Bu rahatsızlıkların başında ise
genellikle, genç-yaşlı demeden herkeste görülebilen kalp-damar hastalıkları
gelmektedir.
“Burada önemli olan, ölümcül olabilen bu hastalık grubunun;
erken tanı ve tedavisidir. Günümüz tıbbının bize sunduğu birçok teşhis yöntemi,
pahalı olmak ile birlikte hastalara zarar verebilmektedir. Ancak yapmış
olduğumuz; kolay, tekrarlanabilir, ucuz ve hastaya zarar vermeden uygulanabilen
bir test olan, ‘Egzersiz Stres Ekokardiyografi’ uygulaması ile kalp krizi
riskinin, yüzde 90-95 oranında ölçülebilmesi mümkün” diyen İstanbul Okan
Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihat Özer, açıkladı!
Egzersiz Stres
Ekokardiyografi (SE) Testi Nedir?
Egzersiz Stres Ekokardiyografi, kalbin yapısal
değerlendirilmesini yapan kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile
fonksiyonel değerlendirmesini yapan efor testinin birleştirilmesinden oluşan
bir testtir. Kalbin; kapakları, zarı, kası ve damarlarının var olan ve
gelecekte olabilecek hastalıklarını yüzde 90-95 doğruluk oranı ile tespit
edebilmektedir. Kalp ile ilgili kötü sonuçlar doğuran (kalp krizi, ölüm vb)
olasılıkları tahmin etmek açısından değeri yüksek bir testtir. Stres
ekokardiyografinin diğer önemli avantajları ise; radyasyon ve kontrast madde
gibi damar yoluyla verilen ve hastaya zararları olabilen maddelerin
kullanılmamasıdır. Egzersiz EKG testinin yapılamadığı durumlarda (bacak damar
hastalığı, kas kemik yapı kısıtlılığı) ise “İlaçlı Stres Ekokardiyografi’’
yapılmaktadır.
Test Öncesi Yapılması
Gerekenler Nelerdir?
SE için ortalama 4-6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıca bu 6
saatlik sürede sigara içilmemesi ve kafein içeren gıda veya ilaçların
alınmaması gerekir. Bu test öncesinde, kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyecek
bazı ilaçların 48 saat öncesinde kesilmesi gereklidir. Buna testi isteyen
doktor karar verecektir. Alınmasına izin verilen ilaçların testten 3-4 saat
önce az miktarda su ile yutulmasında mahsur yoktur.
Stres Ekokardiyografi
Uygulaması Nasıl Yapılır?
Test hazırlığı; göğüse elektrotların takılması ve test
ilaçla yapılacaksa, damar yolunun açılmasından oluşur. Test süresi yaklaşık
30-60 dakikadır. Bu inceleme, göğsün üzerinde belli noktalardan kayıt alınarak
yapılır. Kalbin, dinlenme görüntüleri kaydedilir. Tercih edilen stres yöntemine
bağlı olarak; egzersiz testi veya ilaçlı uygulama yapılır. Günlük pratikte daha
ziyade, engeli olmayanlar için; kısa süren, ilaç kullanılmayan, damar yolu
açılmayan efor testi kullanılır.
Egzersiz görüntüleri alınır. Daha sonra toparlanma dönemi görüntüleri
kaydedilir. Kalp ritmi, kan basıncı izlenir, EKG kayıtları alınır. Test
sırasında kalbin hızlı ve kuvvetli atması çarpıntı olarak algılanır. Bu durum
normaldir. İlaçlı test sırasında ise; yanaklarda sıcaklık hissi ve kızarma,
saçlı deride karıncalanma gibi belirtiler de normaldir. İşlem esnasında; göğüs,
kol ve çenede ağrı ve huzursuzluk hissedildiğinde, baş dönmesi, göz kararması
ve nefes darlığı durumlarında hemen işlemi yapan doktora haber verilmelidir.
Hasta işlemden sonra bir süre dinlendirilir. Testin yorumu, farklı fazlarda
alınan görüntülerde, kalbin kasılma gücünü kıyaslayarak yapılmaktadır. Stres
ekokardiyografik incelemede elde edilen bulgular, doktor tarafından hastaya
anlatılır ve yazılı bir rapor halinde hemen verilir.
Stres Ekokardiyografi
Uygulaması Kimlere Yapılır?
Özellikle, ailesinde; kalp hastalığı ya da kalp hastalığı
açısından risk faktörleri (sigara, hareketsiz yaşam, kilolu olmak, şeker
hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) olan kişilerin damar hastalığı
açısından taranması için oldukça yüksek duyarlılıklı bir testtir. Daha önceden
kalp hastalığı olan ya da bu sebeple işlemler gören (stent, bypass ameliyatı,
kapak ameliyatı, ritim işlemleri) ve yahut ilaç tedavisi gören hastaların,
hastalıklarının durumlarını belirlemede ve tedavilerini yönlendirmede oldukça
etkin bir yöntemdir. Böylece hastaların, tekrardan gereksiz anjiyografi gibi
veya diğer ileri tetkiklere gerek kalmadan değerlendirilmesi ve tedavilerinin
takibi tam yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra değerlendirilmesi problem yaratabilen;
kalıcı kalp pili, EKG'de sol dal bloğu, bazı özel bulguların varlığında ve
yüksek tansiyonlu hastalardaki sol karıncık kalınlaşması veya kapak
hastalıklarındaki EKG değişiklikleri bulgularının varlığında tercih edilen
alternatif iyi bir yöntemdir. Kalp hastalarının (kalp yetmezliği, stentli,
bypasslı, kapak hastası) başka sebeplerle olacakları ameliyat öncesi
durumlarının değerlendirilmesinde oldukça etkin bir testtir.
Stres Ekokardiyografi
Uygulaması Kimlere Yapılmaz?
Stres ekokardiyografi; akut kalp krizi sırasında (ilk iki
gün), kararsız göğüs ağrısı varlığında, kontrol altına alınamayan kalp
yetersizliğinde, kontrol altına alınamayan ciddi ritim bozukluklarında,
semptoma neden olan ciddi aort kapak darlığı, kalp kası ve zarı iltihabında,
akciğer damarına pıhtı atması ve kalpten çıkan ana atar damar yırtılması
durumlarında yapılmaz. Bunların dışında risksiz bir tarama metodudur.