Çiğdem CANPOLAT / ÖNCÜŞEHİR - İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İZSU Mayıs ayı Genel Kurulu birinci bileşimi Belediye Başkan Vekili Mustafa Özuslu idaresinde gerçekleştirildi. Oturumda, İZSU’nun 2022 yılı Denetçi Raporu’na ilişkin yapılan ‘şeffaflık’ ve ‘denetçi ataması’ tartışmaları yaşandı.
ÇALIŞKAN: VERECEĞİNİZ OY DA SİZİN KABAHATİNİZ OLACAKTIR
Denetçilerin bürokratlardan olmasını eleştiren Çalışkan, “Uygulama olarak benim İZSU ile ilgili genel anlamda yaptığım eleştiriler var. eleştirilerin en önemlisi İZSU’nun içine kapanık, bürokratlarca oluşan bir yönetim kuruluyla yönetilmesini anlatmıştım. Bugün gelen bütün önergelere bakın. Hepsinin arkasında yönetim kurulu üyelerimiz var. 5 tane yönetim kurulu üyemiz var, 4’ü aynı kurumun bürokratı. Bir tanesi de başkan, etti 5 kişi. Bu denetim raporu 4 yıldır burada oyluyoruz. Bu denetim raporunu görev ve okuyan kaç meclis üyemiz var, ben merak ediyorum. Çünkü biz Büyükşehir Belediye Meclisi’nde gündem maddelerini 3 gün öncede mekiyle beraber alıyoruz. Bunları okuma fırsatımız oluyor. Ama biz İZSU’nun bütün maddelerini grup toplantısında alıyoruz. Yani 4 senedir ben ilk defa merak ettiğim için… tabi bu benim kabahatim, belediye meclis üyesi olarak benim görevim, eğer buraya geliyorsam bunları talep etmekti ama etmedik 4 senedir ilk defa tap ettim ve ilk defa bu raporu okudum. Şimdi bizim denetçimiz iki tane büyükşehir bürokratımız be birbirinden kıymetli bürokratlar. İkisinin de hem çalışmalarını biliyorum hem de kendilerini tanıyorum. Körler sağırlar birbirini ağırlar atasözü vardır. Soruyorum size, belediye bürokratının bir başka kurumu denetleyip yazması gereken rapor bu mudur? Raporu okuyun, bir sayfa sadece. İki sayfa halinde geldi. Önü tek sayfa, arkasında da bir sayfa rapor var. Raporun içerisinde rakamlar var, rakamların dışında işte gittik, kontrol ettik, karar defterinde kararlar vardı, rakamlar da bu kadar. İşte harcama bu kadar, rakam bu kadar ve en sonunda da şöyle bir cümleyle bitiyor, “elektrik fiyatlarının yüzde 400 artmış olduğunu gördük.” İki bürokratımızın rakamlar dışında tespit ettiği bu artış. Bu raporda şunu görüyor musunuz, ‘41 tane tesisinizin çevre izin belgesi olmadığı için elektrik indiriminden, teşvikinden yaralanamadığını.’ Göremezsiniz. Çünkü bürokratınız aleyhinizde bir şey yazamaz. Bu eşyanın tabiatına aykırıdır. Dolayısıyla biz bu denetçilerin neye göre seçiyoruz? Biz denetçileri 3009 sayılı kanunun 6. maddesinin G fıkrasına göre seçiyoruz. Ne diyor bu fıkra; 2 asil 2 yedek denetçi seçilir. Yazıyor mu bürokrat olur bu denetçiler diye? Yazmıyor. Şeffafım diyorsunuz, bakın en ideali dışarıdan iki tane bağımsız denetçi çağırmaktır. Siz bunu yapmadınız, eyvallah. İstemiyorsunuz, bağımsız denetçi gelsin, İZSU’nun içini görsün. Daha önce bir kere daha söyledim; Meclis üyesi partili partisiz bu mecliste o kadar değerli meclis üyeleri var ki. Belediye meclis üyelerimizin bu komisyonda denetimde olmasını engelleyen bir madde mi var ya da üyelerimizi laik mi görmüyorsunuz? Ben bu soruyu sorarım arkadaşlar. Bu sistem tamamıyla kapalı kutu sistemidir. Bu sistem değişikliğe müsaade etmez. Hataların görülmesine müsaade etmez. Lütfen ilk defa bundan 3 yıl önceki 3 raporda evet oyu vermişim. Bu benim kusurum ve kabahatimdir. Ama size soruyorum; şimdi herkes biliyor, vereceğiniz oy da sizin kabahatiniz olacaktır. Vicdanınıza bırakarak söylüyorum” dedi.
AYDIN: ÜST KANUNLARINA ÇÖZÜLMESİNE İHTİYAÇ VAR
Çalışkan’ın denetçilerin seçimine ilişkin yaptığı eleştirilere yanıt veren CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, üst kanun çağrısında bulunarak “Biz İZSU’nun işleyişini İstanbul su ve Kanalizasyon idaresinin kurallarına göre yapıyoruz. Biz merkezi hükümete yıllardır SUKİ’ler için kanun çıkarın ve bunları derli toplu hale getirin dedik. Erhan Bey söylediklerinde kısmen haklı. Bizim de tabii olduğumuz İZKİ kanunu yönetim kurulu seçilsin diyor. Buna göre yönetim kuruluna başka birini koyamazsınız. Meclis üyelerini koyamazsınız en azından. Çünkü meclis üyeleri atamayla gelen bir görev alamazlar. Diğer durum… Bu yasanın buraya atanmasını istediğimiz insanlar başkadır denetim komisyonu üyelerinin belirlenmesi başka bir şeydir. Biz 2 yıllık denetim yapacak insanları atıyoruz. Erhan Bey’in eleştirileri haklı. Ama bizim bunu İZKİ üzerinde düzeltmemiz mümkün değildir. SUKİ’lerle ilgili bir üst kanuna ihtiyaç var. Bu üst kanunlarla sorunların çözülmesine ihtiyaç var” diye konuştu.
ÇALIŞKAN: BAŞKANA DA DİYOR Kİ İSTEDİĞİNİ ATA DİYOR. DAHA NE DESİN!
Bir kere daha söz alan AK Partili Meclis Üyesi Çalışkan, “Sayın Murat Bey, sizin okuduğunuz metin de; başkanın önereceği diyor. Şunu demiyor; başka memur önerir demiyor, Başkan meclis üyesi önerir demiyor. Başkanın içine öyle bir yetki veriyor ki başkan isterse dışarıdan bile atar diyor. Meclis üyeleri 657’dir, sizin söylediğiniz doğru olsaydı hiçbir şirketin yönetim kurulu üyeliğine, genel sekreter yardımcılarınızı, daire başkanlarını atayamazdınız. Şu anda İzBB’nin şirketlerini tamamında bürokratlarınız var, hepsi 657. Sayın Başkan, söylemek istediğim şey şu; bu kanun düzenlemeleri getirmiyor. Bu kanun da bazı eksiklikler var ama bu kanun mesela uygulamalarda biz ne yaparız, var olmayan bir yetkiyi kullanmayız. Yani bir yetkiyi kullanabilmek için açık ve net var olması gerekir. Yönetim kurulu ne görev yapar? Encümen gibidir, büyükşehir belediyenin encümeni ne ise şirketin İZSU’nun, ESHOT’un yönetim kurulu da aynı görevi yapar. İkisinin kanundaki görev yetkilerine bakarsanız benzer işler olduğunu görürsünüz. Büyükşehir’de, belediye meclisi, altında encümen ve idare görev yapar. İZSU’da da, Büyükşehir Belediyesi Genel Kurul ve altında da yönetim kurulu vardır, bir de idaresi vardır. Biz ESHOT’ta ne yapıyoruz? ESHOT encümeninde görevlendirilmesi için belediye meclis üyesi atıyoruz. Yazıyor mu, ESHOT ile ilgili belediye meclis üyesi atanır atanamaz diyor mu? Demiyor ama atıyorsunuz. Kanuna göre atıyorsunuz. Çünkü bağlı kuruluşu diyorsunuz. Özel bir kanun var ve sizin elinize yetkileri vermiş. Yetiler açık ve net diyor ki, başka istediği şekilde atayabilir. Bunu ne için söylüyorum? Belediye başkanımız hem seçilirken hem de bu kürsüden şeffaflık üzerine o kadar çok söz söyledi ki! Davranışlarında da bence şeffaf olmak içinde bir sürü kararda da talebimize de evet dedi. Yani bir şeyleri gizleyeyim, saklayayım diye uğraşmadı, gayet şeffaf davrandı. Hiç birimizin farkında olmadığı bir şeyi söylüyorum size. Ben prensibe itiraz ediyorum. Bakın, hepiniz siyaset yapıyorsunuz. Siyaseten gidiyorsunuz ve insanlar dönüp size diyor ki, ‘ya İZSU’dan böyle bir aksaklık var.’ ESHOT’ta bir aksaklık olduğunda ya da belediyede olduğunda mecliste konuştuğumuz için çok hızlı halloluyor. Neden? Çünkü mecliste hepimiz karşılık veriyoruz, karşılığı var. Çünkü hepimiz seçimle geliyoruz, vatandaş ne istiyorsa iletiyoruz ve bunun vatandaşa yansımasına çok çabuk hallediyoruz. Ama kapalı sistemde kapalı kutu değerlendiriliyor. İçinde meclisin karar alma mekanizmasının temsilcisi yok. Benim bu söylediklerimin orada belediye meclis üyesi olsun demiyor ama olmasın da demiyor. Başkana da diyor ki istediğini ata diyor. Daha ne desin!” dedi.
“DENETÇİYE ÖDEDİĞİNİZ PARAYA YAZIK”
Çalışkan sözlerini şöyle tamamladı;
“Bu atananlara denetçi diyoruz. Bakın, denetçinin bir genel tanımı vardır. Denetçi, yaptığı denetimler aksaklık varsa aksaklıları yazacak, kaç yıllık rapor varsa yazın. Ben geçmiş 3 yılın raporuna göz gezdirdim. Bir tane aksaklık yok. O zaman denetlemeyin. Yani hiçbir aksaklık yoksa her şey muhteşemse vallahi denetlemeyin. O zaman denetçiye ödediğiniz paraya yazık.”
YILDIZ: ŞEFFAF BİR YÖNETİM İSTENİYORSA…
Son olarak konuşan AK Parti Grup Sözcüsü Hakan Yıldız, “Aslında Erhan Bey’in yaptığı bir özeleştiriydi. Ancak ileriye dönük baktığımızda denetçinin İZSU’nun faaliyetlerini denetlemesi noktasında… Kanunda denetçiler bu raporun bir örneğini başkana verir diyor. Yani rapor kurula sunulur. Biz bu raporu görüşeceğiz ama fark ettik ki bu rapor bize sunulmuyor. Ayrıca rapora baktığımızda raporun sadece eksikler ve hataların tespitini kapsamaz. Bu eksik ve hataların giderilmesi için neler yapılabiliri de görmüyoruz. Bizim 41 tesisimizin çevre izin belgesi yok mesela. Bu yüzden elektrik teşviki kullanamıyorsunuz ve bu nedenle rapor sonuna elektrik maliyeti yazdığınızda doğru olmuyor. Eğer ki şeffaf bir yönetim isteniyorsa başka insanlar atanabilir. İZSU’nun onu daha ileri taşıyabilecek denetimlere ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Rapor, Cumhur İttifakı’nın ‘ret’ oylarına karşılık Millet İttifakı’nın ‘evet’ oylarıyla oyçokluğuyla kabul edildi.
Oturumda ayrıca, İZSU denetçileri de seçildi. Asil Denetçi üyeliğine Fatma Taşkent, Gerçek Davran seçilirken yedek denetçi üyeliğine ise Müslüm Can, Merdiye Tunalı Yıldırım seçildi.