Başkan Tugay 'sosyal konut' sözünü tutuyor… İlk adım tamam!

Çiğdem CANPOLAT GÜÇTEKİN / ÖNCÜŞEHİR - İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, alt ve orta gelir grubunun konut sahibi olmasının hedeflendiği, Türkiye’ye örnek olacak sosyal konut hareketi ‘Egeşehir Menemen Konutları’nın 3 bin 100 konuttan oluşan ilk etabının lansman törenine ev sahipliği yaptı.

Tarihi Havagazı Fabrikası’nda gerçekleşen lansman törenine Başkan Tugay’ın yanı sıra; Çiğli Belediye Başkanı Onur Emrah Yıldız, Güzelbahçe Belediye Başkanı Mustafa Günay, Bayraklı Belediye Başkanı İrfan Önal, Karabağlar Belediye Başkanı Helil Kınay, Gaziemir Belediye Başkanı Ünal Işık, Foça Belediye Başkanı Saniye Bora Fıçı, Menderes Belediye Başkanı İlkay Çiçek, İzmir Büyükşehir Meclis Başkanvekili Altan İnanç, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi CHP Grup Başkanvekili Zafer Levent Yıldır ile çok sayıda basın mensubu ve bürokrat katılım gösterdi.

KONUT KRİZİNİ GİDERMEK İÇİN BİR ADIM ATMAYA KARAR VERDİK

Seçim dönemi verdiği sosyal konut sözünün ilk evresini gerçekleştirdiklerini vurgulayan Başkan Tugay, “Bugün sizlere İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı olarak seçim öncesi 25 bin sosyal konut yapacağız sözümüzün ilk evresinde projemizi sizlere anlatmak için huzurunuzdayım. Tanıtımı izlerken ve konu ilk sizlere iletildiğinde herkesin biraz şaşkınlık yaşadığını, belediye bu işi niye yapsın ya da yapabilir mi diye sorunların oluştuğunu biliyorum. Her şeyden önce neden yaptığımızı söylemek isterim; Barınma hakkı en temel insan hakkıdır. Barınma için ihtiyaç olan konut hakkı bireyin insan onuruna yakışır konut ihtiyacına ulaşabilme hakkının karşılanmasını ifade eden bir insan hakkı. Konut hakkı Birleşmiş Milletler İnsan Hakları beyannamesi ile ekonomik sosyal kültürel haklarda belirtilmiştir. Anayasamızda da konut hakları başlıklı 57’inci maddesinde  belirtilmiştir. Buralardan doğan sorumluluk ile yerel yönetimler olarak da özellikle son zamanlarda belirgin şekilde yaşadığımız konut krizini gidermek için bir adım atmaya karar verdik İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak. Burada iştirakimiz olan Egeşehir’i görevlendirdik Onun çalışması ile lansmanı yapma noktasındayız” diye konuştu.

TÜM KAMU BU KONUDA SORUMLULUK ALMASI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNMELİYİZ

Tüm kamunun bu konuda sorumluluk alması gerektiğini söyleyen Başkan Tugay, “Geçmişten bu güne konut edindirme odaklı yaklaşımlar bugün ortaya çıkan konut edinmeye ilişkin ödenebilirlik ve konut kredilerinin pahalılığı nedeniyle konut sahibi olmayı zor duruma getirdi. Konut kredilerinin yüksekliğinin yanında inşaat maliyetlerinin atışı, üretilen konutların belli gelir grubu sahiplerine hitap etmesi gibi çeşitli sebeplerden konut krizi derinleşti. Günümüz küresel ekonomisinde konut birikim aracı olarak meydana çıkarken barınma ikinci plana atılmış durumda. Yeterli konuta erişimin insan hakkından ziyada ayrıcalık haline dönüşürken konut ödenebilirlik krizi de küresel anlamda yaşanmaya başladı. Konut ödenebilirliği en genel deyimi ile hane halkının yoksulluk standartları altına düşmeden sağlıklı konut erişimi olarak tanımlanmaktadır. Bugün uluslararası verilere göre ödenen kire hane gelirinin yüzde 30’unu geçmemelidir. Ancak bugün insanların aylık gelirleri ile bile kirayı ödeyemediğini biliyoruz. Türkiye’de 2000’li yılından itibaren merkezi hükümetin politikası ile konut hacmi artış gösterirken yapılan araştırmalar tüm gruplar tarafından konut erişimini olmadığını göstermektedir. TÜİK verileri incelendiğinde konut inşaat inşaatlarında özel sektörün payı yüzde 92,3, kamu sektörü payı 6,3, kooperatif payı1,4 olarak görülmektedir. Bu verilerin ülkemizdeki konut üretimini özel sektörü arzına bırakıldığını göstermektedir. Konut hakkının en temel insan hakkı olduğunu düşünüyorsak, anayasal ve uluslararası sözleşmelerde konut hakkı için çalışma yapmak zorunda olduğumuzun fakrındaysak ve adını verdiğimiz barınmaya en temel hak olarak sahip olduğumuzu düşünüyorsak tüm kamu bu konuda sorumluluk alması gerektiğini düşünmeliyiz” dedi.

GÜVENLİ BİR ÇALTI ALTINDA YAŞAMAK KİMSENİN LÜTFUNA BAĞLI OLMAMALI

Türkiye’de güvenli bir çaltı altında yaşamak kimsenin lütfuna bağlı olmadığını söyleyen Başkan Tugay, “Bu nedenle İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak kendi arsalarımız ve kendi bütçemizin gücü ile insanlarımıza sosyal konut yapmayı, onlara ödeyebilecekleri şartlarda konut edindirmeyi görev bildik. Bu nedenle bugün bu sorumluluğun ilk adımında Menemen’de arkadaşlarımızın belirlediği projelendirdiği alanda 3 bin 100 konutu vatandaşlarımıza uygun ödeme şartları ile sunma kararını verdik. Türkiye’de güvenli bir çaltı altında yaşamak kimsenin lütfuna bağlı olmamalıdır. Barınma kişilerin insan olma onuru ile bağdaşır şekilde yaşaması için devletin sağlaması gereken en temel haklardandır. TOKİ gibi kurumlar devletin ödeme kolaylığını sunan sosyal konutlar üretmesi amacıyla kurulmuştu. Ancak maalesef lüks konutlar üretildi. Ailelere kira desteği sağlanmadı ve ev fiyatları ile kiralar kontrolsüz şekilde yükseldi ve milyonlarca insan maaşı ile kira bile ödeyemez hale geldi. Kamu kaynaklarını barınma hakkını sağlamak için değil belirli bir azınlığın servetini büyütmek için kullanır hala geldik.  Kur korumalı mevduat… Sadece 2 yılda bu fon için hazine ve merkez bankasından 48 milyar dolar ödenmiş. Bu paranın büyük kısmı zaten zengin olan küçük azınlığın cebine aktarılmış olundu. Bu parayla 972 bin sosyal konut inşa edebilir ve 3 milyondan fazla vatandaşımız güvenli konut sahibi yapabilirdik. Ancak bu tercih edilmedi. Konuta insan hakkı olarak değil yatırım ve rant aracı olarak bakıldı” diye konuştu.

YA HALKI ÖNCELEYEN BİR DÜZEN KURACAĞIZ YA DA…

Konutların bir rant kapısı olmadığını ifade eden Tugay, “Son zamanlarda Emlak Konut’un sunduğu projeler baktığınızda en ucuz konut 5 milyon 950 bin TL. 1 milyon peşinat ödenmesi ve geri kalanı kredi ile karşılaması lazım. Bunu 60 ay vade ile çekerse aylık 166 bin TL ödemesi gerekiyor. Bunu kaç kişi ödeyebilir? Biz İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak sosyal belediyecilik anlayışı gereği kaynaklarımızın bir kısmını sosyal konut üretmeye harcayacağız. Özellikle son aylarda maruz kaldığımız büyük kesintilere rağmen sizler sunacağımız konutları 2 yıl içinde  bitirmeyi ve kullanıma sunmayı vaat ediyoruz. Burada aylık 15 bin TL’den başlayan taksitlerle inşalarımızı ev sahibi yapacağız. Burada meselenin bir kaynak meselesi olmasından çok siyasi tercih meselesi olduğunu düşünüyoruz. Kaynağın nereye harcandığı tercih olduğunu düşünüyoruz. Ya halkı önceleyen bir düzen kuracağız ya da betonu rantı sermayeyi koruyan bir düzeni besleyeceğiz. Biz halkçı belediyeciliğin temsilcisi olarak tercih her zaman haktan yana kullandık. Konut bir lüks değildir, bir yatırım aracı değildir, rant kapısı değildir. Konut temel insan hakkıdır. İzmir’de bunu yaptığımız işlerle inşalara göstereceğiz. Seçimde vaadimizde 25 bin sosyal konut. Başlangıçlar hep zordur ancak 5 yıl içinde 25 bin konutla ilgili her bir proje tamamlanmış ya da belirli bir aşamaya gelmiş olacak. Hayalimiz alt ve orta grup insanları ev sahibi yapmak. Koyundere’de bu kontu uygun bir finansman modeli ile geliştirdiğimize inanıyoruz. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve TÜİK rakamlarını inceleyerek bunları belirlediğimiz ve olağanüstü enflasyon dalgasından korumak amacıyla taksit artışından yüzde 30 oranını belirledik. 10 yıl vadeli ödeme de insanlar hem otururken hem kira öder gibi ev sahibi olacaklar. Seçilen alan ulaşım sosyal imkanlara erişim açısından iyi bir alan. Amacımız sadece konut yapmak değil, insanlara bir yaşam alanı oluşturmak. Bu nedenle hem çevreci hem sosyal olanlar açısından yeterliliğe sahip, aynı zamanda güvenlik açısından sorunu olmayan atmosferler oluşturacağız” dedi.

ÜLKENİN GELİŞMİŞLİĞİ GÖKDELENLERİ İLE DEĞİL…

Devlet ile halkın birbirine kavuştuğu bir proje olacağını söyleyen Başkan Tugay, “Bir ülkenin gelişmişliği gökdelenleri ile değil insanların huzur içinde yaşayabileceği yuvarlarla ölçülür. İzmirlilere bu konutlarda oturacak vatandaşlarımıza şimdiden hayırlı olsun diyorum. Burada sadece bir bina yapmayacağız. Aynı zamanda devletle halkın tekrar birbirine kavuştuğu, halkın devletle güveninin tesisi edildiği bir iş olacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.