İzmir Büyükşehir Belediyesi 30 Ekim depreminin ardından
yoğunluk verdiği, kenti dirençli kılma çalışmalarını sürdürüyor. Türkiye’nin en
kapsamlı deprem araştırmaları ve risk azaltma projelerini İzmir’de hayata
geçiren Büyükşehir Belediyesi, bu çalışmalar kapsamında Türkiye’nin en kapsamlı
yapı ve zemin laboratuvarını da kurdu. Çiğli’deki Egeşehir Laboratuvarı, deprem
çalışmalarında ihtiyaç duyulan deney ve analizlerin uluslararası standartlarda
yapılabilmesi için önem taşıyor. 6 milyon 500 bin TL yatırımla kurulan
laboratuvarda deney ve analiz sistemleri, bilgisayar kontrollü olarak çalışıyor
ve alınan veriler ilgili yazılımlarda değerlendirilerek rapor halinde
sunuluyor. Tüm kurum ve üniversiteler ile işbirliği içinde projeler yapmaya,
yeni uzmanların yetişmesine ve deney yöntemlerinin geliştirilmesine katkıda
bulunacak Egeşehir Laboratuvarı, standart ve akreditasyon çalışmalarını
tamamladıktan sonra faaliyetlerine başlayacak.
“Amacımız herkesin
kendini güvende hissetmesini sağlamak”
Depremin üzerinden geçen bir yılda deprem çalışmalarına
yoğunlaştıklarını ifade eden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer,
“Dirençli kentlerin kurulmasında ortak akla önem veriyoruz. Meslek
odalarımızla, üniversitelerimizle birlikte yol alıyoruz. Amacımız İzmir’de
herkesin kendini güvende hissetmesini sağlamak. Bunun için de gece gündüz
çalışıyor, elimizden ne geliyorsa yapıyoruz” dedi.
200 milyon lira
kaynak
30 Ekim İzmir depremi öncesinde Deprem Risk Yönetimi ve
Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığını kuran Büyükşehir Belediyesi, depremden
10 gün gibi kısa bir süre sonra çeşitli üniversitelerden akademisyenler, afet
yönetiminde paydaş kurum ve kuruluşların temsilcileri, ilçe belediyeleri,
meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla “İzmir Depremi Ortak
Akıl Buluşması” düzenledi. Türkiye'de deprem ve afet konusunda uzman bilim
insanlarının içinde yer aldığı Afet Bilim Kurulu’nu oluşturan Büyükşehir
Belediyesi, deprem çalışmaları için de bütçesinden 200 milyon lira kaynak
ayırdı.
Depremzedelerin
yanında oldu
İzmir’i dirençli kent haline getirmek için yol haritasını
belirleyen Büyükşehir Belediyesi, aynı zamanda depremin yaralarını sarmak için
kapsamlı bir çalışma başlattı. Barınma sorununu çözmek için depremzedeleri ve
onlara destek olmak isteyenleri bir araya getiren Büyükşehir Belediyesi, “Bir
Kira Bir Yuva” kampanyasına imza attı. Bu kapsamda taahhüt edilen kira desteği
42 milyon 649 bin lirayı buldu. Bir Kira Bir Yuva kampanyası dışında sadece
Büyükşehir bütçesinden 5 bin 216 depremzedeye 35 milyon 126 bin 900 lira kira
desteği sağlandı.
Barınma sorununu
çözdü
Büyükşehir Belediyesi aynı zamanda depremzedelere
Uzundere’deki konutlarda bir yıl boyunca ücretsiz barınma imkânı sundu. 5
yıldızlı bir otel binasının 380 odası da deprem mağdurlarına açıldı.
Depremzedelere destek olmak isteyen kişi ve kurumlar ise Halkın Bakkalı
üzerinden bir araya getirildi. Bu sayede beyaz eşya, mobilya, küçük ev
aletleri, yiyecek, giyecek, barınma, kırtasiye gibi farklı kalemlerde 19 milyon
lira tutarında bağış sağlandı. Bin hanenin ev eşyasını tamamlandı. Deprem
sırasında 17 farklı noktaya istasyon kuran Büyükşehir Belediyesi, 171 bin 375
kişilik yemek dağıttı.
Bina kimlik sistemi
kuruluyor
Büyükşehir Belediyesi, 4 Mart 2021’de kentteki mevcut yapı
stokunun envanterini çıkartma kararı alarak İnşaat Mühendisleri Odası İzmir
Şubesi (İMO) ile protokol imzaladı. Depremden en çok etkilenen Bayraklı
ilçesinde başlatılan çalışma kapsamında 33 bin 100 konutla ilgili saha ve arşiv
çalışması tamamlandı. Sahada yapılan sokak taramasıyla arşiv ve proje verileri
irdelendi, Schmidt çekici ve karot sonuçlarından elde edilen beton dayanımı
verileri ile bütünleştirildi, yapım yılı da dikkate alınarak bilimsel
yöntemlerle analiz edildi. Yapı envanteri çalışmaları ve bina kimlik belgesi
sistemi Konak, Karşıyaka ve Bornova ilçelerinin ardından İzmir’in tamamına
yaygınlaştırılacak. Büyükşehir Belediyesi, uzun vadede kent bütününde 869 bin
217 yapının envanterini çıkartmayı hedefliyor.
Ruhsatlı yapılar için
dönüşümü kolaylaştıracak hamle
Büyükşehir Belediyesi, ruhsatlı yapılar için dönüşümü
kolaylaştıracak önemli bir adım da attı. 30 Ekim depremi sonrasında ağır ve
orta hasarlı olarak tespit edilen yapılar ile 1998 sonrasında ruhsat alan veya
6306 sayılı yasayla riskli kabul edilen yapıların dönüşümü için kolaylık
sağlayan düzenleme 1 Mart 2021’de İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde oy
birliğiyle geçti. Depremde evleri hasar gören yurttaşların yeni yapacakları
konutlarda hak kaybı yaşamalarının önüne geçen düzenleme, benzer bir felaket
yaşanırsa hasar alma ihtimali olan yapıları da ilgilendiriyor.
Kent geneline emsal
müjdesi
12 Ekim 2021’de ise Bayraklı’da evi yıkılan depremzedelerin
bir yıldır beklediği emsal artış kararı İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nde
karara bağlandı. Bayraklı’da parsel bazında yüzde 20, ada bazında yüzde 30
emsal artışı oy çokluğuyla kabul edildi. Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç
Soyer, kent genelinde depremde ağır veya orta hasar görmüş binaların tamamına
parsel bazında emsal artışı verilmesi yönündeki önergeyi ilk mecliste sunacağının
müjdesini de verdi.
Orta hasarlı yapılar
için kredi
İzmir Büyükşehir Belediyesi, depremde orta hasarlı olarak
tespit edilen binaların dönüşümünü de kapsayan 340 milyon dolarlık Acil
İyileştirme Kredisi (ERL) kullanmak üzere Dünya Bankası ile görüşmeler yaparak
mutabakata da vardı. Kredi Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı
tarafından ülke yatırım programına alındıktan sonra kullanılabilecek. Böylece
orta hasarlı bina sahipleri binalarını yenilemek için belediye garantörlüğünde
uzun vadeli, düşük faiz oranlı kredi kullanma olanağına sahip olacak.
Faylar araştırılıyor
2021 yılının Ağustos ayında ise Türkiye’nin en kapsamlı
deprem araştırması projesi için İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, ODTÜ ve
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile protokol imzalandı. Kenti etkileme
riski taşıyan deniz ve karadaki fay hatlarının inceleneceği depremsellik
araştırması ile Bayraklı, Bornova ve Konak ilçe sınırları içerisindeki yaklaşık
11 bin hektarlık alanın zemin yapısı ile zemin davranış özelliklerinin
modellenmesi için çalışmalar başlatıldı. Bu çalışmalarla kentin tsunami ve
sismik hareketleri değerlendirilecek, diri fayları belirlenecek, bunların en
son ne zaman hareketlendiği ölçülecek. İzmir'de 100 kilometre yarıçapında belirlenen
alan üzerindeki faylar haritalandırılacak.
Kentsel dönüşüm
hızlandırıldı
Büyükşehir Belediyesi, İzmir’de tehlikeli konut alanı
sınıfında olan gecekondu ve ruhsatsız kaçak yapıların bulunduğu Uzundere,
Gaziemir, Örnekköy, Ege Mahallesi, Ballıkuyu ve Çiğli Güzeltepe’deki kentsel
dönüşüm projelerini de hızlandırdı. Başkan Tunç Soyer’in Büyükşehir şirketi
İZBETON’u ihale sürecine dâhil etmesiyle 2016’dan bu yana yavaşlayan süreç
yeniden ivme kazandı. Böylece sadece iki yıl içinde Ege Mahallesi’nde yaklaşık
500 milyon, Örnekköy’de ise yaklaşık 550 milyon lira olmak üzere 1 milyar
liranın üzerinde ihale bedeli olan kentsel dönüşüm yapım çalışması başlatıldı.
Gaziemir Aktepe, Emrez’de de 150 milyon lira ihale bedeli olan yapım işi için
protokol imzalandı.
Yüzde yüz uzlaşı, yerinde dönüşüm, “Büyükşehir güvencesi ve
garantörlüğü” ilkeleriyle çalışan Büyükşehir, kentsel dönüşüm alanlarında
kültür merkezinden spor alanlarına, pazar yerinden yeşil alana kadar tüm
altyapı yatırımını da yapıyor. Büyükşehir, 2016-2020 yılları içinde Uzundere 1.
Etap ve 2. Etap ile Örnekköy 1. Etapta 960 bağımsız birimin anahtar teslimini
yaptı. Örnekköy 2. Etap için 2020’de yükleniciyle sözleşme imzalandı; bu
kapsamda 190 bağımsız birim inşa edilecek ve proje 2023’te tamamlanacak. İZBETON
ile Örnekköy 3. ve 4. Etap, Gaziemir Aktepe, Emrez’de 1. Etap’ta toplam 1300
bağımsız birimin yapımı için protokol imzalayan Büyükşehir, 2024’te bu alandaki
çalışmalarını da bitirecek. Ege Mahallesi’nde birinci etap için ise 2020’de
yüklenici ile sözleşme imzalandı. Birinci etap kapsamında 1028 bağımsız birim
2025 yılına kadar tamamlanacak.
Uzundere 3. Etap’ta toplam 1422 adet, diğer alanlarda 2900
adet olmak üzere toplam 4322 adet bağımsız bölüm ise kat karşılığı anahtar
teslim yapım ihale aşamasına hazır hale getirildi. Çiğli Güzeltepe’de kentsel
dönüşüm için tüm hazırlıklar tamamlandı ve uzlaşma aşamasına gelindi.
Ballıkuyu’da ise uzlaşma görüşmeleri sürüyor.