Sektörünün tüm paydaşlarının yaşadığı sıkıntıların
giderilmesi, beyaz eşyalarda ÖTV’nin kaldırılması, KDV’nin indirilmesi, indirim
marketleri ve e-ticarette beyaz eşya satışıyla ilgili yasal düzenlemelerin
yapılması, üretim, tüketim ve ihracatın teşvik edilmesi için alınacak
önlemlerin belirlenmesi amacıyla TBMM Başkanlığına araştırma önergesi sunan
Sındır, beyaz eşya sektörünün canlanması
için tüm siyasi partileri desteğe çağırdı. Türkiye’de beyaz eşya üretiminin
risk altına girmekle karşı karşıya olduğunu ifade eden CHP’li Sındır, Ticaret
Bakanı Mehmet Muş’un yanıtlaması istemiyle de soru önergesi verdi.
“BEYAZ EŞYA ESNAFI
PANDEMİDE BÜYÜK ZARAR GÖRDÜ”
Türkiye’nin beyaz eşya sektöründe Avrupa’da lider konumda
yer aldığını, dünyada ise en önemli aktörlerden biri olduğunun altını çizerek
sözlerine başlayan Sındır, “Türkiye, beyaz eşya sanayisinde dünyada önemli bir
üretici ve ihracatçıdır. Türkiye beyaz eşya sektörü, üretimde ve ihracatta
yüksek katma değer yaratan, dış ticaret dengesine olumlu katkı yapan, istihdama
doğrudan etki eden, ekonominin lokomotif sektörleri arasında yer alır. Sektör,
40 bin kişiye doğrudan, dolaylı olarak da yaklaşık 600 bin kişiye istihdam
sağlamaktadır. Beyaz eşya sektörünün ülkemize getirdiği önemli ekonomik
kazançlarının yanı sıra, maalesef bugün birçok sorunla da karşı karşıyadır.
Ürünlerin pazarlanmasında tüketici alışkanlıklarının, satış kanallarının, ürün
dağıtım ve tedarik sistemlerinin değişmesi, beyaz eşya satış mağazalarının her
geçen gün kan kaybetmesine neden olmuştur. Bu durumun ortaya çıkmasının en önemli
sebepleri arasında alışverişlerin internet ortamına taşınması ve e-ticaretin
yaygınlaşması ile birlikte kargo-lojistik altyapılarının gelişmesi yer
almaktadır. Yıllardır kendine beyaz eşya satıcılığını meslek edinmiş, bu işe
sermaye yatırmış ve bu alanda uzmanlaşmış esnafımız, pandemi ile birlikte ciddi
zarar görmüştür” dedi.
“YÜZDE 125 ORANINDA
ZAM, ÜRETİM TESİSLERİNİN KAPISINA KİLİT VURDURUR”
Sektörün yaşadığı sıkıntıları derinlemesine ifade eden ve
artan girdi maliyetlerine dikkat çeken CHP’li Sındır, “Türkiye’nin lokomotif
sektörü özellikle Uzak Doğu menşeli kalitesiz ve ucuz ürünlerin kıskacındadır.
Bu alanda piyasa denetimi ve gözetimine ilişkin düzenlemelerin ivedi ve etkin
bir şekilde uygulanması sektör için elzemdir. Beyaz eşya sektöründe istihdamın
üzerindeki yükler; bürokrasi, hukuki alt yapı eksikliği, denetimsizlik gibi
genel sorunlar kapsamlı bir şekilde ele alınmalıdır. Demir yollarının gelişmesi
lojistik giderlerinin azaltılması açısından gereklidir. Liman masraflarının
azaltılması da ihracat giderlerini düşürecektir. 2020 yılına kıyasla plastik,
paslanmaz çelik ve ambalaj fiyatlarındaki artış 2 katın üzerinde gerçekleşmiş,
lojistik maliyetleri de 4 kattan fazla artmıştır. Yeni yapılan bir düzenlemeyle
paslanmaz sac ürünlerinin gümrük vergileri yüzde 12’den yüzde 8’e düşürülmüş
fakat bu da yeterli olamamıştır. Arz, talep dengesinin sağlıklı bir seviyeye
gelene kadar gümrük vergilerinin kaldırılması sektör temsilcileri tarafından
talep edilmektedir. 2022 yılında elektrik ve doğalgaza gelen zamlar da sektör
açısından ciddi maliyet artışına neden olmuştur. Ulusal Sanayi Tarifesine gelen
yüzde 125 oranında zam ihracata yönelik üretim yapan tesisleri kapılarına kilit
vurma noktasına itmekte, üretimi risk altına sokmaktadır. Türkiye’nin lokomotif
sektörü alarm veriyor” dedi.
“ÖTV’Yİ KALDIRIN,
KDV’DE İNDİRİME GİDİN”
Buzdolabı, çamaşır makinesi gibi ana kalem beyaz eşyaların
lüks ürün olmaktan çıkarak temel ihtiyaç eşyaları haline geldiğini ve beyaz
eşya sektörünün çağın gerekliliklerine göre geleceğe hazırlanması gerektiğini
ifade eden Sındır sözlerini şöyle sonlandırdı: “artık temel ihtiyaç haline
dönüşen beyaz eşyalarda uygulanan ÖTV’nin kaldırılması ve KDV’de indirime
gidilmesi, sektörün ve tüketicilerin avantajına olacağı çok açıktır.
Piyasaların canlanması ve ekonominin rayına oturmasında bu hamle, önemli bir rol
üstlenecektir. En büyük pazarımız olan Avrupa Birliği ülkelerinin önümüzdeki 10
yıl ve 2050’ye kadar iklim değişikliği ve çevre ile ilgili kriterleri ortaya
koyduğu Avrupa Yeşil Mutabakatını dikkate almamız gerek ve şarttır. Ülkemiz
beyaz eşya sektörünün geleceğe hazırlanması için gerekli önlemlerin alınması,
altyapı ve yatırım imkânlarının bu çerçevede planlanması ve hayata geçirilmesi
için adımlar atılmalıdır. Parti ayrımı yapmaksızın elimizi taşın altına hep
birlikte koyalım, beyaz eşya sektörünün yeniden ayağa kalkması için beraber
çalışalım.”
Sındır, Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un yanıtlaması istemiyle
TBMM’ye verdiği önergede şu soruları yöneltti:
1.
Ülkemizde kayıtlı beyaz eşya satan esnaf sayısı kaçtır? Bu sayı iller
itibariyle nedir? Bu sektörde istihdam edilen toplam kişi sayısı nedir?
2.
Pandeminin ülkemizi etkilediği tarih olan Mart 2020’den itibaren satılan
beyaz eşya sayısı nedir? Bunların kaçı internet üzerinden, kaçı satış yapan mağaza/esnaftan
satın alınmıştır?
3. Ülkemizde kayıtlı beyaz eşya üreten
firma sayısı nedir? Bu firmalarda istihdam edilen kişi sayısı nedir?
4.
Ülkemizde kayıtlı beyaz eşya dağıtan /pazarlayan firma sayısı nedir? Bu
firmalarda istihdam edilen kişi sayısı nedir?
5. Ülkemizde internet üzerinden beyaz eşya
satan kayıtlı firma sayısı nedir? Bu firmaların beyaz eşya satma yetki
belgeleri var mıdır? Bununla ilgili bir denetim birimi bulunmakta mıdır? Yoksa
nedeni nedir? Yapılması düşünülmekte midir?
6. İnternet
satışlarında herhangi bir ek vergilendirme yapılmakta mıdır? Yoksa yapılması
düşünülmekte midir?
7. Çok
geniş ürün çeşitliliğine sahip olan zincir marketlerin beyaz eşya satışına da
girmiş olması, özellikle beyaz eşya ticareti yapan esnafları olumsuz yönde
etkilemektedir. Burada satılan ürünlerin Uzakdoğu menşeili, kalitesiz ve kısa
ömürlü olması, tüketicilere zarar verdiği gibi ülke ekonomisinde de döviz
kaybına neden olmaktadır. Bu marketlerde satılan ürünler nedeniyle ülkemizin
yaşadığı döviz kaybı nedir? Tüketicilerin bu marketlerden aldığı ve kısa ömürlü
çıkan beyaz eşyalardan dolayı ilgili kurum ve kuruluşlara yapmış olduğu şikayet
var mıdır? Varsa bu sayı nedir?
8. Artık
temel ihtiyaç haline gelmiş olan beyaz eşyalarda ÖTV’nin kaldırılması ve
KDV’nin indirilmesi düşünülmekte midir? Bununla ilgili bir çalışma var mıdır?
Bakanlığınız ya da ilgili kuruluşlara bununla ilgili bir talep gelmiş midir?
Gelmişse bu durum karşısında yapılan işlem nedir?
9. Türkiye
ve dünyada beyaz eşya üretiminde üretim, değer, verim, kalite, dış ticaret
(ihracat, ithalat) verileri nelerdir?
10.
Üretiminin devamlılığı ve ülkemize döviz kazandırmak için beyaz eşya
üreticilerini desteklemek gerek ve şarttır. Bu nedenle beyaz eşya
üreticilerinin güçlendirilmesi ve desteklenmesi için ilgili bakanlıklar ile ne
gibi çalışmalar yapılacaktır? Bununla ilgili bir planlama yapılmış mıdır?
11. Beyaz eşya üretimi ve sanayine yönelik mevcutta yürüttüğünüz araştırma geliştirme çalışmaları var mıdır? Ar-ge, ürün geliştirme ve katma değeri arttırma çalışmaları için destekleriniz nelerdir?