İsmini mutlaka duymuşsunuzdur, peki nedir bu bypass?
Anjina (angina) adı verilen kalbin atardamarlar zaman içinde
daralır ve kalbe yeteri kadar oksijen ve kanın gitmesini önler. Sonucunda
anjina pektoris ( göğüs ağrıları ) adı verilen klinik ortaya çıkar. Böylece
kalp görevini yerine getiremeyecek şekilde zayıflamaya başlar. Bu durumun
sonucunda hasta göğüs sıkışması gibi hafif belirtiler ile birlikte doğrudan
kalp krizi de geçirebilmektedir.
Bu rahatsızlığın doğurduğu riskleri ve sorunları ortadan
kaldırmak için gereken durumlarda yapılan operasyona bypass ya da koroner arter
bypass ameliyatı denilmektedir.
Kimler risk grubu içerisinde yer alıyor?
Hastanın bypass ameliyatı olmasına karar verildikten sonra
bir gün öncesinde hastaneye yatırılır, bu süreçte gerekli olan tetkikler
yapılır. Özellikle ameliyat olacak kişinin yaşı ve daha önceden geçirmiş olduğu
rahatsızlıkları ile devam eden hastalıkları incelenir.
Yaş: (Genel olarak birçok ameliyat öncesi hastanın yaşı
operasyon için uygun olup olmadığına karar vermede önemli bir etkendir. )
Bypass ameliyatı yapılırken 60 yaş ve üzeri kadın hastalar risk grubuna
girebilmektedir.
Şeker hastalığı: Şeker hastası olan kişiler özellikle
insülin kullananlar risk grubunda yer alabilmektedir.
Daha önce geçirilmiş operasyon ve rahatsızlıklar: Ameliyata
alınacak hastanın daha önce kalp ve damar rahatsızlığı ile ilgili rahatsızlığı
olması enfarktüs denilen damar tıkanmaları sonucu kan pıhtılaşması veya kalp
kaslarının düzgün çalışmaması gibi faktörler ameliyat öncesi riskler arasında
sayılabilir.
Hastanın daha önce kalp krizi veya kalp ameliyatı geçirmesi:
Kalp krizi geçiren hastaların kalp kaslarında hasar oluşur. Bu nedenle kalp
krizi geçirmiş bir kişinin bypass ameliyatı olması kalbin işlev kapasitesinin
azalması sebebiyle ameliyat sırasında riskli olabilmektedir.
Sigara kullanımı ve akciğer yetmezliği: Sigara kullanan
kişilerin akciğer solunum fonksiyonlarında hasar bulunma olasılığı olduğu için
ameliyat sonrası solunum sorunu yaşayabilirler. Bu sebeple akciğer kapasitesini
ölçmek için solunum fonksiyon testi ameliyat öncesi yapılmalıdır.
Sağlığınız için önceden tedbir alın…
Günümüz teknolojilerinin sağladığı imkanlar ile yapılan
koroner bypass ameliyatlarında ölüm riski bazı hastalarda %1’in altındayken
bazıları için bu risk %3’ün üzerine çıkabilmektedir.
Hasta damar tıkanıklığı sıkıntısı yaşıyor ise bir an önce
doktora gitmelidir. Kalp rahatsızlıkları zamanla kalp krizine neden olabileceği
gibi bypass ameliyatının kalp krizi geçirmeden yapılması sonrasında yaşanılacak
sıkıntıları daha aza indirmektedir.
Ameliyattan sonra bunlara dikkat edin!
• Diğer
ameliyatlara göre bypass ameliyatı geçiren hastanın hareket etmesi iyileşme
sürecinde daha iyi olacaktır. Kısa yürüyüşler yapılması önerilen fiziksel
aktivitelerdendir. Solunum fizyoteramin büyük önem taşımaktadır. Bazı
hastaların önceki yaşam tarzını değiştirmesi gerekebilir.
• Ameliyat
geçiren kişi beslenme alışkanlığına dikkat etmelidir. Ameliyat sonrası beslenme
ve diyet uzmanlarından destek alması ve bu diyete uyum sağlaması gerekir. Daha
çok sebze ağırlıklı ve beyaz et tercih edilmelidir. Kilo alımına ayrıca önem
gösterilmesi gerekiyor.
• Eğer
hasta sigara ve alkol kullanıyor ise bypass ameliyatı geçirdikten sonra bu
alışkanlıklarını bırakması gerekmektedir.
• Verilen
ilaçların mutlaka düzenli bir şekilde kullanılması gerekir. Tansiyon takibi
yapılmalı ve verilen tansiyon ilaçlarının kullanımına dikkat edilmelidir. Rutin
kardiyolojik muayeneler aksatılmamalıdır.
• Hasta
operasyon sonrasında bazı psikolojik rahatsızlıklar yaşayabilir. Hayat tarzının
bir anda değişmesi gibi nedenler bunu etkilemektedir. Ameliyat sonrası
hastaların büyük bir çoğunluğu bu dönemi sorunsuz bir şekilde atlatır fakat
bazı durumlarda psikolojik yardım gerekebilir.
• Ameliyat
sonrası göğüs bölgesindeki yaraların iyileşmesi için geçirilen ilk ay çok önem teşkil ediyor bu nedenle ilk ay kişinin ani hareketlerden kaçınması
önerilir.
(Ameliyat sonrası reflekslerde azalmalar yaşandığı için 2 ay
hastanın araba kullanmamasına dikkat edilmelidir.
Günümüz modern ameliyat teknikleri ile bypass ameliyatı
sorunsuz bir şekilde yapılabilmekte, hasta günlük hayatına kısa bir süre içinde
devam edebilmektedir. Her ameliyat gibi bu ameliyat sonrasında da diyet
programına, egzersizlere ve diğer uyulması gerekenlere dikkat edildiği sürece
kişi normal hayatına hızlı bir şekilde dönecektir. Önemli olan hastalığın
yeniden tekrarlanmasına neden olan faktörleri yaşam tarzındaki değişiklikler
ile en aza indirgemektir.