Çalışanların maaş ve ücretleri üzerinden kesilen gelir vergisi
ile alkolden sigaraya, beyaz eşyadan mobilyaya kadar pek çok alanda uygulanan vergilerin
2020 yılında toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 80’ini oluşturacağını
belirten CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, “İşçinin, memurun cebinden elinizi
çekin artık” dedi.
CHP’li Beko, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın ‘2020’de
çok daha fazla değişim hamlesi göreceğiz’ sözlerinin ‘bazı sektörlerde vergi
indirimine mi gidilecek’ sorusunu akıllara getirdiğini vurgulayarak, “Kötüye
giden ekonomik süreçlerde bunun siyasi iktidarlar tarafından sıklıkla
başvurulan bir yol oldu. Şirketlerden alınan vergi gelirleri düştükçe,
hükümetin çareyi dolaylı vergileri artırmakta buluyor. İktidarın hoşlanmadığı
alkol ve tütünden yüzde 80’i aşan vergi alıyor. Vergi yükü çalışanların
sırtında, ekonomiyi iyi yönetemeyen iktidarın bazı sektörlerde vergi indirimine
gitmesi gerekir” dedi.
Ekonomik durgunluğun şirketler üzerindeki olumsuz etkilerini
hafifletmek için Hükümetin vergi afları düzenlediğini fakat bir yandan da
çalışanlar üzerinden vergi yükünün arttırıldığını savunan CHP’li Kani Beko, “Çalışanların
maaş ve ücretleri üzerinden kesilen gelir vergisi ile alkolden sigaraya, beyaz
eşyadan mobilyaya kadar pek çok alanda uygulanan dolaylı vergiler, 2020 yılında
da vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 80'ini oluşturacak. Hükümet 2020'de toplam vergi gelirlerinin
yaklaşık yüzde 70'inin dolaylı vergilerden elde edilmeyi hedefliyor” diye
konuştu.
“SİGARADAN 340,3 MİLYAR LİRA ÖTV VE KDV OLARAK DEVLETE
KALIYOR”
CHP’li Beko, konuşmalarına alkol ve sigaradan alınan
vergilerin yüksel olduğunu belirterek devam etti. Beko, “Alkollü içkilerde
yüzde 80’i aşan, tütün ve sigara ürünlerinde ise yaklaşık yüzde 70’lik vergi
yükü bulunuyor. Son 10 yılda Türkiye’nin ‘yerli içkisi’ sayılan rakının 70’lik
fiyatı 23 TL’den 142 TL’ye çıkarken, bu fiyatın yüzde 82,5’i dolaylı vergi
olarak devletin kasasına gidiyor. Sigarada da durum farklı değil” dedi.
Konuya ilişkin Vergi uzmanlarının tespitlerini de paylaşan
CHP’li Beko, “AKP iktidarı döneminde 2006-2018 yılları arasında sigaraya 423,4
milyar TL ödenirken, bunun 340,3 milyar TL’sinin ÖTV ve KDV olarak devlete kalıyor”
diye vurguladı.
“SIKIŞINCA VERGİYİ ARTTIRIYORLAR”
Alkol ve sigara içenlerin ‘sözde’ bağımlılıktan kurtarılması
için vergilerinin arttırıldığını ifade eden Beko, şu şekilde konuştu:
“Bununla birlikte çok geniş kesimler tarafından tüketilen bu
ürünlere uygulanan vergilerin Hazine’ye anında gelir olarak yazılması,
iktidarın bütçe hedeflerini tutturması için sürekli kullanabileceği bir kaynak
yaratıyor. Ancak ekonomi kötüye gidince bu gelir kaynağının önemini hatırlamış
gibi görünüyor. Alkol ve tütünü yasaklamaya kalkan iktidar, sıkışınca bu
düşünceden vazgeçiyor. İktidar alkol ve tütünden aldığı dolaylı vergiyi
seviyor. Çünkü dolaylı vergiler çok kolay toplanıyor ve en önemlisi de anında gelir
olarak Hazine’ye yansıyor. Dolaylı vergilere zam yapıldığında, hemen sonraki ay
bu bütçeye yansımaya başlıyor. Ancak Gelir ve Kurumlar Vergisi gibi dolaysız
vergilerde artış yapıldığında, en erken bir yıl sonra bütçeye yansıyor.”
CHP’li Vekil Beko konuşmalarına şu şekilde devam etti:
“Modern vergi sistemine göre vergilerin herkesten geliri
oranında alınması gerekiyor. Dolaylı vergilerde böyle bir düzenleme bulunmuyor.
En yoksul ile en zenginin hizmet alımı konusunda aynı oranda vergi ödemesi adil
değil. Türkiye’deki tablo, bu açıdan Avrupa Birliği’nin tam tersi. Avrupa
İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre Avrupa Birliği’nde dolaylı
vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı yüzde 30-35 civarında.
Türkiye’de toplanan Gelir Vergisi’nin de yüzde 95’inin çalışanların
ücretlerinden direkt kesiliyor. Şirketleşmemiş esnaf, zanaatkar ve ticaret
erbabından kesilen Gelir Vergisi ise yalnızca yüzde 5. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın,
2019 yılı için öngördüğü 756,5 milyar TL'lik vergi geliri hedefliyor ancak bu
hedeften 83 milyar TL'lik bir gedik oluşturuldu. Ekonomideki daralma ve
işletmelerin nakit sıkıntılarının yanı sıra her yıl bir vergi affı veya borç
yapılandırma düzenlemesinin gelmesi şirketlerden vergi tahsilatını zorlaştırıyor.
Piyasalarda yeni bir vergi affı beklentisi oluşabilir. Şirketlerden alınan
vergi gelirleri düştükçe, hükümetin çareyi dolaylı vergileri artırmakta buluyor.”