İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in İzmir'in
doğayla uyumlu yaşamın örnek şehirlerinden biri olması vizyonu doğrultusunda
"Daha yeşil ve daha temiz bir İzmir" için son iki yılda önemli
yatırımlar yapıldı. Küresel iklim krizinin etkilerini azaltmak ve dirençli bir
kent inşa etmek için ulaşımdan, katı atık tesislerine, içme suyu, kanal ve
arıtma tesislerinden, ekoparklara kadar pek çok çevreci yatırım hayata
geçirildi. Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejisi hazırlanarak, kentteki yeşil
altyapının ve yeşil alanların artırılması için Türkiye'ye örnek birçok projenin
temelleri atıldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin iki yılda çevre için yaptığı
yatırımların tutarı 5,5 milyar lirayı aştı.
Önceliğimiz doğa
Doğayı korumak için her alanda mücadele verdiklerini
söyleyen İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, "Amacımız doğayla
uyumlu, dirençli, refahı yüksek ve aynı zamanda biyolojik çeşitliliğini koruyan
döngüsel bir şehir inşa etmek. Türkiye'de ilk defa İzmir için hazırlanan 'İzmir
Yeşil Şehir Eylem Planı' ve 'Sürdürülebilir Enerji ve İklim Eylem Planı'nın
ardından 'Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejimizi" de yayınladık. 2030 yılına
kadar İzmir'in yol haritasını çizdik. Bu doğrultuda 25 yenilikçi projeyi hayata
geçiriyoruz. Yine İzmir’de 2030 yılına kadar sera gazını yüzde 40 azaltmayı
hedefliyoruz. Yeşil altyapıyı, yeşil alanların artırılmasını, en temel altyapı
önceliklerinden biri olarak kabul ediyor, kentte kişi başına düşen yeşil alan
miktarını iki kat arttırmak için çalışıyoruz" diye konuştu.
Önceliğimiz
insanların ve canlıların yaşam hakkını korumak
Toplu ulaşımda çevreci ve sürdürülebilir bir politika ile
raylı sistem yatırımlarına ağırlık verdiklerini, bisiklet kullanımını
artırdıklarını, çöpü bir ham madde olarak değerlendirmek için entegre katı atık
tesislerini hayata geçirdiklerini söyleyen Soyer, "İzmir’de son iki yılda
pandemiyi ve doğal afetlerin hemen her türlüsünü yaşadık. Gördük ki, afetlere
ve salgınlara dirençli olmanın tek yolu, doğayla uyumlu bir yaşam sürmek.
Enerji tüketimini azaltan ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yoğunlaşan pek
çok çalışma yürütüyoruz. Şehrimizde insanların ve tüm diğer canlıların yaşam
hakkını korumak için canla başla çalışıyoruz" dedi.
İzmir'de doğayla
uyumlu bir yaşam kuruluyor
Türkiye’de yeşil altyapıyı, bir altyapı meselesi olarak
kabul eden ilk ve tek belediye olan İzmir Büyükşehir Belediyesi, bu doğrultuda
İzmir Yeşil Şehir Eylem Planı (İzmir YŞEP) ve Sürdürülebilir Enerji ve İklim
Eylem Planı (İzmir SECAP) başlıklı iki önemli çalışmayı hayata geçirdi. Tüm bu
çalışmaları kapsayan İzmir’in Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejisi’ni de yayınladı.
İzmir’in Doğayla Uyumlu Yaşam Stratejisi doğal afetlere dirençli, refahı yüksek
ve aynı zamanda biyolojik çeşitliliğini koruyan döngüsel bir şehir inşa etme
hedefinde 2030 yılına kadar İzmir’in yol haritasını çiziyor.
Temiz Körfez için
Körfez’i temizleyip yüzülebilir hale getirmek için yağmur
suyu yatırımlarına ağırlık verildi. 72 kilometre ayrıştırma tamamlandı. Buca,
Bornova, Konak ilçelerinde 62 kilometre uzunluğunda yağmursuyu hattı inşaatına
başlandı. 2021 yılını yağmur suyu ayrıştırma yılı olarak ilan eden İZSU, yıl
içerisinde 133 kilometrelik yağmur suyu hattı ile 120 kilometrelik yağmur suyu
ana toplayıcı kanalları yapacak. 200 milyon liralık yatırımla Kemeraltı'nın
altyapısı yenileniyor.
Arıtmada lider kent
Avrupa Birliği standartlarında arıtma sayısı ve kişi başına
düşen atık su arıtma miktarı ile Türkiye'de ilk sırada yer alan İzmir
Büyükşehir Belediyesi, Foça Gerenköy'de ileri biyolojik atık su arıtma tesisini
hizmete aldı. Kemalpaşa Ulucak ile Mordoğan’da ileri biyolojik atık su arıtma
tesisi çalışmaları sürüyor. Çiğli Atıksu Arıtma Tesisi Çamur Çürütme
Ünitesi’nde toplam 10 milyon 776 bin metreküp biyogaz ve 7 bin 534 ton kurutulmuş
çamur elde ederek çimento fabrikalarında ek yakıt olarak kullanıldı. Bayraklı,
Karşıyaka, Çiğli ve Gümrük Atıksu Pompa İstasyonlarına koku giderim sistemleri
kuruldu.
Sağlıklı ve bol su
Özellikle çevre yerleşimler, ihtiyacı olan sağlıklı ve
kesintisiz suya kavuştu. Toplam 605 kilometre içme suyu şebeke hattı ve 346
kilometre branşman hattı yenilendi. 129 adet yeni sondaj kuyusu açılarak
alternatif su kaynakları kentlilerin hizmetine sunuldu. 103 sondaj kuyusu
imalatı ise devam ediyor. Çandarlı, Foça ve Bornova ilçelerinde içme suyu
arıtma tesisi yatırımı yapıldı. Kavaklıdere İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin yapımı
tamamlandı. İZSU Genel Müdürlüğü iki yılda sağlıklı bir altyapı ve çevre için 1
milyar liranın üzerinde yatırım yaptı.
Çevreci ulaşım
Küresel iklim krizine karşı kentteki karbon salımını
azaltmak için sürdürebilir ve çevreci ulaşım politikası izleyen İzmir
Büyükşehir Belediyesi, son iki yılda raylı sistem yatırımlarında tarihi
atılımlar yaptı. 414 milyon liralık yatırımla Çiğli Tramvayı’nın imalat
çalışmaları başladı. 2 milyarlık yatırımla Narlıdere Metro inşaatı yüzde 75
oranında tamamlandı. 10 milyar lira bütçeli İzmir tarihinin en büyük yatırımı
olacak Buca Metrosu’nun yapımı için ihale süreci başladı. 136 milyon 880 bin
liralık yatırımla çevreci ve engelli kullanımına uygun Fethi Sekin ve Uğur
Mumcu feribotları hizmete alınarak denizi ulaşımı güçlendirildi. Otobüs
filosunun üçte biri yenilendi. Ülke genelinde tek kalemde yapılan en büyük
otobüs ihalesine imza atılarak 647 milyon liralık yatırımla çevreci, yeşil
motora sahip 364’ü tek seferde 4’ü engelli yurttaşların taşınacağı şekilde
dizayn edilen 451 otobüs alındı.
ESHOT tüm enerji
ihtiyacını güneş panellerinden sağlayacak
ESHOT'un tüm elektrik ihtiyacının güneşten karşılanması için
Gediz Atölye'de bulunan GES'in ikinci etabı ile Çiğli Ataşehir ve Buca Adatepe
tesislerinin çatılarına güneş enerjisinden elektrik üreten fotovoltaik paneller
kurularak yıllık 4 milyon 260 bin kilovat/saat elektrik enerjisi üretilecek.
Böylece ihtiyaç duyulan yıllık enerjinin yüzde 62’si güneşten sağlanacak. 2020
yılında Gediz Atölyesi'nde kurulu GES sayesinde 2 bin 155 tonluk karbondioksit
salımı engellendi. Kent genelinde 65 adet otobüs durağı, güneş enerjisi
santrali (GES) kurularak aydınlatılmaya başlandı. Bu sayı 225’e çıkarılacak.
Tüm bu çalışmalar için 42,4 milyon lira harcanacak.
5 tesisin çatısına
güneş paneli kuruldu
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in imzaladığı
İklim ve Enerji için Başkanlar Sözleşmesi ile (Covenant of Mayors for Climate
and Energy) yetki alanı içindeki sera gazları emisyonlarını 2030’a kadar en az
yüzde 40 oranında azaltmayı taahhüt eden İzmir Büyükşehir Belediyesi,
tesislerinin elektrik ihtiyacını yenilenebilir enerji kaynaklarından
karşılıyor. 4 milyon liralık yatırımla Seyrek Hayvan Barınağı, Bergama
Mezbahası, Aliağa İtfaiyesi, Uzundere Çok Amaçlı Salonu ve Çiğli Aile Danışma
Merkezi’nin çatısına güneş paneli kurdu. Bu çevreci tesisler sayesinde yılda 415
tonluk karbondioksit salımının önüne geçiliyor. 1.5 milyon liralık yatırımla
Çeşme, Çaybaşı itfaiye hizmet binaları, Havuz İzmir ve Konak Tünelleri'nin
işletiminin yapıldığı tesislerin çatısına 4 GES daha kurulacak.
İzmir'in çöpü
elektrik enerjisi ve gübreye dönüşüyor
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in çöpün bir
hammadde olarak görülüp değerlendirilmesi yönündeki politikası doğrultusunda
İzmir'de evsel katı atıklar ekonomiye kazandırılıyor. 240 milyon liralık
yatırımla Harmandalı'da depolanan atıklardan 140 bin hanenin elektrik
ihtiyacını karşılayacak kadar elektrik enerjisi üreten biyogaz tesisi hizmete
alındı. Bakırçay ile Küçük Menderes havzalarındaki yerleşimlere hizmet edecek
kapalı sistem çalışan ve kokuya neden olmayan iki adet çevreci entegre katı
atık tesisi kurulu. 446 milyon liralık yatırımla yapılan Ödemiş ve Bergama katı
atık entegre tesislerinde 174 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak
elektrik enerjisi ve günde 162 ton gübre üretilecek. Harmandalı'da depolama
sahalarını kent ormanına dönüştürme çalışmaları kapsamında 60 dönüm alan
rehabilite edilerek, ağaçlandırdı. Günde 20 ton tıbbi atığın işlendiği Menemen
Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi 45 milyon liralık yatırımla hizmete alındı.
20.6 milyon liralık yatırımla Bornova Gökdere'de sokak hayvanları için yeşil
odaklı, Avrupa standartlarında rehabilitasyon ve sahiplendirme merkezi
sonbaharda hizmete alınacak.
İzmir bisikletli
ulaşımda örnek oldu
Küresel iklim krizine karşı çevreci, ekonomik ve
sürdürülebilir bir ulaşım politikası benimseyen İzmir Büyükşehir Belediyesi,
son iki yılda kentte motorlu ulaşımı azaltmak, bisikletli ve yaya ulaşımını
artırmak için pek çok altyapı, uygulama ve teşvik projesini hayata geçirdi.
Yeni bisiklet yolları yapıldı; BİSİM istasyonlarının sayısı 55'e, hizmet veren
bisiklet sayısı 890'a çıktı. Tandem ve çocuk bisikletleri filoya dahil
edilirken, ücretsiz bisiklet tamir istasyonları, toplu ulaşımda bisiklet
kullanımını teşvik eden uygulamalarla İzmir bisikletli ulaşımda Türkiye'ye
örnek oldu.
İzmir'de mavi
bayraklı plaj sayısı artıyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi
Başkanlığı bünyesinde Mavi Bayrak Birimi kuruldu. Mavi Bayrak Birimi
koordinasyonunda yürütülen çalışmalar kapsamında 2021 yılında mavi bayraklı
plaj sayısı 66'ya çıktı.
İzmir Tarımı
Türkiye’ye ilham oluyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Tarımı modeliyle
kooperatifleşme temelinde kırsal kalkınmayı, doğru tarım uygulamalarıyla su
kaynaklarını verimli kullanmayı ve şehri tarımda bir dünya markasına dönüştürmeyi
hedefliyor. Son iki yılda kaybolmaya yüz tutmuş yerli tohum karakılçık buğdayı
İzmir’in bereketli topraklarıyla yeniden buluştu. İklim dostu yem bitkisi
üretimi başladı. Yerli tohum ve yerli hayvan ırkları öne çıkarıldı. Can Yücel
Tohum Merkezi açıldı. İki yılda kooperatiflerden temin edilen 1 milyon 205 bin
zeytin ve meyve fidanını çiftçilere dağıtıldı. Sasalı'da İklim değişikliği
nedeniyle gelecekte olabilecek kuraklığa karşı toplumun bilgilendirileceği,
tarımda doğru yöntemlerin uygulama seraları ile anlatılacağı İzmir Tarımı
Geliştirme Merkezi kuruldu. Büyükşehir bütçesinden merkez için 8.4 milyon
harcandı. Çevre ve halk sağlığına ciddi tehditler içeren zirai ilaç ambalaj
atıklarının toplanması projesi Menderes’ten başladı.
Orman yangınının
yaraları sarılıyor
2019'da Seferihisar, Menderes ile Karabağlar ilçelerinin
sınırları içindeki binlerce hektar ormanlık alanın kül olmasına yol açan büyük
yangının yarattığı doğa tahribatını gidermek için Orman İzmir Kampanyası
başlatıldı ve 1 milyon 570 bin TL toplandı. 121 bin 599 adet yangına dirençli
fidan ve 2 adet konteyner temin edildi. Fidanların dikimi başladı. Şeytan
Deresi, Evka-5 ve Menderes Değirmendere İZSU ağaçlandırma sahasına şuana kadar
18 binin üzerinde yangına dirençli fidan dikildi. 60 römork alındı ve her bir
römorkun yüzde 30’luk kısmı Orman İzmir kampanyası bağışlarıyla karşılandı.
İzmir’de doğan her çocuk için fidan dikimi de başladı. Menderes ve
Seferihisar'da 408 üreticiye solucan gübresi dağıtıldı. Orman İzmir Kampanyası
doğrultusunda Torbalı'da iklime ve yangına dirençli ağaçların yetiştirildiği
özel fidanlığın yapımı sürüyor.
Yaşayan parklar
geliyor
Büyükşehir, Orman İzmir kampanyasının en önemli hedefleri
arasında yer alan, İzmirlilerin doğa ve ormanlarla bütünleşeceği 35 “Yaşayan Parklar”
projesini hayata geçiriyor. İzMiras gezi rotasında kurulacak 35 Yaşayan Park
için Yelki Olivelo, Gediz Deltası, Yamanlar Dağı ve Flamingo Doğa Parkı, Meles
Vadisi gibi birçok farklı alan belirlendi ve her bir alanın planlama
çalışmaları başlatıldı.
Beş yeşil koridor
İzmir’in tüm park alanlarının yeşil koridorlar aracılığıyla
birbirleriyle ve şehrin doğal alanlarıyla bağlanması için ise beş ayrı güzergah
belirlendi. Bu kapsamda Kuzey Rotası (Bostanlı-Yamanlar Vadisi), Güney Rotası
(Kültürpark-Meles-Kaynaklar Köyü), Doğu Rotası (Yeşilova-Smyrna), Kuzeybatı
Rotası (Bostanlı-Gediz Deltası) ve Güneybatı Rotası (İnciraltı Kent
Ormanı-Yelki Olivelo) saptandı. Gediz Deltası’nın başlangıcında yer alan
Flamingo Doğa Parkı projesi için ise çalışmalar hızlandırıldı. Avrupa
Birliği’nin “HORIZON 2020” programı kapsamında hazırlanan ve 2,3 milyon avroluk
hibe alınan “Urban Green Up-Doğa Esaslı Çözümler” projesinin önemli
uygulamalarından biri Peynircioğlu Deresi'nde tamamlandı. Derenin kıyı kesimi
ile Halk Park ve devamındaki güzergah üzerinde "kesintisiz bir ekolojik
koridor" oluşturuldu. Büyükşehir düzenleme için 7.7 milyon liralık harcama
yaptı. Akdeniz Havzası’ndaki en büyük sulak alan ekosistemlerinden biri olan
İzmir’in Gediz Deltası'nın UNESCO Dünya Doğa Mirası Listesi'ne alınması için
resmi adaylık başvurusunda bulunuldu.
"Daha yeşil bir
İzmir" için
"Daha yeşil bir İzmir" için son iki yılda 17 milyon 712 bin liralık harcama ile 1 milyon 294 bin fidan dikildi. 2019’da 9 bin 555 m², 2020’de 81 bin 620 m² yeni park alanı yaratıldı.13.5 milyondan fazla bitki toprakla buluştu. Kente 799 bin metrekare yeni yeşil alan kazandırıldı. 5 milyon liralık yatırımla Menemen ve Çiğli Esentepe parkları hizmete girdi.17.3 milyon liralık yatırımla yenilenen Dr. Behçet Uz Rekreasyon Alanı Eylül ayında hizmete girecek. Buca Tınaztape Mahallesi'nde 26.6 milyon liralık yatırımla yapımına başlanan Portakal Vadisi ile 200 bin metrekarelik alan spor, sağlık, kültür aktiviteleri ile İzmirlilerin kent içinde nefes alacağı ekolojik kent parkına dönüşüyor. Kentlileri doğal ortamla buluşturmak için 55 bin metrekarelik alanda İnciraltı Terapi Merkezi projesi hayata geçiriliyor. Kadifekale’yi kent ormanına dönüştürmek için aromatik bitki dikimi devam ediyor. Kent içerisindeki yeşil alanlarda egzotik bitki türleri yerine, tümüyle Akdeniz’in ve İzmir Bölgesi’nin doğal florası kullanılıyor. Park ve bahçelere doğal floranın ekilmesi sağlanarak bölgedeki canlılar şehrin içine çekiliyor ve şehir içerisindeki yeşil alanların da ekosistem işlevi görmesi sağlanıyor.
Yeni ağaçlandırma sahaları oluşturuluyor
Orman İzmir kampanyasının bir uzantısı olarak İzmir’deki yeni ağaçlandırma sahaları belirlendi. Bornova Şeytan Deresi ikinci etap, Güzelbahçe Küçükkaya ve Menemen Süleymanlı'da toplam 500 bin metrekare alanın ağaçlandırılması için çalışmalar sürdürülüyor. Aralık 2019’da İzmirliler İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’le Bornova Şeytan Deresi’nde 50 bin metrekarelik alana zeytin, menengiç, dağ çileği, ahlat ve palumut meşesi gibi İzmir’de sayıları giderek azalan 6 bin 957 adet fidan dikmişti.