Peki, mutluluk gününe yaklaşırken
Türkiye’nin mutluluk karnesi nasıl? İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan
Kaynakları Yönetimi Yüksek Lisans Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Gülbeniz Akduman
Türkiye’nin ve dünyanın mutluluk haritasını yorumladı
Hangi yaşta, hangi cinsiyette ve kültürde olursa olsun
Pascal’ın dediği gibi “Her insan mutluluğu arar, bunun istisnası yoktur. Ne
kadar farklı yöntemler uygulasalar da tek istedikleri bu amaca ulaşmaktır.”
Tarih boyunca birçok bilim adamı, araştırmacı ve yazar mutluluğu tanımlamaya
çalışmıştır. İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Kaynakları Yönetimi Yüksek
Lisans Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Gülbeniz Akduman mutluluğu, yaşam
memnuniyetini şöyle tanımlıyor; “Mutluluk, bütün yaşamımızı ve yaşamımızın tüm
boyutlarını içeren, zevk alma, anlamlı bir hayata sahip olma, amaç ve
hedeflerin olması ve bunlar için uğraşıda bulunma gibi kavramları içeren geniş
kapsamlı bir olgudur. Yaşam memnuniyeti, günlük ilişkiler içinde olumlu
duygunun olumsuz duyguya egemen olmasıdır.”
2003 yılından bu yana
mutluluk oranımız düşüşte
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan 2020
Yaşam Memnuniyeti Araştırması’nı yorumlayan Akduman; “Günlük hayatımızda yaşam
memnuniyetini ölçmenin en çok kullandığımız yolu ‘Nasılsın?’ diye sormaktır. Bu
soruya cevap vermeden önce sağlımızı, parasal durumumuzu, çalışıyorsak işimizin
bizi tatmin edip etmediğini, çevremizle olan ilişkilerimizi yani hayatımızın
farklı alanlarının genel bir değerlendirmesini yaparız. TÜİK, bireylerin genel
mutluluk algısını, toplumsal değer yargılarını, temel yaşam alanlarındaki genel
memnuniyetini ve kamu hizmetlerinden memnuniyetini ölçmek, memnuniyet
düzeylerinin zaman içindeki değişimini takip etmek amacıyla, 2003 yılından
itibaren düzenli olarak yaşam memnuniyeti araştırması gerçekleştiriyor. 2020
Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre ise Türkiye mutluluk oranı yüzde
48,2. Maalesef 2003 yılından itibaren azalan bir ivmeyle mutluluk oranı
düşüyor” dedi.
Kadınlar ve evliler
daha mutlu
TÜİK yaşam memnuniyeti araştırması 2003-2020 yılı sonuçları
değerlendirildiğinde 17 yıl boyunca her sene kadınların mutluluk seviyesi her
yıl erkeklerden ortalama yüzde 10 daha yüksek seviyede ölçümlenmiş. Mutlulukla
ilgili yapılan araştırmalar her iki cinsiyetten bireylerin mutlu olabileceğini
ve cinsiyetin mutluluk üzerine etkili olmadığını savunuyor. Kadın ya da erkek
olmak mutluluğun belirleyicisi değil. Mutlu olduğunu belirten evli bireylerin
oranı, 2020 yılında yüzde 51,7 iken evli olmayanlarda bu oran, yüzde 41,3
olarak gerçekleşti. Evlilik mutluluğu olumlu yönde etkileyen bir değişken ve
mutlu insanların evlenme olasılığı ve evli kalma olasılığı mutsuzlara oranla
daha yüksek.
Akduman; “TÜİK Yaşam Memnuniyeti araştırması 2020
sonuçlarına göre cinsiyet, eğitim, medeni durum ve yaş değişkenlerinin Türk
hane halkı için yaşam memnuniyeti ve mutluluğu etkileyen önemli belirleyiciler
olduğu sonucuna varılsa da mutluluk kavramındaki diğer bileşen olan olumlu ve
olumsuz duyguların etkisini de göz önünde bulundurmak gerekir. Koşullar ne
olursa olsun olumsuz duygulanıma sahip mutsuz kişiler yaşama dair olumsuz algı
ve beklentileri nedeniyle olumlu duygulanıma sahip mutlu olan kişiler kadar
mutlu olmayacaklardır. Daha mutlu ve doyumlu bir yaşam için koşulların değişmesi
yeterli değildir. Önemli olan kişinin koşullara karşı gösterdiği algı, beklenti
ve inançlardır yani kişiye ait özelliklerdir” diyor.
Yapılan araştırmalar ulusal mutluluğun insanların içinde yaşadıkları
toplumun refah, denge ve demokratik niteliği, olumlu duyguları yaşayıp
olumsuzlardan kaçınma arzusunu yöneten toplumsal norm ve geleneklere bağlı
değiştiğini gösteriyor. “World Happiness Report (WHR)” 156 farklı ülke
katılımıyla 2012’den beri hazırlanıyor.
2020 mutluluk sıralamasında Finlandiya, üst üste üç yıldır
dünyanın en mutlu ülkesi olarak listenin başında kalmaya devam ederken, onu
Danimarka, İsviçre, İzlanda ve Norveç izliyor. Türkiye ise sıralamada 93’üncü
sırada. Türkiye ülkelerin mutluluk sıralamasında 2016 yılında 78’inci sırada,
2017 yılında 69’uncu, 2018 yılında 74’üncü, 2019 yılında 79’uncu sıradayken
2020 yılında 93’üncü sıraya gerilemiş.