Alipaşa Şadırvanı ile 1281 Sokak’taki tarihi çeşmenin
restorasyonu için ihaleye çıkan Büyükşehir, Uray Çeşmesi ve Kestanepazarı
Şadırvanı'nın bakım onarımı için de ihale hazırlık çalışmalarına devam ediyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak-Kadifekale arasındaki
tarihi aksı canlandırmak amacıyla özellikle Kemeraltı’nın alt ve üstyapısını
iyileştirme çalışmalarını kesintisiz sürdürüyor.
UNESCO Dünya Kültür Mirası olmaya hazırlanan İzmir Tarihi
Kent Merkezi’nin kalbi Kemeraltı’nı yenileyerek ayağa kaldırmak için 200
milyonluk yatırım kararı alan Büyükşehir, tarihi çeşmelerin restorasyonu için
de harekete geçti. Altyapıdan sokak sağlıklaştırma uygulamalarına,
aydınlatmadan yeşil alan tasarımlarına kadar bir dizi projeyi birlikte yürüten
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Alipaşa (Hacı Salih Paşa) Şadırvanı ve Aziz
Vukolos (Ayavukla) Kilisesi’nin güneyinde yer alan 1281 Sokak’taki tarihi çeşme
için ihaleye çıktı. Tarihi Uray Çeşmesi ve Kestanepazarı Şadırvanı'nın bakım
onarım projeleri tamamlanarak Koruma Kurulu onaylarını alındı. İhale hazırlık
çalışmaları devam ediyor.
Kemeraltı'ndaki
tarihi çeşmeler
Kemeraltı ve Çevresi Yenileme Alanı içerisinde bulunan
tarihi çeşmeleri onarma kararı alan Büyükşehir, önce tespit çalışmaları
başlattı. Alandaki tarihi çeşmelerin İzmir Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Maliye
Hazinesi, şahıs ve Büyükşehir Belediyesi mülkiyetinde oldukları belirlendi.
Dört çeşmenin ise mülkiyetinin olmadığı ve yolda kaldığı tespit edildi. Yolda
kalan çeşmelerin belediye adına tescil edilmesine yönelik çalışmalarını
sürdüren İzmir Büyükşehir Belediyesi, alandaki tarihi çeşmeleri restore ederek
yeniden kullanılır duruma getirmeyi hedefliyor.
Alipaşa Şadırvanı
Kemeraltı çarşısının odağı olan Alipaşa Meydanı'nda yer alan
ve Alipaşa Şadırvanı olarak da bilinen Hacı Salih Paşa Şadırvanı’nın 1828
yılında inşa edildiği biliniyor. İzmir'de 1830, 1880, 1881 ve 1883 yıllarında
meydana gelen şiddetli depremler sonucunda kullanılamaz duruma gelen şadırvan,
1894 yılında II. Abdülhamid döneminde yaptırılan kapsamlı bir onarım sonrası
tekrar işler hale getirildi.
Özgün bir mimariye sahip olan Alipaşa Şadırvanı, diğer
birçok şadırvan gibi bir mimari eserin parçası olarak değil, tek başına inşa
edildi. Bu özelliğiyle İstanbul’da pek çok örneğini gördüğümüz meydan
şadırvanlarının İzmir’deki tek numunesi olma özelliği taşıyor.
1281 Sokak’taki
tarihi çeşme
Geleneksel konut dokusuna sahip Kapılar semtinde, Aziz Vukolos (Ayavukla) Kilisesi’nin güneyinde yer alan 1281 Sokak’taki (1588 Ada 10 Parsel) tarihi çeşmenin üzerinde herhangi bir kitabe mevcut değil. Bulunduğu bölgede günümüze ulaşabilen kültür varlığı niteliğindeki konut örneklerinin 19. yüzyılın sonları ile 20. yüzyıl başlarına tarihlendirilmesi nedeniyle çeşmenin de bu tarihlerde inşa edildiği tahmin ediliyor. Çeşmenin sokak üzerinde bulunan ön cephesinde ayna taşı ve ayna taşının hemen üzerinde su kontrol penceresi yer alıyor.