bir komisyon tarafından 3 ay içinde yerine getirilecek.
Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından
yürütülmekte olan proje ve faaliyetlere ilişkin devir hükümleri de Ajans ile
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı arasında düzenlenecek bir protokolle
belirlenecek.
Bu arada Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğüne
tahsisli kadrolar mevcutlu olarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının merkez
teşkilatı bünyesinde yer alan birimlere dağıtılacak.
Ayrıca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığında Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcısı unvanlı kadrolarda görev yapan personelin kadro unvanları da başka bir işleme gerek kalmaksızın Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcısı şeklinde; Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanı unvanlı kadrolarda görev yapan personel de kadro unvanları başka bir işleme gerek kalmaksızın Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanı şeklinde değiştirildi.